استانداردها و الزامات قانونی در نصب آژیرهای اعلام خطر

آژیر اعلام حریق یک دستگاه مهم در سیستم اعلام حریق است که برای هشدار دادن به افراد در صورت وقوع آتش‌سوزی یا شرایط اضطراری طراحی شده است.

این دستگاه‌ها وظیفه تولید صدای بلند دارند تا افراد را برای تخلیه ساختمان هشدار دهند. آژیرهای اعلام حریق عموماً با رنگ قرمز تولید می‌شوند، اما گاهی برای زیبایی بیشتر ساختمان از رنگ سفید نیز استفاده می‌شود.

در بازار، انواع مختلفی از آژیرهای اعلام حریق وجود دارند، از زنگ‌های مکانیکی سنتی تا آژیرهای الکترونیکی و صوتی مدرن. این آژیرها می‌توانند آدرس‌پذیر یا غیرآدرس‌پذیر باشند، همچنین به صورت متعارف طبقه‌بندی می‌شوند مانند دتکتورهای حریق.

آژیر اعلام حریق چیست؟

یکی از بخش‌های حیاتی سیستم اعلام حریق، آژیرها یا ساندرها هستند. وقتی یک دتکتور یا شستی حریق فعال می‌شود، سیستم اعلام حریق باید به افراد در ساختمان هشدار دهد که آتش‌سوزی رخ داده است و آن‌ها باید سریعاً ساختمان را تخلیه کنند. آژیرها صدای بلند و خاصی تولید می‌کنند که به راحتی قابل تشخیص به عنوان هشدار حریق استفاده می‌شود.

آژیرهای اعلام حریق معمولاً بر روی سقف یا دیوار نصب می‌شوند و برای تأمین انرژی می‌توان آن‌ها را به برق یا با استفاده از باتری تغذیه کرد. این آژیرها به کنترل پنل اعلام حریق که مغز سیستم است، متصل می‌شوند.

استانداردهای مختلفی برای طراحی و نصب آژیرهای اعلام حریق وجود دارند، مانند استاندارد BS5839-1 که دستورالعمل‌های اساسی را در این زمینه فراهم می‌کند.

دستورالعمل‌های مربوط به آژیر اعلام حریق

در سیستم اعلام حریق، آژیرها یک نقش بسیار مهم دارند. وقتی یک دتکتور یا شستی حریق فعال می‌شود، آژیر باید با صدای بلند و متمایز، افراد را در ساختمان هشدار دهد تا تخلیه آغاز شود. این آژیرها معمولاً بر روی دیوار یا سقف نصب می‌شوند و می‌توانند از برق یا باتری برای تأمین انرژی استفاده کنند.

براساس استاندارد BS5839-1 که توسط مؤسسه استاندارد بریتانیا (BSI) تعیین شده است، آژیرهای اعلام حریق باید حداقل ۶۵ دسی‌بل صدا را در فاصله سه متری تولید کنند. همچنین، آن‌ها باید دارای صدای متمایزی باشند تا به راحتی بتوان آن را به عنوان هشدار حریق تشخیص داد. در صورت قطع برق، آژیر باید حداقل به مدت ۳۰ دقیقه با سیستم تغذیه پشتیبانی به کار خود ادامه دهد.

همچنین، استاندارد EN54-3 به مشخصات عملکردی آژیرهای اعلام حریق می‌پردازد و درباره گواهینامه‌ها و عملکرد صوتی آن‌ها در سیستم‌های تشخیص حریق و اعلام حریق توضیحات می‌دهد. این استاندارد اروپایی به طور گسترده در سطح جهانی استفاده می‌شود و در کشورهایی مانند برزیل، کشورهای آفریقایی و آسیایی و سایر نقاط جهان به رسمیت شناخته شده است.

در سیستم اعلام حریق، انواع مختلفی از آژیرها وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:

1. زنگ: زنگ‌ها دستگاه‌هایی هستند که صدای زنگ زدن را تولید می‌کنند. این دستگاه‌ها صدای بلندی دارند که به شکل آشنایی مانند صدای زنگ مدارس بوده و افراد را به سرعت هشدار می‌دهند.

2. بوق: بوق‌ها صدایی قدرتمند و جهت‌دار تولید می‌کنند که معمولاً به شکل صدای یک انفجار پیوسته یا الگوهای متناوب است. این صداها برای جلب توجه افراد بسیار موثر هستند.

3. آژیر الکترونیکی: این نوع آژیرها از مدارهای الکترونیکی برای تولید صدا استفاده می‌کنند. آژیرهای الکترونیکی قابلیت تولید صداهای مختلف و برنامه‌ریزی صدا، الگوها و میزان صدا را دارند. آن‌ها می‌توانند به خوبی با سایر دستگاه‌های هشداردهنده هماهنگ شوند.

4. آژیرهای هشدار صوتی: این دستگاه‌ها مجهز به پیام‌های ضبط‌شده هستند که در شرایط اضطراری مانند آتش‌سوزی دستورالعمل‌های خاص را به افراد محل حضورشان اعلام می‌کنند. آژیرهای هشدار صوتی، به خصوص در ساختمان‌های بزرگ که ممکن است شنیدن آژیر اعلام حریق معمولی دشوار باشد، بسیار مفید هستند.

این آژیرها بر اساس نوع ویژگی‌هاشان، در سیستم‌های اعلام حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند تا افراد را در مواجهه با شرایط اضطراری هشدار دهند.

هنگام انتخاب آژیر اعلام حریق به چه نکاتی باید توجه کرد؟

هنگامی که می‌خواهید آژیر اعلام حریق مناسب برای ساختمان خود انتخاب کنید، باید به چند نکته مهم توجه کنید. در بازار، انواع مختلفی از آژیرهای اعلام حریق وجود دارند که هر کدام برای نوع خاصی از ساختمان و سیستم اعلام حریق مناسب هستند. برای انتخاب بهترین آژیر باید به موارد زیر توجه کنید:

1. تعداد آژیرها: باید مشخص کنید که به چه تعداد آژیر احتیاج دارید و آن‌ها باید در کجای ساختمان نصب شوند تا بتوانند به بهترین شکل افراد را هشدار دهند.

2. ارزیابی خطرات: ابتدا باید خطرات آتش‌سوزی در ساختمان خود را شناسایی کنید. این شامل شناسایی مناطق و فردی‌های در معرض خطر نیز می‌شود.

3. طراحی طرح اضطراری: بر اساس ارزیابی خطرات، باید طرح اضطراری مناسبی طراحی کنید که شامل نصب و استفاده از آژیرهای اعلام حریق مناسب است.

4. ویژگی‌های آژیر: در انتخاب آژیر، به ویژگی‌هایی مانند ولتاژ عملیاتی، مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی، اندازه، رنگ و رتبه‌بندی موتور آژیر توجه کنید.

5. بررسی و به‌روزآوری: پس از نصب، باید به‌روزآوری منظمی از ارزیابی خطرات و طرح اضطراری انجام دهید تا به دنبال بهبودهای لازم باشید.

این نکات به شما کمک می‌کنند تا آژیر اعلام حریق مناسبی را برای ساختمان خود انتخاب کنید که در شرایط اضطراری بهترین عملکرد را ارائه دهد و افراد را به‌طور موثر هشدار دهد.

نکات نصب آژیر اعلام حریق

هنگام نصب آژیرهای اعلام حریق در ساختمان، اولین نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود، تعداد و موقعیت صحیح آژیرها است. این مسئله به اندازه ساختمان و سر و صدای محیط وابسته است. در ساختمان‌های بزرگ و پر سر و صدا، نیاز به تعداد بیشتری آژیر وجود دارد تا به حداقل رساندن سطح صداهای هشدار.

آژیرها باید به نحوی نصب شوند که به راحتی قابل شنیدن باشند و تمامی آن‌ها باید صدای متمایزی تولید کنند که به راحتی تشخیص داده شود. آژیرهای اعلام حریق می‌توانند به دو صورت مستقل (روی دیوار یا سقف) یا زیربنایی (زیر دتکتورها) نصب شوند که این مدل‌ها ظاهری کم‌حجم‌تر دارند.

در نصب آژیرهای اعلام حریق، باید به نکات زیر توجه کرد:

1. موقعیت نصب: آژیر باید در مکانی قرار گیرد که به راحتی شنیده شود. آژیرهای نصب شده بر روی دیوار معمولاً موثرتر از آژیرهای نصب شده بر روی ستون عمل می‌کنند.

2. شرایط محیطی: هنگام نصب در فضاهای باز یا بسته، باید شرایط محیطی را در نظر گرفت. در فضاهایی که لرزش زیادی وجود دارد، بهتر است آژیر نصب نشود.

3. جهت پخش صدا: صدای آژیرها در فضای باز در تمام جهات پخش می‌شود و در فضاهای بسته ممکن است انعکاس صدا تأثیر داشته باشد.

4. مکان بدون مانع: آژیرها باید در جاهایی نصب شوند که مانعی از پخش صدا نباشد و ارتفاع مناسب برای نصب تقریباً ۲ تا ۲.۵ متر از سطح زمین است.

این نکات به شما کمک می‌کنند تا آژیر اعلام حریق مناسب را برای ساختمان خود انتخاب کرده و نصب کنید تا در شرایط اضطراری به بهترین نحو افراد را هشدار دهد.

میزان صدای تولیدشده توسط آژیر چقدر باید باشد؟

آژیرهای اعلام حریق با میزان صدای مختلف در دسترس هستند. برخی از آژیرها صدای بلندتری دارند که برای هشدار دادن به همه افراد در مکان‌های بزرگ مناسب هستند.

اما آژیرهایی که صدای کمتری تولید می‌کنند، ممکن است در مکان‌های بزرگ نتوانند به‌طور کامل همه را هشدار دهند. از طرف دیگر، استفاده از آژیرهای با صدای بسیار بلند در مکان‌های کوچک ممکن است بیش از حد باشد و به مزاحمت تبدیل شود.

بر اساس استانداردها، آژیرها باید حداقل صدای ۶۵ دسی‌بل یا ۵ دسی‌بل بالاتر از سطح صدای محیط تولید کنند. این مقدار برای مکان‌هایی که افراد در آنها می‌خوابند، باید به ۷۵ دسی‌بل افزایش پیدا کند.

همچنین، با دور شدن از منبع صدا، بلندی صدا به دلیل واگرایی کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر، انرژی صدا با پخش در مکان‌های بزرگتر کاهش می‌یابد.

بنابراین، در تعیین تعداد و موقعیت نصب آژیرها باید به این موارد توجه کرد تا همه افراد به‌طور کامل از صدای آژیر هشدار بگیرند.

قیمت آژیر اعلام حریق

درباره هزینه آژیرهای اعلام حریق باید بگوییم که به نوع و ویژگی‌های آن بستگی دارد. آژیرهایی که صدای بلندتری تولید می‌کنند، گران‌تر از آژیرهای با صدای کمتر هستند.

همچنین، ویژگی‌هایی مانند اندازه، رتبه‌بندی موتور، و مقاومت در برابر آب و هوای نامساعد هم تأثیر دارند. همچنین، برند و کشور سازنده نیز می‌تواند فاکتوری برای تعیین قیمت باشد.

در کل، هزینه کل سیستم اعلام حریق توسط فاکتورهای مختلفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد از جمله اندازه ساختمان، پیچیدگی سیستم، نوع اتصال، نوع و تعداد اجزاء، و هزینه نیروی کار.

آژیر اعلام حریق دستگاهی صوتی است که در صورت وقوع آتش‌سوزی با صدای بلند به افراد حاضر در مکان اعلام می‌کند که باید ساختمان را تخلیه کنند.

این آژیرها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند از جمله زنگ‌ها، بوق‌ها، آژیرهای الکترونیکی، و آژیرهای هشدار صوتی با قابلیت پخش پیام از پیش ضبط‌شده.

آژیرها بر اساس شکل ظاهری به انواع پیزو و شیپوری و بر اساس صدای تولیدی به انواع تک صدا و چند صدا نیز تقسیم می‌شوند. در محیط‌های صنعتی و پر سر و صدا از آژیرهای موتوردار استفاده می‌شود.

بر اساس استانداردها، حداقل صدای تولیدشده توسط آژیر باید ۶۵ دسی‌بل باشد و آژیر در فاصله ۲ تا ۲.۵ متری از سطح زمین بر روی دیوار یا سقف نصب می‌شود.