آموزش لوله کشی خشک آتش نشانی

سیستم لوله کشی آتش نشانی

سیستم لوله‌ کشی آتش‌نشانی یکی از مهم‌ترین بخش‌های لوله‌کشی ساختمان است، زیرا در صورت وقوع حریق، این سیستم مسئول مقابله با آن است. اگرچه امیدواریم که هیچ وقت نیازی به این سیستم نداشته باشیم، اما برای اطمینان، لوله‌کشی آتش‌نشانی باید با دقت و صحیح انجام شود.

سیستم آتش‌نشانی از موتورخانه شروع می‌شود. اینجا قلب سیستم تاسیسات ساختمان است، که انبوهی از لوله‌ها، اتصالات، شیرآلات و تجهیزات دیگر دارد. در این مکان، پمپ‌های خاصی برای پمپ کردن آب آتش‌نشانی نصب شده‌اند و رایزر اصلی سیستم آتش‌نشانی از این پمپ‌ها خارج می‌شود.

رایزر که به صورت عمودی به بالا می‌رود، از موتورخانه خارج شده و تا آخرین طبقه ساختمان کشیده می‌شود. در هر طبقه، انشعاب‌هایی از رایزر گرفته می‌شود و سیستم لوله‌کشی آتش‌نشانی در سقف طبقات ادامه می‌یابد.

انواع سیستم های آتش نشانی

سیستم‌های آتش‌نشانی به دو نوع تقسیم می‌شوند: سیستم آتش‌نشانی تر (WET) و سیستم آتش‌نشانی خشک (DRY). این دو سیستم برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند و تجهیزات موردنیاز هر کدام متفاوت است، اما هدف نهایی هر دو یکسان است که خاموش کردن آتش می‌باشد.

سیستم آتش نشانی تر (WET)

در سیستم آتش‌نشانی تر، لوله‌ها پیش از وقوع حریق با آب پر شده‌اند تا در صورت بروز آتش، آب به طور خودکار جریان پیدا کند و حریق را خاموش کند. برای این کار، برخی تجهیزات ضروری عبارتند از:

1. شیر پروانه‌ای: این شیرها برای بخش‌بندی خطوط و اتصال به رایزر اصلی استفاده می‌شوند. آنها دارای پره‌هایی هستند که در صورت لزوم می‌توانند خط را به‌طور کامل ببندند. همچنین، دارای سیگنالی هستند که اعلام می‌کنند آیا خط باز یا بسته است.

2. فلوسوئیچ: این تجهیزات در داخل لوله‌ها قرار دارند و در صورت جریان آب به دلیل آتش‌سوزی، سیگنالی به اتاق فرمان ارسال می‌کنند تا اعلام کنند حریق رخ داده است.

3. گیج فشار: این دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری فشار آب در داخل لوله‌ها استفاده می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که فشار مورد نیاز برای عملکرد بهینه سیستم حفظ شده است.

4. شیر سه حالته: این شیرها برای انجام تست ابتدایی خطوط، جمع‌آوری آب اضافی (drain) و قطع اتصالات در صورت لزوم استفاده می‌شوند.

5. اسپرینکلر: این تجهیزات حاوی جیوه هستند که در صورت دیدن حرارت بالا، به طور خودکار خراب می‌شوند و آب به صورت پراکنده از آنها خارج می‌شود تا حریق را خاموش کند.

6- در انتهای خط نیز از یک کپ (درپوش) استفاده می شود .

این تجهیزات به همراه همکاری اپراتورها در اتاق فرمان، تضمین می‌کنند که سیستم آتش‌نشانی تر به درستی عمل کرده و حریق را به سرعت مهار کند.

سیستم آتش نشانی خشک (DRY)

در سیستم آتش‌نشانی خشک که برای مناطق سردسیر استفاده می‌شود، به جای آب، از هوای فشرده به عنوان سیال استفاده می‌شود تا جلوی یخ زدگی درون لوله‌ها گرفته شود. وقتی که اسپرینکلر شکسته شود (نشانه وقوع آتش‌سوزی)، هوا از سیستم خارج می‌شود و پمپ در موتورخانه فعال می‌شود تا به سرعت هوا را با آب جایگزین کند و عملیات خاموش کردن حریق آغاز شود.

در این روش، نیازی به استفاده از شیر پروانه‌ای برای قطع خطوط نیست. به جای فلوسوئیچ، از پرشرسوئیچ استفاده می‌شود که در صورت جریان هوا، سیگنال اعلام حریق را به اتاق فرمان می‌فرستد.

در هر دو روش خشک و تر لوله‌کشی آتش‌نشانی، از لوله‌های مانیسمان و اتصالات مانیسمان استفاده می‌شود و تمامی اتصالات به صورت جوشکاری انجام می‌شود.

سیستم اطفا حریق خشک

سیستم‌های اطفای حریق خشک یکی از معمول‌ترین و مناسب‌ترین کپسول‌های آتش‌نشانی برای منازل هستند. آنها قادرند به خاموش کردن هر سه نوع آتش‌سوزی که ممکن است در آشپزخانه یا کارگاه رخ دهد، از جمله سوختن مواد جامد مثل چوب و کاغذ، مایعات قابل احتراق مثل بنزین یا گریس، و آتش‌سوزی الکتریکی.

ایده اصلی اطفای حریق با کپسول خشک این است که با یک جامد بی اثر مانند خاک یا ماسه، سوخت را خاموش کنید. در این سیستم، یک لایه نازک از پودرهای شیمیایی مانند سدیم بی‌کربنات، پتاسیم بی‌کربنات یا مونوامونیوم فسفات روی سوخت اسپری می‌شود. این پودرهای جامد، سوخت را پوشانده و به آتش اجازه نمی‌دهند که ادامه پیدا کند و آن را خاموش می‌کنند.

اگر از هر آتش‌نشانی بپرسیدند که برای ایجاد آتش سوزی چه چیزهایی لازم است، آنها سه مورد اصلی را برای شما می‌گویند:

1. مواد قابل اشتعال: این مواد می‌توانند چوب، کاغذ، پارچه و سایر موادی باشند که در شرایط مناسب، به راحتی به آتش می‌گیرند.

2. حرارت: حرارت لازم برای اشتعال مواد قابل اشتعال، مانند شعله یا گرمای بالا که باعث انجام واکنش های شیمیایی در مواد قابل اشتعال می‌شود.

3. اکسیژن: حضور اکسیژن در محیط که برای سوختن لازم است، بدون اکسیژن آتش سوزی امکان‌پذیر نیست و اکسیژن هوا معمولاً برای ایجاد آتش سوزی استفاده می‌شود.

برای اطفای حریق با کپسول آتش‌نشانی، آتش‌نشانان معمولاً سعی می‌کنند یکی از سه عامل ضروری برای ایجاد آتش را حذف کنند. آنها به منابع سوخت، حرارت یا اکسیژن توجه می‌کنند و با ریختن آب بر روی آتش، دمای آن را کاهش می‌دهند. کپسول‌های آتش‌نشانی شیمیایی خشک، مانند کپسول DCP، که معمولاً در ایران استفاده می‌شود، قابلیت مقابله با انواع مختلف حریق را دارند و به دلیل این توانایی، بین مشتریان محبوبیت دارند.

سیستم اطفا حریق با دی اکسید کربن با از بین بردن اکسیژن و جایگزینی آن با دی اکسید کربن عمل می‌کند. شما می‌توانید از گازهای غیراکسیدکننده دیگری هم مانند گاز ازت استفاده کنید، اما دی اکسید کربن به دلیل هزینه کمتر و نگهداری آسان‌تر، معمولاً انتخاب اول است.

روش دیگر برای خاموش کردن آتش، پوشاندن آن با پتو یا استفاده از خاک یا ماسه است که با این کار اکسیژن را از آتش دور می‌کنید. همچنین، می‌توانید با پرتاب جوش شیرین یا نمک روی آتش، آن را خاموش کنید که این نیز یک روش معمول برای اطفای حریق در آشپزخانه‌ها است.

نحوه تشخیص کپسول آتش نشانی پودر خشک

یک خاموش کننده شیمیایی پودر خشک به طور کلی دارای بدنه قرمز است و دور اطراف مخزن آن یک نوار رنگ سفید پیچیده شده است. همچنین می‌توانید خاموش کننده شیمیایی پودر خشک (DCP) را با خواندن برچسب توصیفی که روی مخزن حک شده است، شناسایی کنید. این برچسب باید شامل اطلاعات زیر باشد:

1. نوع – کپسول پودر خشک ABE
2. اندازه – اندازه ها می توانند از 1.0 کیلوگرم تا 9 کیلوگرم متغیر باشند
3. دستورالعمل
4. مواد قابل قبول برای استفاده

سیستم‌های اطفای حریق خشک DCP قادرند با آتش سوزی‌های کلاس A، B و E مقابله کنند. این به این معناست که پودر شیمیایی خشک بسیار متنوع است و می‌تواند در مواقع مختلفی از جمله در خانه‌ها، خودروها و شرایط سخت مثل معادن مورد استفاده قرار گیرد.

برای حالت‌های حریق شدید‌تر نیز، کپسول‌های آتش‌نشانی پودر خشک با کارایی بالا موجود است که اطمینان می‌دهند آتش را به‌خوبی خاموش کنند. برای انتخاب درست کپسول آتش‌نشانی، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا به شما کمک کند که کپسول مناسب با نیازهای شما را انتخاب کنید.

نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی پودرخشک

محتویات کپسول آتش‌نشانی نوع ABE به طور متوسط می‌تواند در مدت 10 تا 15 ثانیه مصرف شود. بنابراین، بسیار مهم است که بدانید چگونه از کپسول آتش‌نشانی شیمیایی استفاده کنید. بهترین روش برای استفاده موثر از آن، استفاده از روش PASS است. برای مقابله مؤثر با آتش، می‌توانید از P.A.S.S استفاده کنید:

P – Pull (کشیدن): ابتدا پین یا قفل کپسول را کشیده و آماده به اسپری کردن آتش شوید.

A – Aim (هدفگیری): نوک کپسول را به سمت پایه آتش بگیرید. این کار باعث می‌شود که پودر به جای دیگری نرود.

S – Squeeze (فشار دادن): دسته کپسول را فشار دهید تا پودر با فشار مناسب اسپری شود.

S – Sweep (تکان دادن): به آرامی و به صورت جابجا کنید تا پودر بر روی منطقه آتش پخش شود و آتش خاموش شود.

این مراحل بهترین راهنمایی برای استفاده از کپسول آتش‌نشانی شیمیایی است که به شما کمک می‌کند آتش را به طور مؤثر خاموش کنید.

سیستم اطفا حریق خشک برای چه نوع آتش سوزی هایی قابل استفاده است ؟

همانطور که قبلاً گفتیم، این نوع کپسول‌ها بسیار کارآمد و چندکاره هستند.

نوع ABE :

آتش کلاس A شامل مواد قابل اشتعالی است که در خانه‌ها و مناطق تجاری یافت می‌شوند، مانند کاغذ، مقوا، چوب، پارچه، لاستیک و پلاستیک. مثال‌های رایج شامل آتش‌سوزی زباله‌ها یا مبلمان هستند.

آتش کلاس B شامل مایعات قابل اشتعال یا قابل احتراق است، مانند بنزین، روغن و الکل. مثال‌های رایج شامل اشتعال ته سیگار یا جرقه‌زدن با مایعات قابل اشتعال می‌باشد.

آتش کلاس E شامل تجهیزات الکتریکی مانند بخاری، پنکه، آشپزخانه و لوازم الکترونیکی است که در محیط کار، آزمایشگاه‌ها یا خانه یافت می‌شوند. مثال رایج شامل آتش‌سوزی ناشی از گرم شدن بیش از حد وسایل الکتریکی است.

نوع BE:

آتش کلاس B شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، دیزل، روغن و موارد مشابه است.
آتش کلاس E شامل وسایل الکتریکی مانند کامپیوترها، دستگاه‌های کپی، تابلو و موارد مشابه است.
آتش کلاس F هرچند که در دسته‌های B و E قرار نمی‌گیرد، برای خاموش کردن آتش ناشی از روغن‌های پخت‌وپز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هر دو نوع سیستم اطفا حریق خشک قابل استفاده در آتش‌سوزی‌هایی هستند که ناشی از گازهای قابل احتراق می‌باشند. با این حال، قبل از استفاده، باید محیط را بررسی و ارزیابی کنید. این ارزیابی ضروری است زیرا در صورتی که آتش خاموش شود، گاز همچنان ممکن است نشت کند و منجر به انفجار شود.

کپسول اطفا حریق خشک چگونه کار می کند ؟

هر نوع کپسول آتش‌نشانی برای خاموش کردن آتش، با هدف از بین بردن یکی از عوامل ایجاد کننده آتش، طراحی شده است. بیشتر کپسول‌های ABE با پودر فسفات مونوآمونیوم پر شده‌اند که به راحتی می‌توانند جابجایی کنند و زمانی که بر آتش پخش می‌شوند، شعله‌ها را پوشانده و خاموش می‌کنند. پودر BE ذوب نمی‌شود، بنابراین در برابر آتش‌سوزی کلاس A تأثیری ندارد.

هر نوع کپسول آتش‌نشانی به طریق خاصی به آتش واکنش نشان می‌دهد. خاموش‌کننده‌های شیمیایی خشک، یک لایه از پودر گرد و غبار غیرقابل اشتعال (که به آن جامدات بی اثر هم می‌گویند) را بر روی منطقه‌ای که دارای آتش است، پخش می‌کنند. این پودر باعث جدا شدن آتش از اکسیژن می‌شود و شعله‌ها را خفه می‌کند. همچنین، این پودر ریز باعث می‌شود که واکنش‌های شیمیایی که شعله را حفظ می‌کنند، قطع شود و این باعث می‌شود که آتش به‌طور موثرتری خاموش شود.

مزایای کپسول آتش نشانی پودر خشک :

کپسول‌های آتش‌نشانی پودر خشک دارای مزایای زیادی هستند که برخی از آنها عبارتند از:

1. خاموش کردن سریع آتش: این کپسول‌ها به سرعت و به طور موثر آتش را خاموش می‌کنند، اگر به درستی و به میزان لازم استفاده شوند.

2. غیررسانا بودن برق: از پودر خشک می‌توان در حوادثی که تجهیزات الکتریکی حضور دارند، با اطمینان استفاده کرد.

3. مناسب برای آتش‌سوزی‌های جاری: استفاده از سیستم اطفا حریق خشک در ترکیب با اسپری کف برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های جاری بسیار کارآمد و موثر است.

4. عدم ایجاد شوک حرارتی: پودر خشک روی فلز داغ شوک حرارتی ایجاد نمی‌کند، بنابراین برای مقابله با آتش‌سوزی‌های زیر چارچوب اتاق بسیار مناسب است.

5. محافظ گرما: تخلیه پودر خشک محافظ موثری در برابر گرمای تابشی ایجاد می‌کند و می‌تواند سازه‌ها و پرسنل را از اثرات مخرب آتش حفظ کند.

6. طیف گسترده کاربرد: این نوع کپسول‌ها برای آتش‌سوزی‌های کلاس A، B و C مناسب هستند.

7. دامنه گسترده دما: این کپسول‌ها معمولاً در دمای بین 20 تا 60 درجه سانتیگراد قابل استفاده هستند.

8. طراحی جمع و جور: این کپسول‌های آتش‌نشانی دارای اندازه‌های مختلفی هستند و به راحتی می‌توان آنها را جمع کرد و در مکان‌های مختلف نصب کرد.

معایب کپسول اطفا حریق خشک :

پودر خشک به عنوان یک خاموش‌کننده آتش مزایای زیادی دارد، اما برخی مسائل ممکن است باعث نگرانی شود:

1. باقی‌مانده پودر: پودر خشک ممکن است بر روی سطوح مواد باقی بماند که می‌تواند برای برخی مواد خاص عواقب ناخوشایندی داشته باشد. این پودر به دلیل ذرات ریزش به راحتی در هوا حلقه می‌زند.

2. مشکلات تنفسی: آزاد شدن پودر خشک می‌تواند باعث ایجاد مشکلات تنفسی شود، زیرا ممکن است ذرات آن وارد دستگاه تنفسی شود و تحریک کننده باشد. بنابراین، از تنفس مستقیم آن باید خودداری شود.

3. پودر فشرده: در صورت عدم خدمات یا خدمات نامناسب، پودر خشک ممکن است در کپسول آتش‌نشانی فشرده و ته نشین شود. این وضعیت مخصوصاً در تجهیزات نصب شده بر روی وسایل نقلیه مشکل ایجاد می‌کند، زیرا ارتعاشات می‌توانند باعث فشرده شدن پودر شود.

4. ضعف ایمنی در برابر آتش‌سوزی: اگرچه پودر خشک می‌تواند آتش را خاموش کند، اما تا زمانی که در محلول اتمسفر بالای آتش وجود داشته باشد موثر خواهد بود. با این حال، به دلیل ذرات ریز پودر، ممکن است این ذرات به راحتی با باد پخش شوند و خطر احتمالی بازسوزی سریع سوخت را افزایش دهند.

این نکات باید در نظر گرفته شوند تا استفاده از پودر خشک به صورت بهینه و با احتیاط صورت گیرد.

سیستم‌های اطفا حریق پودر خشک ABE با پودر زرد ریز پر شده‌اند. این پودر از مونوآمونیوم فسفات بیشترین بخش را تشکیل داده و از نیتروژن برای ایجاد فشار استفاده می‌کند. تشخیص نوع سیستم اطفا حریق خشک بسیار حیاتی است، پس حتماً برچسب روی آن‌ها را بخوانید! به هیچ عنوان نباید از خاموش کننده دسته BC برای آتش‌سوزی کلاس A استفاده کنید. سیستم اطفا حریق خشک با پوشاندن یک لایه نازک از پودر، آتش را خاموش کرده و از سوخت در هوا اکسیژن را جدا می‌کند. این پودر همچنین با قطع واکنش‌های شیمیایی آتش سر و کار دارد، بنابراین خاموش کننده‌های این نوع بسیار موثر هستند.

این دسته از کپسول‌ها را می‌توانید در مکان‌های مختلفی استفاده کنید. آن‌ها در ساختمان‌های نوساز در راهروهای عمومی نصب شده و همچنین در آزمایشگاه‌ها، اتاق‌های مکانیکی، اتاق‌های استراحت، انبارهای مواد شیمیایی، دفاتر، وسایل نقلیه دانشگاهی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند. خاموش‌کننده‌های شیمیایی با پودر خشک طراحی شده برای مقابله با آتش‌سوزی کلاس B و C می‌توانند در مکان‌هایی مانند آشپزخانه‌های تجاری یا مناطقی با مایعات قابل اشتعال نصب شوند.

سیستم اطفا حریق خشک ABC مناسب برای آتش سوزی‌هایی که با استفاده از کلرین و اکسید کننده ایجاد می‌شوند، نیست. واکنش شیمیایی آن ممکن است باعث انفجار یا خرابی مواد شیمیایی موجود در گازهای سمی شود. در این صورت، باید از آب برای خاموش کردن آتش استفاده شود. همچنین، سیستم اطفا حریق خشک ABC برای آتش‌سوزی‌های دسته D (فلزات) مناسب نیست و نمی‌تواند این نوع آتش را کنترل کند. همچنین، این سیستم برای آتش‌سوزی دسته K (مواد چربی و روغنی) مناسب نیست و ویژگی‌های لازم برای مهار این نوع آتش را ندارد.