زمان تقریبی مطالعه این مقاله : 16 دقیقه

تجهیزات آتش نشانی شامل ابزارهای مختلفی هستند که هر کدام وظیفه خاصی در خاموش کردن آتش دارند. امروزه، فرآیند خاموش کردن آتش به اصطلاح “اطفاء حریق” نامیده می‌شود.

سازمان آتش نشانی

سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی در هر شهری مستقل از نظر حقوقی، مالی و اداری فعالیت می‌کند. این سازمان وظیفه آموزش جامعه را به منظور افزایش آگاهی عمومی و کاهش حوادث بر عهده دارد.

وقتی که شهروندان نمی‌توانند حوادث را کنترل کنند، سازمان آتش‌نشانی وارد عمل می‌شود و با استفاده از نیروهای متخصص و تجهیزات ضروری، حوادث را مهار و به نجات افراد می‌پردازد.

این سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی با هدف ایجاد ایمنی پایدار در جامعه فعالیت می‌کند و به دنبال دستیابی به اهداف مختلفی است:

۱. نجات انسان‌ها و دارایی‌ها در مواجهه با حوادث مانند آتش‌سوزی و سایر وقایع اضطراری.

۲. آموزش تخصصی به کارکنان این سازمان و دیگر داوطلبان آماده‌کار.

۳. ایجاد و گسترش ایستگاه‌ها و مراکز ایمنی برای پاسخگویی سریع‌تر به حوادث.

۴. نظارت بر فعالیت‌های سازمان‌های خصوصی مانند فروشگاه‌ها و مراکز تخصصی تجهیزات آتش‌نشانی.

۵. کنترل و نظارت بر ایمنی ساختمان‌ها به منظور پیشگیری از حوادث.

این اهداف جزئی به واقعیت‌پذیری هدف کلی این سازمان، یعنی افزایش ایمنی جامعه، کمک می‌کنند.

انواع ایستگاه آتش نشانی

ایستگاه‌های آتش‌نشانی بسته به نوع تجهیزات و تخصص افراد به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. ایستگاه‌های حریق (تک منظوره): این ایستگاه‌ها برای مهار و خاموش کردن آتش‌سوزی‌ها تخصص دارند. آن‌ها دارای تجهیزاتی مانند خودروهای آتش‌نشانی، خطوط لوله‌های آب، پودر خشک و تجهیزات حیاتی برای حمله به آتش‌سوزی‌ها هستند.

2. ایستگاه‌های حریق و نجات (دو منظوره): این ایستگاه‌ها علاوه بر مهار آتش‌سوزی‌ها، برای ارائه خدمات نجات‌بخشی به مردم نیز تخصص دارند. آن‌ها از تجهیزاتی مثل تجهیزات تنفسی، تجهیزات برای نجات از ساختمان‌ها، وسایل برقی و ابزارهای متنوع نجات برخوردارند.

3. ایستگاه‌های پشتیبانی (سه منظوره): این ایستگاه‌ها علاوه بر مهار آتش‌سوزی‌ها و ارائه خدمات نجات، وظایف پشتیبانی از جوامع را نیز بر عهده دارند. آن‌ها دارای تجهیزاتی مثل تجهیزات پزشکی، ابزارهای کمکی برای برقراری ارتباطات اضطراری و امکانات مورد نیاز جهت مدیریت بحران‌ها هستند.

هر یک از این ایستگاه‌ها به منظور انجام بهتر وظایف خود، به تجهیزات ویژه‌ای مجهز هستند که برای مقابله با حوادث و آتش‌سوزی‌ها ضروری هستند.

ایستگاه های حریق

ایستگاه‌های اطفاء حریق مسئول شناسایی نوع آتش‌سوزی و خاموش کردن آن هستند. هر نوع آتش‌سوزی بسته به نوع سوختگی خود نیازمند مواد خاصی برای خاموش کردن است، و این کار توسط ایستگاه‌های اطفاء حریق انجام می‌شود. این ایستگاه‌ها بهترین و مجهزترین تجهیزات برای مقابله با آتش‌سوزی دارند و همواره آماده اعزام نیرو به محل حادثه هستند.

علاوه بر خاموش کردن آتش‌سوزی، ایستگاه‌های اطفاء حریق مجهز به تجهیزات نجات نیز هستند، زیرا ممکن است در زمان خاموش کردن آتش نیاز به عملیات نجات داشته باشند. این ایستگاه‌ها مسئولیت اصلی خود یعنی اطفای حریق را دارند، اما با توجه به تجهیزات پیشرفته‌ای که دارند، در مواقع نیاز می‌توانند به سایر حوادث نیز رسیدگی کنند.

ماشین‌های آتش‌نشانی متنوعی وجود دارند که هر یک دارای ویژگی‌ها و تجهیزات خاصی هستند، که در زیر به معرفی آنها می‌پردازیم.

انواع تجهیزات اطفا حریق

تجهیزات اطفا حریق و وسایل آتش‌نشانی به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. تجهیزات برای ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری: این تجهیزات در داخل ساختمان‌ها نصب می‌شوند تا در صورت وقوع حریق، امکان خاموش کردن آتش و اطفای حریق فراهم شود.

2. تجهیزات برای معابر شهری: این تجهیزات در معابر و خیابان‌ها نصب می‌شوند تا در صورت لزوم، بتوانند حریق‌هایی که در این مکان‌ها اتفاق می‌افتند را خاموش کنند و از گسترش آتش جلوگیری کنند.

3. تجهیزات آتش‌نشانی که به همراه آتش‌نشان‌ها به محل سانحه منتقل می‌شوند: این وسایل آتش‌نشانی برای حمل و نقل به محل حوادث آماده‌سازی می‌شوند و از استانداردهای جهانی برخوردارند تا در صورت نیاز بهترین عملکرد را ارائه دهند.

تجهیزاتی که در ساختمان‌ها نصب می‌شوند باید به طور کامل مطابق با استانداردهای جهانی بوده و شهرداری مسئول نصب آنها است. همچنین، تجهیزات موجود در خیابان‌ها نیز تحت نظر شهرداری قرار دارند تا اطمینان حاصل شود که شهر مناسب‌ترین تجهیزات برای مدیریت حریق دارد.

تجهیزات اطفاء حریق

تجهیزاتی که آتش‌نشانان به همراه خود به محل ماموریت می‌آورند، شامل این موارد است:

1. ماشین آتش‌نشانی پیشرو:
این خودروی بزرگ حاوی بیشترین تجهیزات آتش‌نشانی و وسایل امداد و نجات است. فرمانده تیم آتش‌نشانی همراه با اعضای تیم در این خودرو به محل حادثه اعزام می‌شوند. این خودرو دارای کلیه تجهیزات لازم برای انجام ماموریت آتش‌نشانی است.

2. ماشین آتش‌نشانی پسرو:
این خودرو دارای ظرفیت بالاتری برای حمل و نقل آب است که به عنوان مخزن آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از ماشین آتش‌نشانی پیشرو، این خودرو به محل حادثه اعزام می‌شود. در این خودرو، تجهیزاتی مانند پمپ، شلنگ‌ها و سایر تجهیزات آبرسانی نصب می‌شوند.

این دو خودرو اساسی‌ترین تجهیزاتی هستند که آتش‌نشانان برای انجام ماموریت‌هایشان به همراه خود می‌آورند و از استانداردهای بین‌المللی برخوردار هستند.

تجهیزات ماشین آتش نشانی

یک ماشین آتش‌نشانی باید همه تجهیزات لازم برای خاموش کردن آتش‌های سنگین را به همراه داشته باشد. تجهیزات این خودرو شامل اقلام زیر است:

1. تجهیزات اطفا حریق: شامل انواع شلنگ، نازل‌های مختلف، موتور پمپ و اجکتور پمپ، هیدرانت‌های مختلف، دوراهی‌ها و سه‌راهی‌ها، پرده‌های آب، انواع کوپلینگ و آچارهای کوپلینگ.

2. ابزارآلات: مانند تبر، اره، بیل، سیم بکسل، قلاب، جعبه ابزار کامل، بلندگوی دستی، دیل‌های متنوع، پتل، تسمه، نیزه و غیره.

3. تجهیزات برش و اتصال: شامل انواع اره برقی، فرز، حلقه بر، شیشه بر، لوله بر، انواع قیچی و چاقوی آتش‌نشانی.

4. تجهیزات امداد و نجات: از جمله سه پایه نجات از چاه، نردبان‌های مختلف، طناب‌های متنوع، ست کامل کوه‌نوردی، تشک نجات، برانکارهای مختلف، پتوی مقاوم در برابر شعله، جعبه کمک‌های اولیه و غیره.

5. تجهیزات هیدرولیکی: شامل انواع کاتر حرفه‌ای، بازکننده‌ها، جک‌ها و غیره.

6. لباس و تجهیزات فردی: که برای ایمنی فرد آتش‌نشان شامل می‌شود.

این همه تجهیزات ضروری برای ماشین آتش‌نشانی برای انجام وظایف اطفاء حریق و نجات در مواقع اضطراری ضروری است.

ماشین تانکر آب

این ماشین آتش‌نشانی، مانند دو ماشین قبلی، از نوع سنگین است و تجهیزات آن شامل یک تانکر آب است.

اسم “تانکر” نشان می‌دهد که فقط دارای یک مخزن آب است.

این ماشین معمولاً در آتش‌سوزی‌های گسترده استفاده می‌شود، زمانی که ظرفیت تانکر‌های دیگر کافی نباشد. ظرفیت این تانکر حداقل ۱۲,۰۰۰ لیتر آب یا بیشتر است.

ماشین آتش نشانی لوله کشی

بر خلاف سه ماشین قبلی، این ماشین آتش‌نشانی از نوع سبک است و بیشتر برای انجام ماموریت‌های کوچک استفاده می‌شود.

تجهیزات آن شامل لوله‌کشی است که برای انتقال آب از شیر آتش‌نشانی به ماشین‌های آتش‌نشانی منبع‌دار استفاده می‌شود.

همچنین، این ماشین دارای سایر تجهیزات ضروری آتش‌نشانی نیز می‌باشد.

ایستگاه های حریق و نجات

ایستگاه حریق و نجات در زمان‌هایی که حوادث غیرمنتظره مثل سیل، زلزله و غیره رخ می‌دهد، برای ارسال نیرو آماده می‌شود. این ایستگاه علاوه بر اینکه افرادی را که در موقعیت‌های خطرناکی مانند گیرافتادن در چاه یا ماشین‌های تصادفی به مرور زمان به نجات می‌رساند.

این ایستگاه مجهز به تجهیزات نجات‌بخش متنوعی است که شامل نردبان‌ها، اره‌های برقی در اندازه‌های مختلف، بالابرهای حرفه‌ای، تسمه‌ها و نقاله‌ها می‌شود.

اما مهم‌ترین تجهیزات این ایستگاه، ماشین آتش‌نشانی نجات است که برای کمک به افراد در موقعیت‌های اضطراری طراحی شده است.

ماشین آتش نشانی نجات

این ماشین‌های آتش‌نشانی سبک، بسته به نوع حادثه، تجهیزات لازم و افراد متخصص را به محل حادثه اعزام می‌کنند. اگر حادثه در ارتفاع بالا رخ داده باشد، نیاز است که از نردبان‌های بلند استفاده شود که توسط دیگر ماشین‌های آتش‌نشانی به محل اعزام می‌شود.

این ماشین‌ها همچنین تجهیزات دیگری را که قابل حمل هستند، به محل حادثه انتقال می‌دهند.

ایستگاه های پشتیبانی

ایستگاه‌های حریق و نجات به عنوان پشتیبانی برای سایر ایستگاه‌های آتش‌نشانی فعالیت می‌کنند. در این ایستگاه‌ها، تجهیزات آتش‌نشانی که کمتر به کار می‌روند و تعدادشان کمتر از سایر تجهیزات هستند، نگهداری می‌شوند تا در صورت لزوم به محل حادثه اعزام شوند.

این تجهیزات شامل انواع ماشین‌های آتش‌نشانی مانند خودروهای بالابر 32 متری، جرثقیل فوق سنگین 55 تن، لودر، نردبان، بیل مکانیکی، بابکت، تانکر‌های سوخت، خودروهای حمل کف، خودروهای حمل دستگاه تنفسی، و تریلرهای آب می‌باشند.

وسایل ضروری آتش نشانی

آتش نشانی یک شغل پرخطر است که جان انسان‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد، بنابراین نیاز به وسایل زیادی دارد. این وسایل شامل تجهیزات ایمنی است که آتش نشان با استفاده از آنها می‌تواند جان خود را حفظ کند، همچنین وسایلی که به جان و مال افراد درگیر در حوادث کمک می‌کند را نیز شامل می‌شود.

به عنوان مثال، لباس آتش نشانی، ماسک، کپسول هوا، دستکش و کلاه از جمله تجهیزات ایمنی است که همیشه در اختیار آتش نشان‌ها قرار دارد.

وسایل ضروری دیگر آتش نشانی شامل شلنگ آتش نشانی، تناسب سازها، هیدرانت اینترلاک، کوپلینگ اینترلاک و هیدرانت است.

این وسایل در صورت بروز حادثه، به نجات مال و جان افراد کمک می‌کنند. برخی از این تجهیزات نیاز به نصب در ساختمان‌ها دارند تا در صورت لزوم، از گسترش حادثه جلوگیری شود.

به عنوان مثال، دتکتورها، جعبه‌های آتش نشانی و تجهیزات اعلام و اطفا حریق از این دسته تجهیزات هستند که باید در مکان‌های مناسب نصب شوند.

ماسک

ماسک آتش نشانی یکی از تجهیزات حیاتی برای آتش نشانان است. این ماسک‌ها می‌توانند به دو شکل نیمه صورت و تمام صورت باشند و دارای فیلترهای دوگانه یا تک‌فیلترهای مختلفی هستند.

آتش نشانان بسته به نوع و شدت حریق از یکی از این ماسک‌ها استفاده می‌کنند.

ماسک آتش نشانی نه تنها از ورود دود به ریه‌ها جلوگیری می‌کند بلکه صورت را نیز محافظت می‌کند. قسمت طلق ماسک که بر روی چشم‌ها قرار دارد، از مواد مانند پلی کربنات ساخته شده و ضد خش است.

این ماسک‌ها می‌توانند به دستگاه‌های اکسیژن متصل شوند تا در صورت نیاز به هوای پاک‌تر در محیط‌های آتش نشانی دسترسی داشته باشند و کار خود را ادامه دهند.

سیستم تنفس هوای فشرده

آتش نشانان برای انجام وظایف خود، مانند اطفا حریق یا نجات افراد مصدوم، باید گاهی در شرایط خاصی مانند محیط‌های خطرناک یا بدون هوای سالم فعالیت کنند.

در این مواقع، ممکن است هوا برای تنفس مناسب نباشد، گازهای سمی موجود باشند یا اکسیژن کافی برای تنفس فراهم نباشد. برای حل این مشکلات، آتش نشانان از کپسول‌های هوا استفاده می‌کنند.

این کپسول‌های هوا در دو نوع دو سیلندر و تک سیلندر موجود هستند. آتش نشانان عمدتاً از کپسول‌های تک سیلندر استفاده می‌کنند که در آنها حدوداً 6 لیتر هوا ذخیره شده است.

این کپسول هوا به ماسک تنفسی آتش نشان متصل می‌شود تا آنها بتوانند در شرایط دشوار، مانند حریق یا حوادث دیگر، به راحتی تنفس کنند و وظایف خود را انجام دهند.

عینک ایمنی

عینک ایمنی نه تنها بخشی از تجهیزات برای اطفا حریق است بلکه به عنوان یکی از مهم‌ترین وسایل برای امداد و نجات آتش نشانی هم شناخته می‌شود. وقتی که آتش نشان مسئولیت خاموش کردن آتش را دارد، می‌تواند از ماسک ایمنی استفاده کند که چشم‌هایش را نیز محافظت می‌کند.

اما در مواقعی که آتش نشان باید به عملیات امداد و نجات بپردازد، ممکن است به عینک‌های مخصوص جوشکاری یا عینک گاگل نیاز داشته باشد. عینک‌های ایمنی مورد استفاده توسط آتش نشانان متنوع هستند و همه از موادی ساخته شده‌اند که مانع ورود تکه‌های آهن، گرد و غبار و مواد شیمیایی به چشم آتش نشان می‌شوند تا به آنها آسیبی وارد نشود.

دستکش ایمنی

دستکش ایمنی به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات آتش نشانی شناخته می‌شود. آتش نشان ها بسته به نوع کاری که انجام می‌دهند، انواع مختلف دستکش را برای استفاده انتخاب می‌کنند. برای مثال، در حین اطفا حریق، از دستکش‌هایی که از الیاف نسوز و ضد حرارت ساخته شده‌اند استفاده می‌کنند.

این دستکش‌ها به عنوان “دستکش عملیات” هم شناخته می‌شوند. در عملیات‌های امداد و نجات، از دستکش‌های ضد اسید، ضد برش، عایق برق و دیگر انواع دستکش استفاده می‌کنند.

دستکش‌های آتش نشان به طوری طراحی می‌شوند که آتش نشانان بتوانند به راحتی کار خود را انجام دهند و در عین حال دستشان را از خطرات مختلف محافظت کنند.

اما دستکش مهم‌ترینی که آتش نشان‌ها استفاده می‌کنند، دستکش عملیات است که ضد حرارت بوده و کف آن از چرم ساخته شده است، این باعث می‌شود که آتش نشانان بتوانند به راحتی شلنگ‌های آتش نشانی را در دست بگیرند.

کلاه ایمنی

کلاه ایمنی یکی از وسایل مهم آتش نشانی است که برای حفاظت از سر آتش نشانان طراحی شده است. این کلاه از موادی مانند پلی آمید ساخته شده است تا در مقابل حرارت محافظت کافی ارائه دهد. علاوه بر سر، قسمتی از گردن و صورت نیز توسط این کلاه پوشش داده می‌شود.

کلاه با یک چسب مقاوم به سر آتش نشان که به آن متصل می‌شود.

این کلاه به رنگ‌های اصلی قرمز و زرد در آتش نشانی استفاده می‌شود، اما می‌توان آن را در رنگ‌های مختلفی مانند سیاه، آبی و خاکستری نیز پیدا کرد.

وزن تقریبی این کلاه حدود 1.5 کیلوگرم است که اگرچه کمی سنگین به نظر می‌رسد، اما برای محافظت از سر آتش نشانان ضروری است که این وزن را تحمل کنند.

محافظ گوش

در هنگامی که آتش نشان در حال انجام عملیات امداد و نجات است، نیاز به استفاده از دستگاه‌های مختلف مانند دستگاه برش و جوشکاری دارد.

برای حفاظت از گوش‌ها، استفاده از محافظ گوش مناسب ضروری است. برخی مواقع، محافظ گوش نوعی گوشی خلبانی است که استفاده می‌شود.

اما اگر آتش نشان باید از کلاه ایمنی استفاده کند، باید از محافظ گوشی استفاده کند که به کلاه ایمنی متصل است.

کلاه ایمنی خاص آتش نشانی دارای قابلیت نصب محافظ گوش است. این محافظ گوش قادر است صداهای بالای 85 دسی بل را کاهش دهد.

محافظ گوش یکی از تجهیزات مهم ایمنی برای آتش نشانان است که در زمانی که صدای زیادی وجود دارد، می‌توانند از آن استفاده کنند.

جلیقه

جلیقه آتش نشانی یکی از وسایل مهم است که آتش نشان با پوشیدن آن ایمنی خود را تضمین می‌کند. این جلیقه از جنس کتان ساخته شده و در برابر حرارت مقاومت خوبی دارد.

روی این جلیقه، نوارهای شبرنگ نصب شده‌اند که به دیگران اطلاع می‌دهند که آتش نشان در حال انجام ماموریت است. این جلیقه بیشتر در ماموریت‌های شبانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روی آن عبارت‌هایی مانند “آتش” نوشته شده و سه جیب برای قرار دادن دیگر تجهیزات آتش نشانی طراحی شده است.

کفش ایمنی

کفش ایمنی برای آتش نشان‌ها به طور خاص طراحی می‌شود. این کفش‌ها از نوع خاصی از چکمه هستند که آتش نشان‌ها برای حفاظت در مقابل حرارت، جریان الکتریکی، انواع روغن‌ها و گاز ازن، تابش UV و رطوبت از آن استفاده می‌کنند.

پوشیدن این کفش‌ها راحت بوده و پاهای آتش نشان در آنها احساس راحتی می‌کنند. کفش‌های آتش نشانی دارای کفی طراحی شده‌اند که به آتش نشان اجازه می‌دهد در مسیرهای دشوار به راحتی حرکت کند و پاهایش لغزش نخورد.

در داخل این کفش‌ها از الیافی استفاده شده که به پا احساس راحتی می‌دهد.

علائم ایمنی

آتش نشان‌ها برای اطلاع‌رسانی به مردم در مورد حوادث و مدیریت حرکت‌و‌رفت در محیط حادثه از تجهیزات خاصی استفاده می‌کنند. این تجهیزات شامل نوارهای خطر آتش نشانی و گاهاً کله قندی هستند.

با استفاده از نوارهای خطر آتش نشانی، ورود و خروج افراد عادی به محیط ناامن حادثه جلوگیری می‌شود. کله قندی نیز در مواقعی استفاده می‌شود که نیاز به عبور خودروها در این منطقه بیشتر است.

نوار خطر آتش نشانی به رنگ نارنجی است و کلمه “خطر آتش سوزی” بر روی آن نوشته شده است.

هارنس

هارنس یکی از ابزارهای مهم آتش نشانی برای کار در ارتفاع است که برای نجات افرادی که در ارتفاع یا پایین از سطح گیرافتاده‌اند استفاده می‌شود. آتش نشان‌ها با پوشیدن انواع مختلف هارنس و اتصال گیره به طناب، مجروح را از طریق بالابر به بالا یا پایین منتقل می‌کنند.

هارنس‌ها انواع مختلفی دارند؛ برخی از آنها که به عنوان “فول بادی” شناخته می‌شوند، تمام بدن را پوشش می‌دهند، در حالی که برخی دیگر مانند شورتی هستند.

آتش نشانان بسته به نوع ماموریت و شرایط، مناسب‌ترین نوع هارنس را انتخاب و استفاده می‌کنند، یا آن را برای حمل مجروح به همراه خود دارند.

لباس کار

لباس یک آتش نشان بسیار اهمیت دارد چرا که حفاظت کامل از جان آتش نشان را فراهم می‌کند. این لباس به آتش نشان اجازه می‌دهد که بدون نگرانی از سوختن یا آسیب به بدنش، وظایف خود را انجام دهد.

آتش نشان باید شلوار و کت آتش نشانی را بپوشد و زیر آن بلوز و جلیقه آتش نشانی داشته باشد.

این لباس از موادی کاملاً ضد سوختن ساخته شده است و تعدادی لایه دارد. هر لایه از این لباس از مواد خاصی تشکیل شده که به آتش نشان اجازه می‌دهد در مقابل حرارت و خطرات مختلف مقاومت کند.

این لباس‌ها در رنگ‌های مختلف طراحی می‌شوند، اما بیشتر با رنگ نارنجی شناخته می‌شوند. روی آنها می‌توان نوارهای شبرنگ را نیز دید که به دیگران نشان می‌دهد که فرد آتش نشان است.

پوشیدن این لباس کمی سخت است، اما برای حفظ جان، هر آتش نشان باید آن را در طول عملیات به تن داشته باشد. هزینه لباس آتش نشانی بیشتر از سایر تجهیزات است، اما این به دلیل اهمیت بالایی است که این لباس برای آتش نشان دارد.

کپسول آتش نشانی

کپسول‌های آتش‌نشانی دارای انواع و اقسام مختلفی هستند که در وزن و حجم‌های متفاوتی ساخته می‌شوند. این کپسول‌ها دارای ماده‌ای هستند که می‌تواند آتش را خاموش کند، به دو نوع کف و پودر تقسیم می‌شوند.

معمولاً بدنه این کپسول‌ها از جنس فلزی ساخته می‌شود و باید مقاومت کافی برای تحمل فشار را داشته باشد. این بدنه باید در برابر زنگ زدگی مقاومت داشته باشد و اطلاعاتی مانند روش استفاده، نام کارخانه و سایر جزئیات بر روی آن نوشته شود.

کپسول‌های آتش‌نشانی به دلیل نیاز به حمل و نقل آسان در دستگاه‌های استوانه‌ای با ته گرد شکل ساخته می‌شوند.

خاموش کننده های محتوی آب

خاموش کننده‌ها به سه نوع اسید، آب و هوا، و آب و گاز تقسیم می‌شوند. خاموش کننده‌های اسیدی از قدیمی‌ترین انواع خاموش کننده‌ها هستند و امروزه استفاده‌ی آن‌ها کم شده است.

خاموش کننده‌های آب و هوا از آب و هوایی که تحت فشار قرار دارد استفاده می‌کنند و کاملاً تحت کنترل هستند. برای استفاده از آن‌ها، روی درپوش آن‌ها مکانیزمی وجود دارد که با فشار بر روی اهرم، شیر خروجی باز می‌شود و با برداشتن فشار، شیر خروجی مجدداً بسته می‌شود.

خاموش کننده‌های آب و گاز همچنین دارای سیلندری هستند که حجم یکی از آن‌ها از آب پر شده و برای تأمین فشار لازم برای تخلیه گاز کربن دی‌اکسید (CO2) که در محفظه دیگری قرار دارد، استفاده می‌شود.

با آزاد کردن ضامن، گاز کربن دی‌اکسید خارج می‌شود. لازم به ذکر است که مدل‌های قدیمی این خاموش کننده‌ها ممکن است از کنترل خارج شوند.

خاموش کننده های کف

خاموش کننده‌ها دارای دو نوع کف شیمیایی و مکانیکی هستند. کف شیمیایی شامل مایعی است که پس از ریختن روی مواد در حال اشتعال، آن را پوشش می‌دهد و از دسترسی اکسیژن به آن جلوگیری می‌کند؛ این عمل به خفه کردن آتش معروف است. همچنین، باعث سرد شدن مواد در حال اشتعال نیز می‌شود.

خاموش کننده‌های کف شیمیایی از دو مخزن تشکیل شده‌اند که یکی درون دیگری قرار دارد. مخزن بیرونی حاوی بی‌کربنات سدیم است و مخزن داخلی حاوی سولفات آلومینیوم است.

این دو مخزن قبل از خروج، هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند.

در خاموش کننده‌های کف مکانیکی، فشار مورد نیاز برای خروج هوا از دور تأمین می‌شود.

خاموش کننده های پودری

خاموش کننده‌های مخلوطی متشکل از پودر و هوا یا پودر و گاز هستند. این خاموش کننده‌ها مشابه خاموش کننده‌های آب و هوا هستند، با این تفاوت که مختلفند در اندازه و سایز آنها.

خاموش کننده های دی اکسید کربن

این خاموش کننده‌ها به دلیل محفظه‌ی فولادی‌شان سنگین‌تر هستند. به همین دلیل اندازه‌های کوچک آنها معمولاً استفاده می‌شوند و در صورت نیاز به اندازه‌های بزرگ‌تر، آنها را به شکل چرخدار طراحی می‌کنند تا حمل و نقل آنها آسان‌تر شود.

خاموش کننده های مواد هالوژنه

این خاموش کننده‌ها به دلیل آسیب‌رسانی به لایه ازون و تأثیرات منفی بر محیط‌زیست، دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

کوپلینگ اینترلاک

این وسایل اطفا حریق اغلب از جنس فلز ساخته می‌شوند و یکی از ابزارهای ضروری آتش نشانی هستند. فلزی که در ساخت آنها استفاده می‌شود، معمولاً فلز ضد زنگ است تا در طولانی‌مدت از زنگ زدگی جلوگیری کند.

کوپلینگ‌های اینترلاک، با قطرهای مختلف مانند 2، 3 اینچ و غیره، در دسترس هستند تا آتش نشانان بتوانند با توجه به قطر شلنگ‌های خود از بهترین‌های آنها استفاده کنند.

هیدرانت

هیدرانت‌ها به شکل شیرهای آبی در معابر شهری که توسط شهرداری نصب می‌شوند، جزء تجهیزات اطفاء حریق هستند. این شیرها به دو صورت زمینی و سطحی نصب می‌شوند و به آتش نشانان کمک می‌کنند تا به یک منبع آب بزرگ دسترسی داشته باشند.

آتش نشانان با استفاده از هیدرانت‌ها می‌توانند به سرعت به آب برسند و بدون تأخیر در خاموش کردن حریق اقدام کنند، زمانی که ماشین آتش نشانی به محل حادثه می‌رسد.

هیدرانت اینترلاک

آتش نشانان برای اتصال شلنگ آب آتش نشانی به هیدرانت، از هیدرانت اینترلاک استفاده می‌کنند. این هیدرانت‌ها از فلز ساخته شده‌اند و بر اساس ابعاد شلنگ و دهانه هیدرانت، به اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند.

آتش نشانان معمولاً هیدرانت‌های اینترلاک با ابعاد مختلف را همراه خود دارند، تا در هنگام اضطرار، از هیدرانت‌های نصب شده در معابر استفاده کنند و عملکرد سریع‌تری داشته باشند.

آچار آتش نشانی

آتش نشانان برای باز و بسته کردن هیدرانت‌های اینترلاک از آچار خاصی استفاده می‌کنند. حتی برای باز کردن هیدرانت‌های سطح شهر نیز نیاز به این آچار خاص دارند که همیشه با خودشان دارند.

هیدرانت‌ها دارای دهانه‌های با ابعاد مختلف هستند و بنابراین آچار آتش نشانی نیز برای انواع مختلف این دهانه‌ها ساخته می‌شود.

آچار آتش نشانی شکلی شبیه به داس دارد، اما کاملاً از فلز ساخته شده است و برای باز کردن و بسته کردن دهانه‌های هیدرانت طراحی شده است.

دستگاه های دتکتور

دتکتورهای حریق، تجهیزاتی هستند که در ساختمان‌ها برای پیشگیری از حریق نصب می‌شوند. این دستگاه‌ها اغلب در سقف‌ها نصب می‌شوند و در صورتی که دودی تشخیص دهند، به صورت خودکار فعال می‌شوند.

برخی از آنها با تابش نور قرمز، افراد را هشدار می‌دهند و برخی دیگر با صدای آژیر، اطرافیان را در جریان خطر قرار می‌دهند.

امروزه دتکتورها قابلیت‌های پیشرفته‌ای دارند؛ مثلاً می‌توانند برق و گاز ساختمان را قطع، درب‌های برقی را باز، فن‌ها و دریچه‌های هوا را ببندند و حتی با پاشیدن آب، آتش را خاموش کنند تا از گسترش حریق جلوگیری کنند.

این دستگاه‌ها به طور عمومی به عنوان آژیر اعلام حریق نیز شناخته می‌شوند.

شلنگ های پیشرفته

شلنگ‌ها یکی از اساسی‌ترین وسایل آتش‌نشانی هستند که برای خاموش کردن حریق استفاده می‌شوند. برای اینکه از حرارت آسیب نبینند، باید از بهترین مواد ساخته شوند.

امروزه، شلنگ‌های آتش‌نشانی از لاستیک ساخته می‌شوند که مقاومت آنها در برابر حرارت بالا است. این شلنگ‌ها به عنوان “شلنگ‌های نسوز” شناخته می‌شوند، اما برای انتقال آب در فواصل طولانی مناسب نیستند.

شلنگ‌های پارچه‌ای بیشتر در این موارد استفاده می‌شوند، زیرا می‌توانند به راحتی جمع شوند و همیشه به همراه داشته شوند. اما شلنگ‌های لاستیکی نمی‌توانند به طور طولانی در محیط‌های کوچک مانند ماشین‌های آتش‌نشانی استفاده شوند.

نوع دیگری از شلنگ‌های آتش‌نشانی، شلنگ‌های فلزی و خرطومی هستند که کاربردهای خاص خود را دارند.

اسپرینکلر

اسپرینکلرها، یکی از وسایل مهم در سیستم‌های آتش‌نشانی ساختمان‌ها هستند. این دستگاه‌ها به طور خودکار، هنگامی که دما به حد مشخصی می‌رسد، آب را با الگوهای خاصی اسپری می‌کنند.

اسپرینکلرها بر اساس نحوه اتصال به سه نوع مختلف تقسیم می‌شوند: بالازن، پایین‌زن، و بغل‌زن (دیوارزن).

نصب این تجهیزات در ساختمان‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی از شیوع حریق و گسترش آن به سایر نقاط جلوگیری کند. به این صورت که هرگاه حرارت به اندازه‌ای برسد که حریق را آغاز کند، اسپرینکلرها به طور خودکار فعال می‌شوند و آب را تخلیه می‌کنند.

این اقدام باعث می‌شود که آتش کنترل شده و از گسترش آن به بخش‌های دیگر ساختمان جلوگیری شود.

جعبه آتش نشانی صنعتی

در ساختمان‌ها و مراکز صنعتی، جعبه‌های فایر باکس نصب می‌شوند و برای مدیریت حریق و جلوگیری از گسترش آن بسیار مهمند. این جعبه‌ها از جنس‌های مختلفی مانند شیشه، فلز و PVC ساخته می‌شوند و دارای کاربردهای متنوعی هستند.

در بعضی از این جعبه‌ها، کپسول‌های آتش‌نشانی و در برخی دیگر، شلنگ‌های آب ضد حریق قرار می‌گیرد. این جعبه‌ها می‌توانند به صورت توکار در دیوار یا روی دیوار نصب شوند تا در مواقع ضروری به آسانی قابل دسترس باشند.

فایر باکس و کپسول‌های آتش‌نشانی از جمله تجهیزات اساسی هستند که باید در ساختمان‌های بزرگ حتماً نصب شوند. آموزش دادن به افرادی که در ساختمان حضور دارند نیز می‌تواند به کنترل و پیشگیری از گسترش حریق کمک زیادی کند.

این تجهیزات و آموزش‌ها باعث می‌شوند که در صورت بروز حریق، آتش زودتر کنترل شود و از سرایت آن به نقاط دیگر ساختمان جلوگیری شود.

تناسب ساز ها

همانطور که گفته شد، آتش انواع مختلفی دارد و هر نوع آتش نیاز به مواد خاصی برای خاموش کردن دارد. یکی از تجهیزاتی که از مواد مختلف مانند کف و آب استفاده می‌کند، تناسب سازها هستند.

این تجهیزات با ترکیب کف و آب و هدایت آنها از طریق شلنگ‌ها، به آتش کنترل شده و خاموش کردن آن با کمترین خسارت و در کوتاه‌ترین زمان را فراهم می‌کنند.

تجهیزات آتش نشانی فردی

لباس و کلاه آتش‌نشانی، ابزارهای اساسی است که آتش‌نشان‌ها از آنها استفاده می‌کنند. این لباس‌ها مقاومتی دارند که برای محافظت از بدن آتش‌نشانان در برابر حرارت شعله و تابش حرارتی آتش مهم است.

علاوه بر این، وسایل دیگری مانند طناب و کمربند برای حرکت در ارتفاع، کفش‌های ضد حرارت، کپسول اکسیژن، و ماسک اکسیژن نیز برای آتش‌نشانان ضروری است.

شیلنگ آتش نشانی

شیلنگ‌های آتش‌نشانی را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد: شیلنگ‌های آپارتمانی و شیلنگ‌های خودروهای آتش‌نشانی. شیلنگ‌های آتش‌نشانی آپارتمانی، معمولاً در پارکینگ یا حیاط آپارتمان‌ها نصب می‌شوند تا در صورت بروز حریق، از آب با فشار بالا که از انشعاب اصلی می‌آید، استفاده شود.

این شیلنگ‌ها معمولاً از شیلنگ‌های معمولی مقاوم‌تر و دارای قطر بزرگتری هستند.

شیلنگ‌های خودروهای آتش‌نشانی، دهانه‌ی بزرگتری نسبت به شیلنگ‌های آپارتمانی دارند اما انعطاف آنها بیشتر است و به راحتی جمع می‌شوند.

به دلیل نیاز به حمل و نقل در مکان‌های مختلف شهری، وزن آنها نیز سبک است. فشار آبی که از این شیلنگ‌ها پرتاب می‌شود به قدری قوی است که گاهی نیاز است تا چند نفر برای نگهداری از نازل آنها بکار روند.

مقایسه تجهیزات آتش نشانی تهران و آمریکا

تهران به عنوان پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر کشور، تجهیزات آتش‌نشانی پیشرفته‌تری نسبت به سایر شهرها دارد. با افزایش ساخت برج‌ها، نقاط مختلف تهران با ساختمان‌های بلند و برج‌های بلندی شکل می‌گیرند.

اما باید در نظر داشت که هنگام ساخت و خرید از این برج‌ها، آیا تجهیزات آتش‌نشانی برای مقابله با حریق وجود دارند یا خیر؟ متأسفانه اکثراً جواب منفی است.

مراکز آتش‌نشانی دارای نردبان‌های محدودی هستند و به راحتی امکان اطفاء حریق در طبقات بالایی برج‌ها وجود ندارد. در کشورهایی مانند آمریکا و دبی، که پر از ساختمان‌های بلند هستند، از تجهیزات پیشرفته‌ای مانند پهپاد، بالگرد و ربات‌های آتش‌نشانی برای مقابله با حریق استفاده می‌شود، اما در ایران هنوز از این تجهیزات استفاده نمی‌شود.

تجهیزات آتش‌نشانی بخشی از تجهیزات ایمنی است که معمولاً به آن توجه کمی می‌شود، اما در شرایط خاص و حیاتی است. این تجهیزات و لوازم تا به حال در نجات زندگی میلیون‌ها نفر نقش داشته‌اند و از وقوع حوادث ناگوار بسیاری جلوگیری کرده‌اند.

بعضی از تجهیزات آتش‌نشانی بسیار اهمیت دارند و باید در هر خانه‌ای نصب شوند. افراد نیاز دارند تا یاد بگیرند چگونه از آنها استفاده کنند تا در صورت بروز حوادث کوچک بتوانند مشکل را حل کنند. این تجهیزات و همچنین تجهیزات شخصی آتش‌نشانی را می‌توانید از فروشگاه آنلاین لوازم آتش‌نشانی تهیه کنید.

قبل از خرید هر نوع تجهیزات، مهم است که تحقیقات لازم را انجام دهید تا بدانید کدام مورد برای شما مناسب است. فروشگاه ایمن ترافیک کالا، شرایطی را فراهم کرده است که شما می‌توانید لیست تجهیزات آتش‌نشانی را مشاهده کرده، انواع مختلف را با هم مقایسه کنید و بهترین را انتخاب کنید.