جعبه آتش نشانی

توضیحات

از ابزارهای مهم و ضروری برای ایمنی و پیشگیری از حریق در ساختمان‌ها و انبارهای بزرگ، جعبه آتش نشانی یا فایرباکس (Fire Box) به همراه شیلنگ قرقره آتش نشانی (Hose Reel) است. سیستم لوله‌کشی آتش‌نشانی در هر طبقه ساختمان شامل یک یا چند انشعاب (بسته به وسعت ساختمان) است که به جعبه آتش‌نشانی با شیلنگ قرقره متصل می‌شوند.

جعبه آتش نشانی چیست؟

جعبه آتش‌نشانی یک جعبه با ابعاد استاندارد مختلف است که در مدل‌های تک کابین و دو کابین (جعبه آتش‌نشانی دوقلو) عرضه می‌شود. درون این جعبه‌ها یک قرقره، یک سرلوله، و یک حلقه شلنگ آتش‌نشانی به طول ۲۰ یا ۲۵ متر قرار دارد. همچنین، برخی مدل‌ها شامل یک کپسول یا خاموش‌کننده نیز می‌باشند.

سایز سرلوله‌های موجود در انواع مختلف فایرباکس‌ها متفاوت است و به انشعاب سیستم لوله‌کشی آب بستگی دارد. انتخاب اندازه خروجی براساس نوع و میزان مواد موجود در ساختمان انجام می‌شود.

محل نصب جعبه آتش نشانی

استاندارد ارتفاع نصب فایرباکس: جعبه آتش‌نشانی باید به ارتفاع ۱.۲ تا ۱.۳ متر از کف ساختمان بر روی دیوار یا داخل دیوار نصب شود.

محل نصب باید به گونه‌ای باشد که برای همه قابل مشاهده بوده و در پشت دیوارها مخفی نشود تا در مواقع ضروری به سهولت قابل استفاده باشد. به‌طور معمول، جعبه‌های آتش‌نشانی در محل پله‌های فرار، پاگردها، درب‌های ورودی ساختمان و راهروها نصب می‌شوند. به‌طور کلی، محل نصب جعبه آتش‌نشانی در ساختمان باید نزدیک به درب خروجی بوده و بدون هرگونه مانع باشد. بازشوی درب باکس‌ها از دو جهت قابل استفاده است و به دو صورت راست‌بازشو و چپ‌بازشو می‌باشند.

شیلنگ و قرقره (هوزریل) در جعبه آتش نشانی

شیلنگ و قرقره (هوزریل) در جعبه آتش‌نشانی شیلنگ و قرقره آتش‌نشانی دارای لوله‌ای بلند با قطر کم و غیرقابل نفوذ است. شیلنگ آتش‌نشانی بر روی قرقره مخصوصی پیچیده می‌شود، بنابراین شیلنگ باید انعطاف‌پذیر باشد. شیلنگ قرقره‌ها معمولاً در سه نوع ثابت، گردان و گردان داخل جعبه و دیواری تولید می‌شوند. نوع گردان دیواری امکان چرخش ۱۸۰ درجه‌ای قرقره را فراهم می‌کند و نسبت به نوع ثابت، انعطاف بیشتری در کشیدن شلنگ ایجاد می‌کند.

محل نصب شیلنگ قرقره آتش نشانی

• باید در محل قابل دسترس در هر طبقه نصب شود و تمام اتاق ها را پوشش دهد.
• در محل های خروجی اضطراری نصب گردد.
• در جایی نصب شود که مانع حرکت نباشد.
• ارتفاع نصب از کف زمین حداکثر 1.2 – 1.3 متر باشد.

مشخصات شیلنگ آتش نشانی

شیلنگ‌های آتش‌نشانی از دو بخش لایه خارجی و لایه داخلی تشکیل شده‌اند. جنس لایه خارجی برای انعطاف‌پذیری از کتان، پنبه، کنف و پلی‌استر است که در نوع بافت ساده، رشته‌های نخ‌های عرضی (پود) مقاومت در برابر فشار و رشته‌های نخ‌های طولی (تار) مقاومت در برابر سایش و پارگی ایجاد می‌کنند.

جنس لایه داخلی از لاستیک است و می‌تواند تا ۴۰ اتمسفر فشار را تحمل کند. همچنین، شیلنگ‌های لاستیکی با سایز ¾ اینچ دارای نخ میانی (منجید دار) هستند که قابل انعطاف بوده و تحمل فشار ۸ تا ۱۰ بار را دارند. این نوع شیلنگ‌ها به طور معمول در داخل ساختمان‌های مسکونی استفاده می‌شوند.

آزمایش های مرتبط به شیلنگ های آتش نشانی

شیلنگ‌های آتش‌نشانی معمولاً سه نوع آزمایش دارند:

آزمایش زمان تحویل، آزمایش بعد از هر کارکرد و آزمایش ماهانه. برای هر آزمایش از یک سرشلنگی دارای شیر کنترل استفاده می‌شود. در این فرآیند، لوله‌ها به هم وصل شده و فشار به ۶ بار می‌رسد. در ابتدا فشار به‌تدریج افزایش می‌یابد تا میزان تحمل شلنگ‌ها مشخص شود. هرگونه خرابی باید با یک مداد شمعی علامت‌گذاری شود و کوپلینگ‌ها از نظر کجی و واشرها از نظر شکستگی بررسی شوند.

از علل اصلی خرابی شلنگ‌های آتش‌نشانی می‌توان به ساییدگی، ضربه، تماس با مواد شیمیایی، کپک زدگی و برخورد با اجسام تیز و برنده اشاره کرد.

جمع کردن شلنگ های آتش نشانی

نحوه بستن شیلنگ آتش‌نشانی به روش مستقیم یا توپی به این صورت است که جمع‌کردن شلنگ از یک سر آغاز شده و تا انتها ادامه می‌یابد. در این روش، دو سر کوپلینگ گرفته شده و شلنگ از مرکز جمع‌آوری می‌شود. این روش بیشتر برای نگهداری لوله‌ها در انبار استفاده می‌شود.

روش توپی یک‌لا: این روش برای نگهداری طولانی‌مدت لوله‌ها در انبار و جمع‌کردن لوله‌های آسیب‌دیده کاربرد دارد.

روش توپی دولا: این روش برای نگهداری لوله‌ها در خودروهای آتش‌نشانی و استفاده در مواقع معمولی مناسب است.

روش سری: این روش برای بازکردن سریع لوله‌ها و آبرسانی به محل آتش‌سوزی، و همچنین برای لوله‌کشی در راه‌پله‌های ساختمان‌های بلند به کار می‌رود.

روش زیگزاگ: پس از انجام عملیات، لوله‌های کثیف به این روش جمع‌آوری شده و به ایستگاه منتقل می‌شوند. علاوه بر این، در مکان‌هایی با پستی و بلندی و جنگل‌ها از این روش استفاده می‌شود.

دستور کار نصب و لوله کشی جعبه آتش نشانی

قبل از نصب فایر باکس باید توجه شود که لوله کشی به گونه‌ای باشد که شیرآتش نشانی بالا یا پایین و در سمت لولا قرار گیرد.

1-در مرحله ابتدایی، پس از اندازه‌گیری، محل نصب شیر در جعبه آتش‌نشانی را بر روی جعبه مشخص نمایید و با استفاده از قلم ناخنی و چکش، جایگاه شیر را در آن مشخص سازید. در حالت معمول، ورودی آب در کنار جعبه‌ها به صورت پرفراژ با آکس به طور استاندارد یا با درخواست مشتری تعبیه می‌شود.

2-پس از بستن شیر فلکه اصلی، در پوش محل نصب شیر آتش نشانی را باز کنید.

3-با استفاده از دریل دستی و مته آهن، چهار سوراخ روی صفحه پشت جعبه آتش‌نشانی ایجاد کنید. توصیه می‌شود که این سوراخ‌ها از هم فاصله‌گذاری حدود 10 سانتی‌متر داشته باشند.

4-جعبه آتش‌نشانی را بر روی دیوار در موقعیتی که شیر آتش‌نشانی قرار می‌گیرد قرار دهید و آن را به گونه‌ای جا به جا کنید که انشعاب لوله آب دقیقاً مقابل سوراخ تعبیه شده قرار گیرد و جعبه آتش‌نشانی به طور کامل صاف و تراز باشد. فاصله وجه پایینی جعبه آتش‌نشانی از کف باید در حدود 120 یا 130 سانتی‌متر باشد. پس از اطمینان از وضعیت‌های مذکور، با استفاده از ماژیک، سوراخ‌های ایجاد شده در صفحه پشت جعبه آتش‌نشانی را بر روی دیوار مشخص کنید و آن را منتقل کنید.

5-پس از علامت‌گذاری و مشخص کردن موقعیت جعبه آتش‌نشانی، با استفاده از چکش و سنبه، بر روی علامت‌های ایجاد شده ضربه‌ای وارد کنید تا اثر آنها روی دیوار باقی بماند و در هنگام سوراخ‌کاری، نوک مته به سر نخورد.

6-پس از بستن مته الماسه نمره 8 به سه نظام دریل، علامت ها را متناسب با طول پیچ ها سوراخ نمایید.

7-پس از انجام سوراخ‌کاری، چهار عدد رول پلاک را درون سوراخ‌ها قرار داده و با استفاده از ضربات چکش، آن‌ها را به سطح هموار و صاف دیوار بکوبید.

8-با قرار دادن جعبه آتش نشانی بر روی دیوار و تنظیم موقعیت آن به گونه‌ای که سوراخ‌های موجود در پشت جعبه و رول پلاک‌ها با یکدیگر هم‌خط باشند، از داخل جعبه با استفاده از پیچ‌های گوشتی و واشرهای تخت فلزی استفاده کرده و آن‌ها را محکم کنید. با استفاده از تراز بنایی، از صاف بودن فایرباکس اطمینان حاصل کنید.

9-پس از نصب جعبه آتش نشانی بر روی دیوار، با استفاده از خمیر و کنف، دنده شیر زاویه‌ای را به لوله‌کشی متصل کنید، به گونه‌ای که سر شلنگ به سمت پایین قرار گیرد.

10-باز کردن شیر فلکه اصلی را باعث جریان آب درون لوله می‌کنید. سپس، محل اتصال شیر به لوله آب را بررسی کرده و از نظر نشتی آن را بررسی کنید. در زمان تست سیستم، ابتدا شیرها را باز نگه داشته و اگر سنگریزه یا پلیسه وجود دارد، آن را تخلیه کنید تا در هنگام بستن شیرها، واشر تحتانی شیرها آسیب نبیند و نشتی ایجاد نشود. پس از شستشو داخل خط، شیرها را بسته و اطمینان حاصل کنید که آببندی آنها به صورت صحیح انجام شده است.

11-یک سر کوپلینگ را به شیر وصل کنید.

12-قرقره، شلنگ آتش نشانی و سرلوله را درون فایرباکس قرار داده و آن را قفل نمایید. سپس کلید را در جای مخصوص قرار دهید.

طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان

لوله‌کشی آتش‌نشانی به منظور پیشگیری از وقوع حریق و مدیریت آتش‌سوزی‌های احتمالی اجرا می‌شود. این سیستم‌ها به روش‌های گوناگونی اجرا می‌شوند و بسته به ابعاد و ساختار هر ساختمان، استفاده از هر یک از روش‌ها بر اساس استانداردهای مربوط به لوله‌های آتش‌نشانی مشخص می‌گردد.

به طور کلی روش‌های اجرای لوله‌کشی سیستم آتش‌نشانی ساختمان به سه روش زیر انجام می‌گیرد:

• روش خشک
• روش تر
• روش ترکیبی تر و خشک

روش خشک: در این روش در سیستم لوله کشی آب وجود ندارد و به همین دلیل به آن روش لوله کشی آتش نشانی خشک میگویند. منبع آب مورد نیاز برای این روش برای سیستم آتش نشانی از منبع آب ساختمان جداست.
روش تر: در این روش آب مورد نیاز از طریق آب شهری تامین می‌شود و آب در لوله کشی وجود دارد.
روش ترکیبی: در این روش همانطور که از اسمش پیداست از هر دو روش استفاده می‌شود و با توجه به شرایط ساختمان از آن استفاده می‌کنند.