فهرست محتوا
سیستم‌های اعلام حریق طوری طراحی شده‌اند که در مواقع اضطراری، هشدار می‌دهند و امکان اقدام سریع برای حفاظت از خود و دیگران را فراهم میکنند. این سیستم‌ها در ادارات، کارخانه‌ها و ساختمان‌های عمومی نصب می‌شوند و با فعال شدن آلارم، به افراد هشدار می‌دهند و تخلیه سریع را ممکن می‌سازند. سیستم‌های اعلام حریق به دو نوع دستی و خودکار تقسیم می‌شوند، و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
سیستم اعلام حریق چیست
سیستم‌های اعلام حریق شامل مجموعه‌ای از تجهیزات برای شناسایی و هشدار در مورد آتش‌سوزی است. هدف این سیستم‌ها جلوگیری از گسترش آتش و کاهش خسارات جانی و مالی است. تجهیزات اصلی این سیستم‌ها شامل دتکتورها، پنل کنترل، شستی‌ها، آژیرها و فلاشرها هستند و در محیط‌های صنعتی و ساختمان‌های مسکونی نصب می‌شوند.
در این سیستم، دتکتورها وظیفه شناسایی نشانه‌های اولیه آتش را دارند. اگر دتکتور نشانه‌ای از آتش را تشخیص دهد، سیگنالی به دستگاه کنترل مرکزی ارسال می‌کند. دستگاه کنترل مرکزی یا پنل کنترل با تحلیل این سیگنال‌ها، هماهنگی بین تجهیزات اعلام حریق را برقرار می‌کند.
معرفی تجهیزات سیستم اعلام حریق
در کنار دتکتورها، سیستم‌های اعلام حریق شامل تجهیزاتی مانند شستی‌های اعلام حریق، آژیرها و فلاشرها هستند. شستی‌ها روی دیوار نصب می‌شوند و افراد می‌توانند در صورت مشاهده حریق، با فشار دادن دکمه یا اهرم، هشدار را به‌صورت دستی فعال کنند.
آژیرها و فلاشرها برای هشدار دادن به افراد در مورد حریق استفاده می‌شوند. اگر دتکتور حریق را تشخیص دهد، سیگنالی به کنترل پنل ارسال می‌کند و بر اساس آن، آژیر و فلاشر فعال می‌شود. همچنین، در صورت استفاده از شستی‌ها، هشدار به‌طور مستقیم فعال می‌شود. انتخاب آژیر و فلاشر بستگی به محیط نصب دارد؛ در محیط‌های شلوغ که صدا به خوبی شنیده نمی‌شود، آژیرها مؤثرتر هستند، در حالی که در محیط‌های آرام‌تر، فلاشرها نیز به خوبی کار میکنند.
برای انتخاب دتکتور مناسب، باید انواع مختلف آتش‌سوزی و ویژگی‌های آنها را بشناسید. هر نوع آتش‌سوزی با توجه به مواد سوختنی آن، نشانه‌های خاص خود را دارد. برای مثال، اگر پلاستیک آتش بگیرد، دود زیادی تولید می‌شود و دتکتور دود انتخاب مناسبی برای این محیط است.
برای انتخاب دتکتور و سیستم اعلام حریق مناسب برای ساختمان شما، میتوانید با مشاوران ما تماس بگیرید.
سیستم‌های اعلام حریق به دو نوع دستی و اتوماتیک تقسیم می‌شوند.
سیستم های اعلام حریق دستی
سیستم دستی اعلام حریق به این معنی است که افراد می‌توانند با استفاده از شستی‌های اعلام حریق، هشدار را فعال کنند. شستی‌ها روی دیوارها نصب می‌شوند و معمولاً دارای دکمه یا اهرمی هستند که باید کشیده شود. وقتی کسی آتش را مشاهده کند، می‌تواند با فشار دادن دکمه یا کشیدن اهرم، سیستم هشدار صوتی را به‌طور مستقیم فعال کند.
این روش ساده و قابل اطمینان است و به افراد ساختمان کمک می‌کند تا به سرعت موضوع را به دیگران اطلاع دهند و ساختمان را سریع‌تر تخلیه کنند.
سیستم های اعلام حریق خودکار
سیستم‌های اعلام حریق خودکار بر خلاف سیستم‌های دستی، نیازی به دخالت انسان ندارد و به‌طور خودکار عمل می‌کند. این سیستم‌ها شامل سنسورهای مختلفی هستند که به محض تشخیص علائم اولیه آتش‌سوزی، هشدار می‌دهند. وقتی یک سنسور فعال می‌شود، بلافاصله زنگ هشدار به صدا درمی‌آید.
این سیستم‌ها در انواع مختلف ساختمان‌ها و محیط‌ها استفاده می‌شود، از جمله:
– ساختمان‌های تجاری: مانند ادارات، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها
– ساختمان‌های صنعتی: مانند کارخانه‌ها و انبارها
– ساختمان‌های سازمانی: مانند مدارس، بیمارستان‌ها و خانه‌های سالمندان
– ساختمان‌های مسکونی: مانند آپارتمان‌ها و کانکس‌ها
برای مثال، در بیمارستان‌ها، این سیستم به‌طور خودکار دود و گرما را تشخیص داده و زنگ هشدار را به صدا درمی‌آورد تا بیماران و کارکنان را از خطر آگاه کند. همچنین، می‌توان این سیستم را با تجهیزات اطفای حریق مانند اسپرینکلرها ادغام کرد تا در صورت بروز آتش، به‌سرعت خاموش شود.
در کارخانه‌ها نیز، این سیستم به محافظت از کارگران و تجهیزات کمک می‌کند. با تشخیص زودهنگام دود و گرما، زنگ خطر فعال می‌شود و می‌تواند به‌طور خودکار ماشین‌آلات و تجهیزات را خاموش کند.
انواع سیستم های اعلام حریق: متعارف و آدرس پذیر
- سیستم های متعارف یا کانونشنال
- سیستم های آدرس پذیر
سیستم های اعلام حریق متعارف یا کانونشنال چیست؟
در سیستم‌های متعارف، دتکتورها به یک دستگاه کنترل مرکزی متصل هستند و ساختمان به مناطق مختلف یا زون‌ها تقسیم می‌شود. هر زون نمایانگر یک بخش خاص از ساختمان است که به آتش‌نشان‌ها و متخصصان کمک می‌کند تا منطقه مشکل‌دار را شناسایی کنند.
اگر یک دتکتور در یک زون خاص فعال شود، دستگاه کنترل مرکزی فقط مشخص می‌کند که کدام زون دچار حریق شده، اما نمی‌تواند مکان دقیق دتکتور را نشان دهد. سیستم‌های متعارف برای ساختمان‌های کوچک مناسب هستند.
مزایا و معایب سیستم های اعلام حریق متعارفی
مزایا:
– قیمت پایین‌تر نسبت به سیستم‌های آدرس‌پذیر.
– نصب و نگهداری آسان
– مناسب برای ساختمان‌های کوچک تا متوسط.
معایب:
– اطلاعات کلی درباره محل حریق را ارائه می‌دهد.
– عدم ارائه جزئیات دقیق درباره موقعیت دقیق آتش‌سوزی.
– برای ساختمان‌های بزرگ و با معماری پیچیده مناسب نیست.
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم آدرس‌پذیر شامل تجهیزات مختلفی مانند دتکتورهای دود، حرارت یا گاز است. هر کدام از این دستگاه‌ها آدرس منحصر به فردی دارند و به یک پنل کنترل وصل می‌شوند. وقتی یکی از این دستگاه‌ها فعال می‌شود، پنل کنترل به سرعت مکان دقیق دستگاهی که سیگنال فرستاده را مشخص می‌کند. این ویژگی کمک می‌کند تا منطقه حریق سریع‌تر شناسایی شده و فرایند تخلیه و اطفای حریق سریع‌تر انجام شود. هرچند سیستم‌های آدرس‌پذیر گران‌تر از سیستم‌های معمولی هستند، اما دقت و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند.
مزایا و معایب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
مزایا:
– شناسایی دقیق منطقه‌ای که دچار حریق شده است.
– پاسخ سریع از طریق مشخص کردن دقیق محل هشدار.
– امکان توسعه و گسترش آسان سیستم‌های آدرس‌پذیر.
– انعطاف‌پذیری برای انجام وظایف مختلف مانند فعال کردن اسپرینکلر یا خاموش کردن سیستم‌های HVAC.
– شناسایی خودکار دستگاه‌هایی که نیاز به سرویس یا تعمیر دارند.
معایب:
– هزینه بالای خرید و نصب سیستم‌های آدرس‌پذیر.
– پیچیدگی بیشتر در تنظیم و نگهداری نسبت به سیستم‌های معمولی.
سیستم های اعلام حریق بی سیم
سیستم‌های اعلام حریق بی‌سیم از دهه 1980 به بازار آمدند. در آن زمان، این سیستم‌ها مشکلاتی مانند عمر باتری کوتاه و تداخل در ارتباطات داشتند. اما سیستم‌های امروزی با رعایت استانداردهایی مانند (BS5839) و (EN54)، این مشکلات را حل کرده‌اند. بر خلاف سیستم‌های قدیمی که از کابل برای اتصال دستگاه‌ها استفاده می‌کردند، سیستم‌های بی‌سیم از امواج رادیویی برای ارسال سیگنال‌های هشدار به پنل کنترل استفاده میکنند.
مزایا و معایب سیستم اعلام حریق بی سیم
مزایا:
– نصب آسان و بدون نیاز به سیم‌کشی
– قابلیت گسترش و انعطاف‌پذیری بدون نیاز به سیم‌کشی جدید
– هزینه مقرون به صرفه
معایب:
– نیاز به تعویض باتری‌ها
– قیمت بالاتر تجهیزات
– ممکن است کیفیت امواج نوسان داشته باشد
تفاوت زون و حلقه (لوپ) در سیستم اعلام حریق
تفاوت بین زون و لوپ به نحوه سیم‌کشی سیستم‌های اعلام حریق برمی‌گردد. در سیستم‌های متعارف، سیم‌کشی ساده است و اگر یکی از دستگاه‌ها در یک زون دچار مشکل شود، کل مدار آن زون از کار می‌افتد.
زون: به معنای مجموعه‌ای از دتکتورها و تجهیزات اعلام حریق است که به یک ورودی زون در کنترل پنل وصل می‌شود. هر زون نمایانگر یک منطقه خاص از ساختمان است، مثل طبقه اول (زون 1) یا طبقه دوم (زون 2)، یا حتی بخشی از یک طبقه.
لوپ یا حلقه: در سیستم‌های آدرس پذیر، سیم‌کشی پیچیده‌تر است. لوپ به معنای یک مدار بسته است که شامل دتکتورها و تجهیزات دیگر مانند شستی، آژیر، و فلاشر است و به کنترل پنل متصل می‌شود. هر دستگاه در این لوپ دارای آدرس منحصر به فرد است. کنترل پنل با استفاده از این آدرس‌ها می‌تواند دستگاهی که هشدار داده است را شناسایی کرده و اطلاعات دقیقی از محل و ماهیت آتش‌سوزی ارائه دهد.
استاندارد های سیستم های اعلام حریق آتش نشانی
- BS 5839
- LPCB
- EN 54
- NFPA 72
- SIL
- UL
- FM
سیستم‌های اعلام حریق برای هشدار و اقدامات سریع در مواقع اضطراری طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها به دو نوع دستی و خودکار تقسیم می‌شوند. سیستم‌های دستی به افراد این امکان را می‌دهند که با فشار دادن شستی‌ها هشدار را فعال کنند، در حالی که سیستم‌های خودکار با استفاده از دتکتورها به‌طور خودکار نشانه‌های آتش را شناسایی و هشدار می‌دهند.
سیستم‌های متعارف شامل دتکتورها و تجهیزات مختلفی هستند که به کنترل پنل متصل می‌شوند و ساختمان را به زون‌های مختلف تقسیم میکنند. این سیستم‌ها برای ساختمان‌های کوچک مناسبند و اطلاعات کلی درباره محل حریق ارائه می‌دهند. سیستم‌های آدرس‌پذیر از دتکتورهایی با آدرس‌های منحصر به فرد استفاده میکنند که مکان دقیق دستگاه فعال را به کنترل پنل گزارش می‌دهند، اما هزینه بیشتری دارند.
سیستم‌های بی‌سیم از امواج رادیویی برای ارتباط بین دستگاه‌ها و پنل کنترل استفاده میکنند، نصب آسانی دارند و قابل گسترش هستند، اما نیاز به تعویض باتری و قیمت بالاتر دارند.
تفاوت‌های زون و لوپ در نحوه سیم‌کشی و عملکرد سیستم‌هاست. استانداردهای مهم برای این سیستم‌ها شامل BS 5839، EN 54، NFPA 72 و UL هستند.
