راه‌اندازی سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود برای پارکینگ‌ها

پارکینگ‌ها به عنوان مکان‌هایی که به طور روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، در معرض خطرات آتش‌سوزی و انتشار دود قرار دارند. از آنجایی که اکثر پارکینگ‌هادر زیرزمین یا در فضاهای بسته ساخته می‌شوند، مدیریت صحیح خطرات مرتبط با آتش‌سوزی و دود بسیار اهمیت دارد. سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود به منظور ارتقاء ایمنی و کاهش خطرات ناشی از آتش‌سوزی طراحی شده‌اند.

یکی از خطرات جدی که ساختمان‌ها را تهدید می‌کند، آتش‌سوزی است. در بیشتر مواقع، دودی که از آتش‌سوزی ایجاد می‌شود، حتی خطرناک‌تر از خود آتش است و می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد. بنابراین، با کنترل و مدیریت دود، می‌توان از جان افراد و ساختمان محافظت کرد و خسارات ناشی از آتش‌سوزی را کاهش داد.

بسیاری از ساختمان‌ها، به‌ویژه ساختمان‌های بزرگ، دارای پارکینگ هستند که معمولاً در طبقات زیرزمین قرار دارند. این پارکینگ‌ها به دلیل بسته بودن محیط، تهویه مناسبی ندارند. در چنین شرایطی، استفاده از سیستم تهویه پارکینگ ضروری است.

در این مقاله به بررسی راه‌اندازی این سیستم‌ها، مزایا، چالش‌ها و روش‌های اجرای آن‌ها پرداخته می‌شود.

سیستم نوین تهویه پارکینگ‌ها و ترکیبی

سیستم‌های جدید تهویه پارکینگ از فن‌های تأمین و تخلیه هوا به همراه جت فن‌های مخصوص پارکینگ‌ها استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها دیگر نیازی به کانال‌کشی ندارند و تهویه هوا را با دقت بیشتری انجام می‌دهند. همچنین این روش باعث صرفه‌جویی در مصرف برق می‌شود. با حذف کانال‌کشی، فضای بیشتری برای نصب تجهیزات دیگر فراهم می‌شود و امکان پارک خودروهای بیشتری در پارکینگ وجود دارد. علاوه بر این، هزینه‌های مربوط به ساخت سقف کاذب برای کانال‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.

جت فن‌ها با اینکه اندازه کوچکی دارند، هماهنگ با هم کار می‌کنند و می‌توانند جریان هوا را به خوبی در کل پارکینگ‌ها برقرار کنند. آن‌ها هوا را از منبع تغذیه به منبع تخلیه هدایت می‌کنند. در این سیستم، فن‌های تخلیه دود (اگزاست فن) و تزریق هوای تازه (ساپلای فن) به همراه تجهیزات جانبی مانند صداگیر (سایلنسر) در شفت، پشت‌بام، یا اتاق فن نصب می‌شوند.

اگر طبقات مختلف از یک سیستم فن مشترک استفاده کنند، هوای تازه و هوای تخلیه شده با استفاده از دمپرهای موتوری تنظیم می‌شود. به این ترتیب، جت فن‌ها با یکنواخت کردن هوا در کل فضای پارکینگ، تهویه مناسب را ایجاد می‌کنند.

اهمیت سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود

1.خطرات ناشی از آتش‌سوزی در پارکینگ‌ها

پارکینگ‌ها به دلیل وجود خودروها، سوخت‌های قابل اشتعال و تجهیزات الکتریکی، مکان‌هایی هستند که در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دارند. در صورت بروز آتش‌سوزی، دود و گازهای سمی می‌توانند به سرعت در فضای بسته گسترش یافته و تهدیدی جدی برای سلامت و ایمنی افراد حاضر در پارکینگ باشند.

2.ضرورت تهویه دود

تهویه مناسب دود در پارکینگ‌ها برای جلوگیری از تجمع دود و گازهای سمی و تأمین یک فضای تنفسی سالم برای افراد حاضر، از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم وجود سیستم تهویه مناسب می‌تواند باعث مشکلات جدی تنفسی و کاهش دید در هنگام فرار از محل آتش‌سوزی شود.

3.ضرورت سیستم‌های اطفاء حریق

سیستم‌های اطفاء حریق به منظور جلوگیری از گسترش آتش و خاموش کردن آن در مراحل اولیه طراحی شده‌اند. در پارکینگ‌ها، این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند به سرعت و به طور مؤثر با آتش مقابله کنند.

اجزای سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود

1.سیستم‌های اطفاء حریق

– سیستم‌های اسپری آب (Sprinkler Systems): این سیستم‌ها به طور خودکار با تشخیص دمای بالا فعال شده و با پاشش آب، آتش را کنترل می‌کنند.

– سیستم‌های فوم (Foam Systems):این سیستم‌ها از فوم برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کنند و به ویژه برای آتش‌سوزی‌های ناشی از سوخت‌های مایع مناسب هستند.

– سیستم‌های گازهای خاموش‌کننده (Gas Suppression Systems): این سیستم‌ها از گازهایی مانند دی‌اکسید کربن یا هالون برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کنند و برای فضاهای محدود مناسب هستند.

2.سیستم‌های تهویه دود

– فن‌های تهویه (Ventilation Fans): این فن‌ها برای ایجاد جریان هوا و تخلیه دود از پارکینگ‌ها استفاده می‌شوند.

– کانال‌های تهویه (Ventilation Ducts):این کانال‌ها دود را از نواحی مختلف جمع‌آوری کرده و به خارج از ساختمان هدایت می‌کنند.

– سیستم‌های کنترل دود (Smoke Control Systems): این سیستم‌ها شامل سنسورها و کنترل‌کننده‌هایی هستند که با تشخیص دود، سیستم‌های تهویه را فعال می‌کنند.

هدف از راه اندازی سامانه‌های تهویه پارکینگ

• تخلیه و کنترل دود و حرارت ایجاد شده در زمان آتش‌سوزی
• تهویه گازهای سمی که از موتور و اگزوز خودروها خارج می‌شود

سیستم تهویه پارکینگ با توجه به نوع و اندازه پارکینگ‌ها انتخاب می‌شود.

انواع سیستم تهویه پارکینگ

• سیستم تهویه ساده
• سیستم تهویه با کانال
• سیستم تهویه جت فن

در پارکینگ‌ها ی بسته یا نیمه‌باز، چون امکان تهویه طبیعی هوا وجود ندارد، جت فن‌ها وظیفه ورود هوای تازه و خروج هوای آلوده را بر عهده دارند و جریان هوا را ایجاد می‌کنند.

سیستم‌های کانال‌کشی در پارکینگ‌ها معمولاً فضای زیادی را اشغال می‌کنند و ظاهر پارکینگ را نازیبا می‌کنند. در برخی موارد، حجم کانال‌ها آن‌قدر زیاد است که طراح مجبور می‌شود ارتفاع سقف پارکینگ را بیشتر کند تا جای کافی برای کانال‌ها وجود داشته باشد.

مراحل راه‌اندازی سیستم‌های ترکیبی

1.طراحی و برنامه‌ریزی

– تحلیل نیازها: بررسی نیازهای خاص پارکینگ، شامل اندازه، نوع خودروها و احتمال بروز آتش‌سوزی.

– انتخاب سیستم‌های مناسب: بر اساس نیازهای تحلیل‌شده، انتخاب سیستم‌های اطفاء حریق و تهویه دود مناسب.

– طراحی نقشه‌های سیستم: طراحی نقشه‌های اجرایی برای نصب سیستم‌های اطفاء حریق و تهویه دود.

2.نصب سیستم‌ها

– نصب سیستم‌های اطفاء حریق: شامل نصب اسپری‌های آب، سیستم‌های فوم یا گازهای خاموش‌کننده بر اساس طراحی.

– نصب سیستم‌های تهویه دود: شامل نصب فن‌های تهویه، کانال‌های تهویه و سیستم‌های کنترل دود.

3.آزمایش و راه‌اندازی

– آزمایش سیستم‌های اطفاء حریق:اطمینان از عملکرد صحیح سیستم‌های اطفاء حریق در شرایط مختلف.

– آزمایش سیستم‌های تهویه دود: بررسی کارایی سیستم‌های تهویه در تخلیه دود و تأمین هوای تازه.

– آموزش کارکنان: آموزش کارکنان در مورد استفاده صحیح از سیستم‌ها و نحوه پاسخ به موقعیت‌های اضطراری.

چالش‌ها و راهکارها

1.چالش‌های طراحی و نصب

– محدودیت‌های فضای پارکینگ‌ها: فضاهای محدود می‌توانند نصب سیستم‌های اطفاء حریق و تهویه دود را دشوار کنند. طراحی خلاقانه و استفاده از سیستم‌های فشرده می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.

– هماهنگی با سیستم‌های موجود: هماهنگی سیستم‌های جدید با سیستم‌های موجود مانند سیستم‌های تهویه معمولی و تجهیزات الکتریکی مهم است.

 2.چالش‌های نگهداری و سرویس

– بررسی و نگهداری منظم: سیستم‌های اطفاء حریق و تهویه دود نیاز به نگهداری و بررسی منظم دارند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.

– آموزش پرسنل: پرسنل باید آموزش دیده باشند تا در صورت بروز مشکل، به سرعت به تعمیر و نگهداری سیستم‌ها بپردازند.

 مزایای سیستم‌های ترکیبی

1.افزایش ایمنی

استفاده از سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود به طور قابل توجهی ایمنی افراد حاضر در پارکینگ‌ها را افزایش می‌دهد و خطرات ناشی از آتش‌سوزی و دود را کاهش می‌دهد.

2. کاهش خسارات

این سیستم‌ها می‌توانند به کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از آتش‌سوزی کمک کنند و به حفظ تجهیزات و اموال در پارکینگ‌ها کمک کنند.

3. عملکرد بهینه

سیستم‌های ترکیبی به دلیل هماهنگی میان اطفاء حریق و تهویه دود، عملکرد بهتری نسبت به سیستم‌های مستقل دارند و می‌توانند در شرایط اضطراری پاسخ سریع‌تری ارائه دهند.

بررسی هندسه پارکینگ

در طراحی تهویه پارکینگ‌ها، شناسایی نقاط ورود و خروج هوا بسیار مهم است. این نقاط باید به گونه‌ای انتخاب شوند که هوا به طور مؤثر در پارکینگ حرکت کند و به سمت خروجی هدایت شود. برای داشتن یک سیستم کارآمد، باید به این نکات توجه کنیم:

– در سیستم‌های خطی، بهتر است که ورودی هوای تازه و خروجی هوا در طول پارکینگ قرار بگیرند.
– ورودی‌های هوای تازه می‌توانند شامل رمپ‌های ورودی و خروجی پارکینگ باشند.
– طراحی سیستم تخلیه هوا نباید مانع جریان طبیعی هوا در پارکینگ شود.

ضوابط مربوط به پارکینگ‌ها

– اگر پارکینگ در طبقات همکف یا منفی یک باشد و مساحت آن کمتر از ۳۰۰ متر مربع باشد و از طریق رمپ یا یکی از دیوارهایش با فضای آزاد ارتباط داشته باشد، نیازی به سیستم تهویه مکانیکی ندارد.
– در پارکینگ‌های بسته تا طبقه منفی سه (با عمق کمتر از ۹ متر) و مساحت کمتر از ۵۰۰ متر مربع، سیستم تهویه می‌تواند فقط شامل یک کانال تخلیه و دو فن معمولی باشد. اگر از فن محوری استفاده می‌کنید که مستقیماً با جریان هوا در ارتباط است، فن باید مقاومت در برابر آتش F300 داشته باشد.
– پارکینگ نیمه باز به پارکینگی گفته می‌شود که از یک طرف با فضای آزاد در ارتباط است و نیمی از هوای مورد نیاز را از این طریق تامین می‌کند. این نوع پارکینگ‌ها نیازی به کانال و دریچه هوای تازه ندارند.
– ساختمان عمیق به ساختمانی گفته می‌شود که حداقل یک طبقه آن بیشتر از ۹ متر از پایین‌ترین نقطه تخلیه فاصله دارد. طبقات زیرزمین این ساختمان‌ها، حتی اگر برای پارکینگ نباشند، باید حتماً به سیستم تهویه دود مجهز باشند.

مروری بر ضوابط ملاک عمل سامانه‌های تخلیه، کنترل دود و تهویه در آتش نشانی

وقتی آتش‌سوزی رخ می‌دهد، دود غلیظی ایجاد می‌شود که دید افراد را کم می‌کند و باعث می‌شود خسارت‌ها و تلفات افزایش پیدا کند. در واقع، خطر دود حتی بیشتر از خود آتش یا حوادثی مثل ریزش ساختمان است. به همین دلیل، متخصصان ایمنی تأکید زیادی بر نصب سیستم‌های کنترل و تخلیه دود در ساختمان‌ها دارند تا ایمنی در برابر آتش‌سوزی بیشتر شود.

این سیستم‌ها با کاهش غلظت دود و گازهای سمی ناشی از آتش‌سوزی، خطر خفگی را کم می‌کنند. همچنین با کمتر شدن دود، آتش‌نشان‌ها می‌توانند راحت‌تر آتش را مهار کنند و نیروهای امدادی هم سریع‌تر به کمک افراد آسیب‌دیده برسند.

راه‌اندازی سیستم‌های ترکیبی اطفاء حریق و تهویه دود برای پارکینگ‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند به بهبود ایمنی و کاهش خطرات مرتبط با آتش‌سوزی و دود کمک کند. طراحی و نصب مناسب این سیستم‌ها، همراه با نگهداری و سرویس منظم، به طور قابل توجهی می‌تواند از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری کرده و ایمنی و آرامش را برای استفاده‌کنندگان از پارکینگ‌ها تأمین کند.