فهرست محتوا
- 1 دامنه کابرد
- 2 ب) شرایط استفاده از پمپ تولید داخل
- 3 1- مقدمه
- 4 2-الزامات مکانیکی مجموعهپمپ آتشنشانی 3S
- 5 3- الزامات الکتریکی مجموعه پمپ
- 6 4-الزامات مربوط به نحوه راه اندازی پمپها در شرایط حریق و خودسرویس
- 7 5-الزامات شرکتهای تولیدکننده مجموعه پمپهای آتشنشانی
- 8 6-الزامات مجموعه پمپ آتشنشانی ١S و ٢S
- 9 پیوست ٢- فرآیند آزمون عملکرد تابلو و PLC
- 10 پیوست ٣ – اطلاعات مندرج در پلاك شاسی پمپ و تابلو برق
- 11 پیوست ٤ – مدارك و اطلاعات الزامی مندرج در بایگانی فیزیکی و الکترونیکی
- 12 پیوست ٥- چک لیستهای بازدید احراز صلاحیت سازمان
- 13 پیوست ٦- جزئیات اجرای فنداسیون محل نصب مجموعه پمپ
- 14 پیوست ٧ – نمای شماتیک تجهیزات مکانیکی پمپ
- 15 پیوست ٨- نقشه مدارهای قدرت و فرمان
- 16 پیوست ٩- مشخصات پمپ های قابل استفاده
- 17 دانلود فایل پی دی اف ضوابط بوستر پمپ تهران1402
ضوابط بوستر پمپ تهران 1402
دانلود فایل پی دی اف ضوابط بوستر پمپ تهران1402
دامنه کابرد
الف) نحوه دسته بندی ساختمان ها
این آیین نامه در بردارنده الزامات ساخت مجموعه کامل پمپهای آتشنشانی (شامل پمپهای اصلی، رزرو، جوکی، لوله کشی و اتصالات، شاسی، تجهیزات کنترلی و تابلوهای برق) و همچنین الزامات تولیدکننده های این مجموعهها برای گروه های ساختمانی ١S، ٢S و ٣S است. گروه بندی ساختمان مطابق جدول ذیل تعیین میشود:
گروه بندی تصرفات بر اساس کاربری، ارتفاع و زیربنای کلی ساختمان
هنگام استفاده از جدول فوق، موارد ذیل باید مدنظر قرار گیرد:
ساختمان های عمیق
- چنانچه عمق ساختمان، ١٢ متر یا عمیقتر باشد، گروه بندی مشخصشده مطابق جدول فوق، باید یک کلاس افزایش یابد.
مثال: ساختمان تجاری با ارتفاع کمتر از ١٢ متر و مساحت زیر ٤٨٣٠ متر، مطابق جدول فوق در گروه ٢S قرار میگیرد. چنانچه این ساختمان دارای طبقهای با عمق ١٢ متر یا بیشتر باشد، گروه آن به ٣S تغییر خواهد یافت.
- ساختمان با عمق ١٨ متر یا عمیقتر، تحت هر شرایطی در گروه ٣S قرار میگیرد.
ساختمان های تجاری و ترکیبی
- ساختمان های با کاربری صرفاً تجاری با مجموع طبقات حداکثر ٢ طبقه با مجموع متصرفین کمتر از ٥٠ نفر، ١S در نظر گرفته میشوند.
-نیمطبقه تجاری، به عنوان یک طبقه مجزا محسوب نمیشود.
-طبقه با کاربری انبار تجاری نیز در شمارش طبقات به عنوان یک طبقه تجاری در نظر گرفته میشود.
- ساختمان های مسکونی یا اداری دارای صرفاً یک طبقه با کاربرد تجاری در تراز زمین یا همکف، که ارتباط واحدهای تجاری مستقیماً به بیرون از ساختمان بوده و مجموع متصرفین تجاری کمتر از ١٠٠ نفر باشد، مطابق ردیف ١ جدول فوق و در غیر این صورت مطابق ردیف ٢ جدول فوق در نظر گرفته میشوند.
- ساختمان های اداری دارای صرفاً یک طبقه با کاربرد تجاری در تراز زمین یا همکف، که دارای تخلیه مشترك با بخش تجاری بوده و مجموع متصرفین تجاری کمتر از ٥٠ نفر باشد، مطابق ردیف ١ جدول فوق و در غیر این صورت مطابق ردیف ٢ در نظر گرفته میشوند.
- ساختمان های اداری یا مسکونی با بیش از یک طبقه با کاربرد تجاری یا انبار تجاری، مطابق ردیف ٢ جدول در نظر گرفته میشوند.
- در شرایطی که در یک ساختمان، انبار تجاری وجود داشته باشد، این انبار باید مطابق ردیف ٥ بررسیشده و نهایتاً شرایط سخت گیرانهتر در مورد آن در نظر گرفته شود.
ساختمان های صنعتی و انبار
- چنانچه یک مجموعه صنعتی، از چند واحد مجزا و مستقل تشکیل شده که هر واحد صنعتی، تجهیزات (پمپ و مخزن) مختص خود را داشته باشد، کلاس هر واحد میتواند به صورت جداگانه تعیین شود. این بند قابل تعمیم به ریزفضاهای واقع در یک سوله یا سازه، نیست.
- چنانچه یک مجموعه صنعتی از بخشهای مختلفی تشکیل شده که تمامی آنها متعلق به یک مجموعه بوده و تجهیزات مشترك دارند، مساحت کل مجموعه، باید ملاك عمل قرار گیرد.
- انبارهای دارای ارتفاع انبارش بیش از ٧,٣ متر با هر مساحتی، پرخطر محسوب میشوند. این بند در خصوص تصرفات صنعتی که بخشی از آنها دارای کاربری انبار (جهت انبارش مواد اولیه یا محصولات نهایی تولیدی) بوده و انبار آنها دارای مساحت بیش از ٢٣٠ مترمربع است نیز صدق میکند.
سایر موارد
- منظور از مساحت در جدول فوق، زیربنای کل ساختمان بوده و به صورت ناخالص در نظر گرفته میشود. استثناً محاسبه مساحت تصرفات صنعتی و انبار، به صورت خالص بلامانع است.
- منظور از ارتفاع، فاصله کف آخرین طبقه تا تراز معبر دسترسی مجاور ساختمان است.
- چنانچه کاربری ساختمان، صرفاً پارکینگ مکانیزه و فاقد متصرف باشد، این ساختمان مطابق ردیف ١ در نظر گرفته میشود.
- در شرایط الحاق یک بخش جدید به ساختمان موجود، تنها مساحت بخش جدید معیار ارزیابی خواهد بود.
- در خصوص سایر اماکن و ساختمان های متفرقه که در جدول فوق به آنها اشاره نشده است، به صورت موردی و بر اساس نظر مرجع ذی صلاح تصمیمگیری خواهد شد.
- دستهبندیهای و شرایط مندرج در این جدول، تنها مربوطه به ضوابط اطفای حریق بوده و قابل تعمیم به سایر ضوابط نیست.
- خوابگاه ها و مهدکودك ها، مطابق ردیف ١ در نظر گرفته میشوند.
ب) شرایط استفاده از پمپ تولید داخل
پمپ مورد استفاده در ساختمان های گروه ٣S باید از نوع فهرستشده بوده و از یکی از نهادهای ذی صلاح داخلی یا بینالمللی، برای مجموعه پمپ کامل دارای تاییدیه باشد. استثنائاً تا اطلاع ثانوی، در راستای حمایت از سازندگان و تولیدکنندگان داخلی، به کارگیری پمپهای ساخته شده بر اساس این دستورالعمل صرفاً برای ساختمان های دارای شرایط ذیل، بلامانع است:
شرایط استفاده از پمپ داخلی برای ساختمان های 3S
- استفاده از مفاد جدول فوق، تنها زمانی مجاز است که تمامی شروط مندرج در آن به صورت همزمان رعایت شده باشد.
- منظور از ارتفاع هیدرولیکی، اختلاف تراز نصب بالاترین مصرف کننده تا تراز کف پمپ خانه آتشنشانی است.
- منظور از اختلاف تراز، اختلاف بین تراز بام ساختمان و تراز کف محل نصب پمپ میباشد.
- معیار زیربنای کل، جمع مساحت ناخالص کل ساختمان است.
- چنانچه ساختمانی در دسته ساختمان های ٣S قرار نگرفته باشد، طراحی به روش هیدرولیکی و کاهش سایز لولهها، به شرط استفاده از پمپ ٣S ضوابط جدید، بلامانع است. در این شرایط، دبی پمپ، حجم مخزن، شیرآلات و تجهیزات میتواند مطابق کلاس اصلی ساختمان انتخاب شود.
- چنانچه بر اساس محاسبات هیدرولیکی، دبی آب مورد نیاز سیستم اطفای حریق در هر تصرفی، بیش از ٤٠٠ گالن بر دقیقه (معادل ٩٠ مترمکعب ساعت) محاسبه شود، یا هد مورد نیاز پمپ بیشتر از ١١٠ متر (معادل ١١ بار) باشد، استفاده از جدول فوق مجاز نیست.
- لازم به توضیح است که سازمان آتشنشانی توصیه مینماید به منظور دستیابی به سطح ایمنی بالاتر، تمامی ساختمان های گروه ٣S حتی در صورت احراز شرایط فوق نیز از مجموعه پمپ های آتشنشانی فهرست شده استفاده نماید.
1- مقدمه
1-1 تذکرات مهم
این آیین نامه به منظور رفع مشکلات خریداری و نصب پمپ های آتشنشانی توسط شهروندان، سازندگان، مهندسان و در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، به منظور ارتقای ایمنی و حفاظت از جان و مال شهروندان، تنظیم شده است.
الزامات این آیین نامه شامل پمپهای دارای محرك دیزل نمی شود.
الزامات این آیین نامه فقط شامل پمپهای نوع سانتریفیوژ بوده و شامل پمپهای توربین عمودی نمیباشد. بدیهی است گردآوری چنین مجموعههایی هیچگاه خالی از اشکال نبوده و این سازمان امید دارد تا با تکیه بر پیشنهادات و راهنماییهای ارزشمند شما مهندسین و مخاطبین گرامی، با اصلاح و بازنویسی این ضوابط، در راستای هرچه بهتر و کامل تر شدن این مجموعه گام بردارد.
2-1 اهمیت پمپ آتشنشانی استاندارد
مجموعه پمپ آتش نشانی، به عنوان حیاتیترین بخش سیستم اطفای حریق ساختمان، نقش حائز اهمیتی در عملکرد صحیح سیستم دارد. هر گونه نقص در عملکرد این وسیله میتواند منجر به کاهش کارایی سیستم اطفای حریق ساختمان و خسارات جانی و مالی غیر قابل جبران گردد. از این جهت، استفاده از مجموعهپمپ آتشنشانی دارای استاندارد معتبـر، بسیار مهم است. این آیین نامه مربوط به تهیه و تولید مجموعه پمپهای مخـصوص آتشنشانی میباشد که شامل بخشهای مکانیکی و الکتریکی برای مجموعه پمپها است و سعی شده است تا در حد امکان ضریب ایمنی عملکردی این پمپها با تدابیر در نظر گرفته شده افزایش پیدا کند.
3-1 هدف
الزامات این آییننامه مربوط به پمپ های آتش نشانی سانتریفیوژ جهت استفاده در سیستمهای حفاظت از حریق آبی است.
تبصره ١: مسئولیت ساخت اصولی و راه اندازی مجموعه پس از نصب، بر عهده تولیدکننده است.
تبصره ٢: مسئولیت تخصیص فضای کافی جهت نصب پمپ و آماده سازی فضای نصب بر عهده مالک تحت نظارت شرکت مشاور ایمنی و آتشنشانی است.
4-1 واژه نامه
4-1-1 مواد مقاوم در برابر خوردگی (corrosion resistance material)
موادی که میزان مقاومت در برابر خوردگی آنها معادل یا بیشتر از برنج، برنز، مونل و یا فولاد زنگ نزن(ترجیحاً فولاد .316 S.S ) باشد.
4-2-1 بیشینه فشار خالص (maximum net pressure)
بیشترین فشار خالص تولید شده توسط پمپ در سرعت اسمی، که معمولاً در فشار بدون جریان یا نزدیک به آن اتفاق میافتد.
4-3-1 بیشینه فشار کاری (maximum working pressure)
برای آزمون های عملکردی مشخص شده در این آیین نامه، بیشینه فشار تولید شده در فلنج دهش پمپ تحت هر یک از شرایط کاری، از جمع بیشینه فشار خالص تولید شده توسط پمپ و فشار مکش مثبت مجاز، حاصل میگردد. برای آزمون های تولید، این مقدار ممکن است بسته به شرایط تحمیلی ناشی از پروژه ای که پمپ برای آن ساخته شده است، کمتر باشد. بیشینه فشار خالص و بیشینه فشار مکش مثبتی که روی پمپ درج شده است، همان مقادیری میباشند که معیار پذیرش یک پمپ در یک پروژه است.
4-4-1 پمپ مکش از انتها (End suction pump)
نوعی پمپ سانتریفیوژ افقی که نازل مکش آن در خط مرکز پمپ و در سمت مخالف محفظه ورودی شفت روی بدنه به گونه ای قرار گرفته است که سطح نازل مکش به محور طولی شفت، عمود باشد.
4-5-1 پمپ خطی (In line pump)
نوعی پمپ سانتریفیوژ که بخش محرك آن تنها توسط پمپ پشتیبانی شده و اتصالات مکش و دهش آن خط مرکز مشترکی دارند که محور شفت را نصف میکند.
4-6-1 پمپ با پوسته چند تکه (Split case pump)
نوعی پمپ سانتریفیوژ که محفظه آن به صورت شعاعی یا محوری نسبت به شفت، تقسیم شده و به صورت افقی یا عمودی نصب میگردد.
4-7-1 فشار خالص (هد مجموع) (net (total head) pressure)
برای پمپهای دومکشه١، مکش از انتها٢، یا خطی٣ اختلاف جبری بین فشارهای اندازه گیری شده در فلنج دهش و مکش برحسب PSI یا کیلوپاسکال است. این مقدار باید با توجه به خط مرکز پمپ و اختلاف های موجود در هد سرعتی در نقاط اتصال گیجها، اصلاح شده باشد.
4-8-1 فشار در جریان صفر (shut off (churn) pressure)
هد خالص تولید شده توسط پمپ در سرعت اسمی در شرایطی که آبی از پمپ خارج نشود (شیر قسمت دهش بسته باشد).
4-9-1 بار پمپ (pump load)
توان حقیقی( hp ورودی ) مورد نیاز برای گرداندن پمپ در سرعت اسمی و ظرفیتی که بیشترین توان را نیاز دارد.
4-10-1 مجموعهپمپ آتشنشانی (fire pump assembly)
مجموعه پمپ آتش نشانی، مجموعهای است متشکل از یک یا دو دستگاه الکتروپمپ اصلی و یک دستگاه پمپ رزرو (با موتور الکتریکی یا دیزلی) و یک دستگاه الکتروپمپ جوکی، به همراه کلیه شیرآلات، اتصالات، تجهیزات کنترلی، تابلو یا تابلوهای فرمان مرتبط و شاسی استاندارد، به منظور تامین ظرفیت و فشار مورد نیاز سیستم های آتش نشانی آبی ساختمان (نظیر لولههای ایستاده و شبکه بارنده) که به صورت یک مجموعه از پیش مهندسی شده، ساخته شده و مورد آزمون قرار میگیرد.
4-11-1 پمپ جوکی (Jockey pump)
پمپی که جهت نگهداری فشار سیستمهای اطفای حریق آبی در محدوده از پیش تعریف شده، در زمانی که جریان اصلی آب مصرفی در سیستم وجود ندارد، در نظر گرفته میشود.
4-12-1 ارتباط ایمن در برابر خطا (Fail Safe Connection)
ارتباطی که به صورت پیوسته توسط سیستم در حال پایش بوده و قطع شدن این ارتباط معادل عملکرد سیستم در همان حالتی است که ارتباط برای آن ایجاد شده است. به عنوان مثال چنانچه ارتباط ایمن در مقابل خطایی میان سیستم اعلام حریق و تابلوی فرمان الکتروپمپ به منظور ارسال سیگنال حریق از پنل اعلام ایجاد شده باشد، قطع شدن این ارتباط (مثلاً جدا یا قطع شدن کابل) به منزله دریافت سیگنال حریق قلمداد میشود.
2-الزامات مکانیکی مجموعهپمپ آتشنشانی 3S
2-1 شفت و پروانه های پمپ آتش نشانی باید از نوع مقاوم در برابر خوردگی (برنز، فولاد زنگ نزن و آلیاژهای مشابه) باشد.
2-2 تمامی قطعات داخلی پمپ نظیر پروانه، رینگ پروانه، رینگ بدنه، بوش شفت، سایر رینگ ها، محفظه ورودی شفت، مهره های داخلی، آب بندها، سرپوش تخلیه و… باید از نوع مقاوم در برابر خوردگی انتخاب شوند.
2-3 در انتهای داخلی یاتاقان ها، باید واشر آب بندی ساخته شده از مواد مقاوم در برابر خوردگی، تعبیه شود. در انتهای خارجی یاتاقان ها نیز واشر و درپوش گردگیر مناسب باید به گونه ای در نظر گرفته شود که نفوذ مواد خارجی به داخل یاتاقان تا حد امکان محدود شده باشد.
2-4 آب بندیهای مورد استفاده در پمپ ها باید از نوع مکانیکی با طول عمر بالا باشد. استفاده از نخ گرافیتی جهت آب بندی، مجاز نیست.
2-5 پمپ ها باید به نحوی انتخاب شود که در ١٥٠ درصد دبی نامی، توانایی تامین فشاری معادل حداقل ٦٥ درصد فشار نامی را داشته باشد.
2-6 بیشینه فشار خالص پمپ آتش نشانی نباید از ١٤٠% هد نامی بیشتر شود.
2-7 ظرفیت آبدهی مجموعه پمپ آتش نشانی، معادل یکی از مقادیر مندرج در جدول ذیل پیشنهاد میگردد.
جدول 7-2 اطلاعات مربوط به ظرفیت پمپ
2-8 در صورتی که فشار در جریان صفر سیستم، بالاتر از بیشینه فشار قابل تحمل توسط اجزای سیستم باشد، استفاده از شیر اطمینان بر روی کلکتور خروجی با ساز و کاری مناسب جهت تخلیه آب، الزامی است. شیر اطمینان باید پیش از نصب، توسط شرکت صاحب صلاحیت و با توجه به مشخصات فشار مجموعه پمپ، کالیبره شده و گواهی کالیبراسیون آن در آرشیو بایگانی شرکت ثبت شود.
2-9 تمامی لوله ها، شیرآلات و اتصالات باید به نحوی انتخاب شوند که تحمل حداقل فشار PSI ٢٠٠ و یا PSI ٥٠ بیشتر از فشار کاری سیستم (هر کدام که بزرگتر بود) را داشته باشند.
2-10 تمامی لوله ها و کلکتورهای به کار رفته در لوله کشی مجموعه پمپ آتش نشانی باید از نوع فولادی بدون درز با حداقل رده ٤٠ و قابلیت تحمل بیشترین فشار محتمل در سیستم انتخاب شوند.
2-11 سایز لوله های مختلف به کار رفته در لوله کشی مجموعه پمپ آتش نشانی باید مطابق جدول ذیل باشد. هنگام ساخت مجموعه پمپ باید دقت شود که در صورت یکسان نبودن سایز لوله های مکش و دهش با ورودی و خروجی پمپ ها، از تبدیل مناسب استفاده شود.
جدول 11-2 اطلاعات سایز بخشهای مختلف پمپ های آتش نشانی گریز از مرکز
2-12 هر یک از پمپ های اصلی یا رزرو باید به گونه ای انتخاب شده باشد که توان تامین کل ظرفیت محاسبه شده مورد نیاز سیستم را به تنهایی داشته باشند. هد و دبی این پمپ ها باید کاملاً یکسان در نظر گرفته شود.
2-13 دبی پمپ جوکی باید کمتر از مقدار دبی مورد نیاز یک اسپرینکلر باشد و فشار خاموش شدن آن باید معادل مجموع فشار حالت جریان نزدیک صفر و حداقل فشار استاتیک در مکش پمپ باشد، همچنین فشار شروع به کار آن حداقل باید PSI ١٠ کمتر از فشار خاموش شدن آن باشد. فشار شروع به کار پمپ اصلی اول باید PSI ٥ پایین تر از فشار شروع به کار پمپ جوکی باشد، همچنین فشار شروع به کار پمپ اصلی دوم باید PSI ١٠ پایینتر از فشار شروع به کار پمپ اصلی اول باشد.
2-14 پمپهای گریز از مرکز حتما باید به صورت الکتروپمپ کوپله مستقیم (مدل های مرسوم به اتابلوك)، انتخاب شوند. الکتروموتور به کار رفته در الکتروپمپ باید دارای استاندارد ملی یا بین المللی معتبر باشد.
2-15 پمپ ها باید مجهز به سیستم خودسرویس مطابق الزامات این آیین نامه باشند.
2-16 به منظور جلوگیری از افزایش دمای سیال داخل پمپ ها در دبیهای پایین، باید از خط بای پس مجهز به شیر اطمینان و یا صفحه روزنهدار با قطر مناسب استفاده شود. در صورت استفاده از صفحه روزنهدار باید با در نظر گرفتن تمهیدات مناسب، از تخلیه مخزن به دلیل فشار ثقل جلوگیری گردد.
2-17 هر پمپ باید در قسمت مکش و دهش خود دارای شیرهای قطعکننده جریان باشد.
2-18 به منظور جلوگیری از برگشت جریان، بخش دهش هر پمپ باید دارای شیر یکطرفه مناسب باشد.
2-19 شیرهای یکطرفه باید از نوع استاندارد بوده و فشار کاری آن مطابق بند 9-2 انتخاب گردد. استفاده از شیر های یکطرفه با جنس زبانه تمام پلاستیک در خطوط اصلی، مجاز نمیباشد.
2-20 در خط مکش هر پمپ باید صافی با ابعاد و مش توری مناسب در جهت اصولی نصب گردد. صافی باید به گونهای نصب شود که فضای مناسب جهت تعمیرات و نگهداری آن، وجود داشته باشد.
2-21 صافی باید حتی المقدور، نزدیک به قسمت مکش پمپ (ضمن رعایت الزامات بند 35-2) نصب شده و پیشنهاد میشود در امتداد عمودی و در امتداد جهت جریان، از بالا به پایین نصب شود. در صورت نصب صافی در امتداد افقی، قسمت ٤٥ درجه صافی باید به طرف پایین قرار گیرد.
2-22 برای پمپ های اصلی باید از صافی چدنی استفاده شود.
2-23 جهت جلوگیری از آسیب پمپ در مقابل زلزله و به منظور حذف و یا کاهش ارتعاشات، استفاده از لرزه گیر استاندارد الزامی است. لرزه گیرها باید از نوع فلزی آکاردئونی بوده و حداقل فشار قابل تحمل آنها باید مطابق بند 9-2 انتخاب شود.
2-24 لرزه گیر خط مکش باید بین مکش پمپ و صافی قرار گیرد. لرزه گیر خط دهش باید بین دهش پمپ و شیر یکطرفه قرار گیرد.
2-25نصب لرزه گیر برای پمپ جوکی الزامی نیست. چنانچه بنا به دلایل خاص لازم بود، ظرفیت پمپ جوکی بالا باشد، ارتعاشات آن باید بررسی شده و در صورت لزوم، لرزه گیر مناسب استفاده شود.
2-26 سایز شیرآلات و اتصالات باید با قطر لوله مرتبط، برابر باشد.
2-27 شیر قطعکن خط مکش پمپ باید از نوع OS&Y استاندارد باشد. پس از نصب و راه اندازی، این شیر باید در حالت کاملاً باز، قفل و زنجیر شود.
2-28 شیر قطعکن خط دهش پمپ باید از نوع OS&Y دارای قابلیت ارسال سیگنال نظارت و یا پروانهای دارای قابلیت ارسال سیگنال نظارت و فهرست شده باشد.
2-29 سایز کلکتورهای مکش و دهش باید بر اساس مشخصات عملکردی پمپها و ضوابط اطفای حریق سازمان آتش نشانی، انتخاب شود. کلکتور مکش باید حداقل یک سایز از کلکتور دهش بزرگتر باشد.
2-30 سایز کلکتور دهش باید بر اساس ١٥٠ درصد دبی پمپ بوده و به نحوی انتخاب شود که سرعت سیال در آن از ٦ متر بر ثانیه نیز تجاوز نکند.
2-31 سایز کلکتور مکش باید بر اساس ١٥٠ درصد دبی پمپ بوده و به نحوی انتخاب شود که سرعت سیال در آن از ٦.٤ متر بر ثانیه نیز تجاوز نکند.
مثال: جهت محاسبه سایز کلکتورها، ابتدا باید با توجه به حداکثر تعداد رایزر فعال در زمان حریق (شامل اسپرینکلر لوله ایستاده)، و مطابق فرمول مندرج در ضوابط اطفای حریق سازمان آتشنشانی تهران، سایز محاسبه شده و سپس تمامی شرایط فوق الذکر کنترل و در صورت لزوم، سایزها اصلاح شود. در جدول ذیل برای چند سایز رایزر ظرفیت پمپ، سایز کلکتور مورد پذیرش نوشته شده است.
جدول 31-2 سایز کلکتورهای پمپ بر اساس ظرفیت و سایز رایزرها
2-32 در صورت نیاز به استفاده از تبدیل، جهت اتصال لوله مکش و فلنج مکش پمپ، این تبدیل باید از نوع غیر هم مرکز بوده و به گونهای نصب شود که از حبس هوا ممانعت به عمل آید. جهت تبدیل غیر هم مرکز باید متناسب با جهت جریان سیال انتخاب شده و قسمت تخت تبدیل غیر هممرکز باید به سمت بالا باشد.
2-33 در صورت نیاز، به منظور اتصال لوله دهش و فلنج دهش پمپ باید از تبدیل هم مرکز استفاده شود.
2-34 لوله کشی بخش مکش باید به گونهای انجام شود که امکان هوا گرفتن و بروز پدیده کاویتاسیون در آن وجود نداشته باشد. توصیه میشود مکش فاقد زانویی و تغییر مسیر باشد.
2-35 طول خط مکش باید به گونهای انتخاب شود که میان فلنج مکش پمپ تا نزدیک ترین تجهیز یا اتصال (معمولاً لرزه گیر)، یک لوله صاف و مستقیم با طول حداقل ٥ برابر قطر لوله، قرار گرفته باشد. این طول از محل جوش فلنج های دو سر لوله محاسبه میشود.
2-36 خطوط مکش و دهش پمپ های اصلی، رزرو و جوکی و کلکتور مجموعه پمپ باید به مانومتر مناسب مجهز باشند. مانومتر مکش باید توانایی نمایش فشار منفی (خلاء) را نیز داشته باشد. تمامی مانومترها باید مجهز به شیر قطع کن بوده و برای مانومترهای خط دهش باید از لوله لوپ استفاده شود. مانومتر باید در جهت نمایش مناسب به گونه ای نصب شود که برای اپراتور به سادگی قابل رویت باشد.
2-37 تمامی مانومترها باید از نوع روغنی با صفحه حداقل ٦ سانتیمتری برای خطوط مکش و دهش پمپ های اصلی، رزرو و جوکی و صفحه ١٠ سانتی متری برای کلکتور دهش انتخاب شوند. رنج سنجش مانومترهای قسمت دهش و کلکتور باید حداقل دو برابر فشار مجموعهپمپ باشد.
2-38 پرشرسوییچها باید متناسب با سیال آب انتخاب شده و در خط دهش، بین شیر یکطرفه و شیر قطعکن قرار گیرند. لازم به ذکر است این تجهیز باید بر روی لولهی لوپ با تحمل فشار مناسب نصب شوند. مسیر پرشر سوییچ نباید دارای شیرقطع کن باشد.
2-39 اتصال لوله ها به کلکتورها باید یا از نوع زین اسبی بوده و یا با استفاده از سه راهی مناسب انجام شود.
2-40 به منظور جلوگیری از ایجاد تنش در لوله ها و وجود ضایعات و موانع در مسیر سیال، تمامی برشکاریها و سوراخ کاری ها باید به صورت سرد انجام شوند.
2-41 جهت اتصال فلنجها به یکدیگر باید از واشر سیم دار استفاده شود.
2-42 با توجه به در نظر گرفتن پمپ جوکی جهت تامین افت فشارهای جزئی سیستم، استفاده از مخزن تحت فشار در پمپ های آتشنشانی الزامی نیست. در صورت تمایل به استفاده از این تجهیز، فشار کاری منبع باید مطابق بند 9-2 انتخاب شود.
2-43 در صورت استفاده از منبع تحت فشار، جهت تخلیه آب منبع، یک شیر تخلیه با سایز حدقل ٢/١ اینچ باید بین منبع تحت فشار و شیر قطع کن روی کلکتور خروجی در نظر گرفته شود.
2-44 تمامی اجزای تشکیل دهنده مجموعه پمپ آتشنشانی، باید روی یک شاسی فولادی نصب و تثبیت شوند.
2-45 برای شاسی مجموعه پمپ باید از ناودانی با حداقل سایز ٨ استفاده گردد. سایز ناودانی باید متناسب با وزن پمپ و الکتروموتور باشد. به جز پمپهای اصلی و جوکی، مجموعه پمپ باید حداقل در چهار قسمت توسط ساپورت مناسب، روی شاشی تثبیت شود. (٢ نقطه از کلکتور مکش و هر کدام از لوله های ارتباطی بین لرزه گیر و مکش پمپ). تثبیت کلکتور دهش، باید توسط ساپورت مناسب متصل به سقف سازه ای اتاق پمپ انجام شود.
2-46 در طراحی و نصب شاسی، نیروها و تنش های حاصل از ارتعاشات پمپ های نصب شده، باید به طور کامل در نظر گرفته شود.
2-47 عملیات جوشکاری باید با در نظر گرفتن اصول اولیه جوشکاری شامل آماده سازی قطعه کار، محل جوش، زاویه لبه ها، عمق نفوذ و چربی زدایی انجام شود. روش، درجه جوشکاری و نوع الکترود باید به گونه ای انتخاب شود که علاوه بر اتصال صحیح و با دوام قطعات، کمترین تنش ثانویه را ایجاد نماید. (توصیه میشود الکترود ٦٠١٠ برای پاس اول و الکترود ٧٠١٨ برای پاس دوم مورد استفاده قرار گرفته و جوش ها به صورت نفوذی انجام شده و در نهایت جوشکاری توسط تست جوش PT ارزیابی گردد.)
2-48 نحوه چیدمان و نصب تجهیزات باید به گونهای باشد که فضا و دسترسی کافی جهت انجام تعمیرات و نگهداری برای تمامی المانها وجود داشته باشد.
2-49 به منظور بارگیری مناسب و حمل اصولی، باید تعداد کافی قلاب استاندارد با تحمل وزن معادل حداقل ٣ برابر وزن مجموعه پمپ، روی شاسی اصلی نصب گردد.
2-50 پیچ و مهره های مورد استفاده در تمامی بخشهای مجموعه پمپ باید از سایزهای استاندارد انتخاب شده و مجهز به واشر تخت و فنری بوده و از نوع گالوانیزه یا داکرومات باشند.
2-51 حداقل فشار کاری تمامی فلنجهای مورد استفاده (دنده ای، جوشی و کور) باید مطابق بند ٢-٩ باشد.
2-52 اتصالات (مغزی، مهره ماسوره، زانو، سه راهی، تبدیل و ..) باید از نوع فولادی بدون درز رده ٤٠ استاندارد انتخاب و در صورت عدم تعریف این رده برای اتصال، باید از نوع سیاه فشار قوی (مطابق بند ٢-٩) باشد. استفاده از مهره ماسوره تا سایز حداکثر ٢ اینچ مجاز میباشد.
2-53 کلکتورهای ورودی و خروجی باید دارای برچسب هشداردهنده جهت عدم اعمال فشار (قدم گذاشتن روی اجزا) و عدم بارگیری از این قسمت، باشند.
2-54 کلکتور ورودی باید دارای برچسب هشدار دهنده با مضمون ذیل باشد:
« هشدار – اتصال آب به این کلکتور باید توسط لوله هم سایز و یا بزرگتر انجام شود. سطح اتصال از مخزن آب باید هم سطح یا بالاتر از کلکتور باشد»
2-55 شاسی و اجزای اصلی مجموعه پمپ آتشنشانی باید با رنگقرمز از نوع اپوکسی (ترجیحاً کد ٣٠٢٠ RAL) رنگ آمیزی شوند.
2-56 به منظور انجام عملیات خودسرویس، کلکتور دهش باید مجهز به خط تست با شیر برقی باشد. قبل از شیر برقی باید شیر قطع کن و صافی با ابعاد مناسب نصب گردد. از آنجا که هر دو وضعیت باز و بسته شیربرقی باید پایش شود، یک فلوسوییچ باید پس از شیر برقی نصب شود. شیر برقی باید تحمل فشار کاری سیستم را داشته باشد. در غیر این صورت یک شیر فشارشکن و یک مانومتر باید قبل از شیر برقی نصب شود.
2-57 در صورت استفاده از مخزن آب آتشنشانی مستقل، برگشت آب خروجی از خط تست، شیر اطمینان و خط بایپس به داخل مخزن بلامانع است. در صورت استفاده از مخزن مشترك با آب بهداشتی، برگشت آب به داخل مخزن مجاز نبوده و این خروجی ها باید به نحو مناسب به فاضلاب و یا سیستم جمع آوری آب های سطحی منتقل شوند. اگر بنا به دلایلی در شرایط خاص، بازگشت آب خروجی به مخزن مشترك اجتناب ناپذیر باشد، تمامی لوله ها و کلکتورها باید پس از جوشکاری، گالوانیزه گرم شوند.
2-58 هر مجموعه پمپ باید دارای یک پلاك فلزی از جنس استیل با نوشته های دائمی، روی شاسی و همچنین روی تابلو برق بوده و تمامی اطلاعات و مشخصات فنی مربوط به مجموعه پمپ و تابلو برق در آن ثبت شده باشد. مندرجات پلاك باید تمامی موارد ذکر شده در پیوست ٣ را در بر داشته باشد.
2-59 پس از تکمیل مراحل ساخت، مجموعهپمپ باید به طور کامل و به مدت ٢ ساعت تحت آزمون فشار قرار گیرد. فشار آزمون باید حداقل PSI ٢٠٠ (معادل ١٤ بار) یا PSI ٥٠ (معادل ٥,٣ بار) بالاتر از فشار کاری سیستم (هر کدام بزرگتر بود) باشد. در صورت مشاهده نشتی در اتصالات، باید اصلاحات مربوطه اعمال شده و آزمون مجدداً تکرار شود. در حین آزمون باید تمهیدات حفاظتی مناسب به منظور جلوگیری از آسیبدیدگیهای احتمالی در نظر گرفته شود. اسناد مربوط به انجام آزمون فشار باید به نحو مناسب تهیه شده و بایگانی گردد.
2-60 به منظور درك بهتر موارد فوق الذکر و نحوه اجرای لولهکشی و چیدمان اجزای مختلف مکانیکی مجموعه پمپ آتشنشانی، شماتیک تجهیزات در پیوست ٧، نمایش داده شده است. برخی از اجزای تصویر شماتیک ممکن است در تمامی موارد کاربرد نداشته باشند.
3- الزامات الکتریکی مجموعه پمپ
3-1 تابلوهای برق (جعبه تابلو و ریل های داخلی جهت نصب تجهیزات) باید از ورق فولادی به ضخامت حداقل ٥/١ میلیمتر ساخته شوند.
3-2 تابلو ها باید شامل قفل مناسب، لولا، صفحه مطالعه نقشه (جیب تابلو)، روبند و گوشواره جهت نصب (در صورت عدم نصب تابلو روی شاسی اصلی پمپ) باشند.
3-3 رنگ آمیزی تابلو باید توسط رنگ کوره ای الکترواستاتیک انجام شود.
3-4 تابلو نیز همانند شاسی مجموعه پمپ باید به پلاك فلزی از جنس استیل با نوشته های دائمی اطلاعات مندرج در پیوست ٣، مجهز باشد.
3-5 فضای داخل تابلو باید به گونه ای طراحی شود که دسترسی به تجهیزات داخلی به منظور انجام بازرسی و تعمیرات، به سهولت امکان پذیر باشد. این فضا باید به گونه ای در نظر گرفته شود که امکان توسعه تابلو حداقل به میزان ١٥% وجود داشته باشد.
3-6 تابلو باید در محلی مناسب، که عاری از هر گونه خطر حریق و انفجار باشد، نصب شود.
3-7 درِ تابلو باید دارای نوار لاستیکی بوده و با استفاده از شینه مسی به شینه اتصال زمین حفاظتی (ارت) متصل شود.
3-8 تابلو باید دارای درجه حفاظت حداقل ٥٤IP باشد.
3-9 روی درِ تابلو باید علامت احتیاط خطر برق گرفتگی با ابعاد مناسب نصب شود.
3-10 تابلو باید به روشنایی داخلی خودکار (فعالسازی هنگام باز شدن در تابلو) با نور مناسب مجهز شود.
3-11 به منظور جلوگیری از صدمات احتمالی در محل ورود و خروج کابل، باید از گلند و برای لوله های فولادی از بوش برنجی استفاده شود.
3-12 تمامی اتصالات الکتریکی باید با استفاده از سرسیم و کابلشو انجام شده و سیمها، کابلها و ترمینال ها به نحو مناسب شماره گذاری شوند.
3-13 تمای کابلهای ارتباطی بین تابلو، پمپ و پنل اعلام حریق باید دارای محافظ مناسب (نظیر لوله فکسی یا لوله فولادی) باشند. در شرایطی که ممکن است کابل در مسیر تردد، برخورد و آسیب فیزیکی قرار گیرد،الزاماً باید از لوله فولادی استفاده شود.
3-14نسبت قطر داخلی لوله به قطر دسته سیم و کابلها باید حداقل ٣/١ (یک و سه دهم) باشد.
3-15 بست لولههای روکار باید از نوع دوپیچه بوده و بین لوله و دیوار یا سقف، فاصله ٦ میلیمتری برقرارکند.
3-16 تغییر نوع لوله از فولادی به لوله فلکسیبل بدون جعبه تقسیم مناسب مجاز نیست.
3-17 استفاده از نوار چسب در اتصالات مجاز نمیباشد.
3-18 هادی مورد استفاده در سیمها و کابلها باید از جنس مس باشد.
3-19 کابلها باید بدون انفصال و به صورت یکپارچه اجرا شوند.
3-20 سیمهای استفاده شده در سیم کشیها تا مقطع ١٠ میلیمتر، از نوع تک مفتولی با عایق بندی پی وی سی بوده و از این مقطع به بالا سیمها میتوانند از نوع چند مفتولی انتخاب شوند.
3-21 در صورت استفاده از سیمهای افشان بهجای مفتول برای مقاطع کمتر از ١٠ میلیمتر، اتصال سیمها باید با استفاده از سرسیم مخصوص یا لحیمکاری یکپارچه انجام شود.
3-22 تابلوی مجموعه پمپ باید مطابق جزئیات و نقشههای فنی این آییننامه و به صورت ایمن در مقابل خطا ، به سیستم کشف و اعلام حریق با قابلیت ارسال فرامین حریق و خطا متصل شده و ارتباط هر دو سیستم به صورت کامل پایش گردد. این ارتباط باید به نحوی باشد که هر دو وضعیت خطا و حریق تابلو برق، از تابلو به پنل اعلام حریق ارسال شده و همچنین وضعیت حریق سیستم اعلام حریق نیز از پنل به تابلو ارسال گردد. ارتباط ایمن در مقابل خطا باید به نحوی باشد که قطع شدن ارتباط هر قسمت، منجر به تشخیص وضعیت پیش فرض (حریق یا خطا) توسط سیستم شود.
3-23 تمامی تابلوها باید بهرلهِ کنترل فاز مجهز باشند. این رله باید به یک آژیر بادی نصب شده روی بدنه تابلو، متصل شود. در صورت بروز خطای کنترل فاز، آژیر باید فعال شده و تا زمان مرتفع نشدن خطا، این آژیر نباید به صورت خودکار قطع شده و قطع آن باید فقط به صورت دستی و توسط اپراتور، امکان پذیر باشد. همچنین در صورت فعال شدن تجهیز مذکور یک سیگنال خطا باید به مرکز کنترل اعلام حریق و فرمانی مبنی بر عدم فعال شدن سیستم خود سرویس به PLC ارسال گردد.
در صورت بروز خطای کنترل فاز، آژیر باید فعال شده و تا زمان مرتفع نشدن خطا، این آژیر نباید به صورت خودکار قطع شده و قطع آن باید فقط به صورت دستی و توسط اپراتور، امکان پذیر باشد.
3-24 وضعیت شیرهای پروانه ای مجهز به سیگنال نظارت، باید توسط تابلو پایش شده و در صورت تغییر وضعیت شیر از وضعیت کاملاً باز، یک سیگنال خطا به مرکز کنترل اعلام حریق و ضمن فعالسازی آژیر بادی، فرمانی مبنی بر عدم فعال شدن خود سرویس به PLC ارسال گردد.
3-25 تمامی تابلوها باید یک ورودی از پایشگر سطح مخزن آب آتش نشانی دریافت نموده و در صورت کاهش سطح مخزن به کمتر از مقدار مجاز، علاوه بر ارسال سیگنال خطا به مرکز کنتزل اعلام حریق و فعالسازی آژیر بادی، فرمانی مبنی بر عدم فعال شدن خود سرویس به PLC ارسال گردد.
3-26 تمامی تجهیزات، باید به نحو مناسب و خوانا کدگذاری شده و دارای برچسب باشند.
3-27 لولای تابلو، باید از جنس مقاوم در برابر خوردگی (گالوانیزه، استیل و ..) باشد.
3-28 تمامی تجهیزات مورد استفاده، باید دارای استاندارد ملی یا بین المللی معتبر باشند.
3-29 اتصال سیم به تابلو بدون استفاده از شینه مجاز نبوده و هر رشته سیم نول و یا اتصال زمین حفاظتی باید به صورت مستقل به شینه مربوط به خود در تابلو متصل شود.
3-30 بدنه تابلو باید به سیستم اتصال زمین حفاظتی متصل گردد.
3-31 کلیدهای مینیاتوری باید از نوع تیپ C موتوری باشند.
3-32 انشعابات تمامی مسیرهای جریان باید از خروجی کلید اصلی تابلو باشد.
3-33 رنگ سیم ها باید مطابق جدول ذیل باشد.
جدول 33-3 رنگ بندی سیم ها
3-34 نقشههای اجرایی تابلو، شامل نقشه جانمایی تجهیزات الکتریکی، نقشه مدارهای قدرت، نقشه مدارهای فرمان و نقشه های اتصال به سیستم کشف و اعلام حریق، باید درون محفظه تعبیه شده داخل تابلو قرار گیرد.
3-35 در سمت ورودی مدار قدرت پمپها باید از کلیدهای غیر قابل قطع زیر بار (سکسیونر فیوز) استفاده شود.
3-36 استفاده از بیمتال و کنترل فاز در ورودی مدار قدرت پمپ های اصلی مجاز نیست.
3-37 در مجموعه پمپ های ساختهشده مطابق این آیین نامه، هر پمپ باید دارای تابلو و مدارهای جداگانه و مخصوص به خود باشد. جانمایی تجهیزات الکتریکی مرتبط با پمپ جوکی در یکی از تابلوهای پمپ اصلی، بلامانع است.
3-38 توان الکتروموتورها باید به گونه ای انتخاب شود که حداکثر شدت جریان موتور در هر فاز، تحت هر شرایطی از کارکرد پمپ (شامل بارگذاری آن تحت بار نامتعادل)، از شدت جریان بار کامل ضرب در ضریب مجاز اضافه بار، بیشتر نشود.
3-39 الکتروموتورها باید از نوع دائمکار انتخاب شود.
3-40 ورودی برق اصلی تابلوهای پمپ آتشنشانی، باید مستقل باشد.
3-41 تابلوی برق پمپ آتشنشانی نباید به عنوان جعبه تقسیم جهت برق رسانی به تجهیزات دیگر و اتصال سیم های ورودی و خروجی، مورد استفاده قرار گیرد.
3-42به منظور جلوگیری از شدت جریان هجومی در لحظه راهاندازی پمپ، تمهیدات حفاظتی مناسب باید درنظر گرفتهشود.
3-43 خطای اتصال زمین نباید بر عملکرد پمپها تاثیر داشته باشد.
3-44 استفاده از تمهیدات حفاظتی شدت جریان، در مدارهای تغذیه پمپ های اصلی مجاز نیست.
3-45 در زمان نصب مجموعه پمپ، تابلوهای برق باید از دیوار مشترك با فضای غیر ایمن، حداقل ٣٠ سانتیمتر فاصله داشته باشند. در صورت نصب تابلو بر روی شاسی مشترك با پمپ باید تمهیدات مناسب جهت حذف و یا کاهش ارتعاشات در نظر گرفته شود.
3-46 راه اندازی الکتروموتور برای پمپ های تا توان ٥/٧ کیلوات به روش مستقیم، مجاز است. برای توان های بالاتر، باید از روش ستاره-مثلث استفاده گردد.
3-47 برای کلید فیوزهای ذوب شونده مدار قدرت پمپها باید فیوز رزرو متناسب با تعداد فیوزهای اصلی در داخل تابلو در نظر گرفتهشود.
3-48 تابلو باید مجهز به تمهیدات مناسب جهت ثبت رویدادها و گزارشهای مربوط به عملکرد پمپهای اصلی، پمپ جوکی، پایش سطح مخزن و خودسرویس بوده و این گزارش ها به صورت log از PLC قابل استخراج باشد.
3-49 به منظور سهولت عملکرد و رویت گزارش وقایع و انجام عملیات تعمیرات و نگهداری، تابلوی پمپ باید به صفحه نمایشگر مجهز بوده و وضعیت عملکرد تابلو و خطاهای احتمالی سیستم خودسرویس را نمایش دهد.
3-50 استفاده از نمایشگر متنی لاتین موجود روی PLC بلامانع بوده لیکن توصیه میشود به منظور سهولت تعمیرات و نگهداری، رابط گرافیکی رنگی با سایز حداقل ٧ اینچ با پشتیبانی از زبان فارسی و قابلیت نمایش وضعیت عملکرد و خطاهای احتمالی به صورت گرافیکی و واضح مورد استفاده قرار گیرد.
3-51 به منظور حصول اطمینان از عملکرد صحیح تابلو، مجموعه پمپ باید پس از تکمیل مراحل ساخت به تابلوی مربوطه متصل شده و کارکرد آن به طور کامل مورد آزمون قرار گیرد. اسناد مربوط به انجام آزمون عملکرد باید به نحو مناسب تهیه شده و بایگانی گردد.
3-52 اندازه کابل اصلی تغذیه تابلو (های) مجموعه پمپ باید مطابق روابط ذیل محاسبه شود:
که در این روابط :
لازم به توضیح است که برای پمپهای ١S و ٢S مقدار توان باید برابر با مجموع توان هر دو پمپ به همراه جوکی و برای پمپ های ٣S برابر با مجموع توان یکی از پمپها و جوکی باشد. همچنین برای مجموعهپمپ ٣S که دارای دو تابلوی مجزا است، دو رشته کابل مجزا از تغذیه اصلی برای هر تابلو باید اجرا شود.
با توجه به میانگین دمای تهران برای مقدار نهایی محاسبه شده باید ١٠ درصد ضریب اطمینان لحاظ شود. سپس عدد نهایی باید با مقادیر مندرج در جدول ذیل مقایسه شده و چنانچه جریان مصرفی از جریان مجاز مندرج در جدول بیشتر بود، از کابل با سایز مناسب مطابق جدول استفاده گردد.
جدول 52-3 حداکثر جریان مجاز بر حسب سطح مقطع برای کابل های سیک تخت و قابل انعطاف
3-53 به منظور درك بهتر موارد فوق الذکر نمونه نقشه مدارهای الکتریکی و PLC پمپ ها در پیوست ٨ قابل رویت است. لازم به توضیح است اعمال تغییر در طراحی مدارها بدون هماهنگی و تایید سازمان، مجاز نیست.
4-الزامات مربوط به نحوه راه اندازی پمپها در شرایط حریق و خودسرویس
شرایط حریق
4-1 در صورت بروز افت فشار در بالادست سیستم (فعال شدن یکی از مصرف کننده های سیستم اطفای حریق ساختمان یا شیرهای تخلیه)، ابتدا باید پمپ جوکی به منظور جبران افت فشار، راه اندازی شده و در صورت عدم تامین افت فشار ایجاد شده (بالا بودن دبی مصرفی)، فرمان راهاندازی پمپ اصلی باید صادر شود. در صورتیکه پمپ اصلی فاقد عملکرد بوده یا درحین عملکرد دچار مشکل شود، پمپ رزرو بایدفوراً جایگزین آن گردد. طراحی مدارهای کنترل و فرمان باید به گونهای باشد که عملکرد پمپ جوکی، مانع از کارکرد پمپهای دیگر نشود.
4-2 طراحی مدار الکتریکی باید به گونه ای باشد که در صورت افت فشار و روشن شدن هر کدام از پمپها در شرایط حریق، عملکرد آن حتی در صورت افزایش فشار تا فشار تنظیم شده، قطع نشده و تا ١٠ دقیقه ادامه یابد.
4-3 خاموش شدن خودکار مجموعه پمپ در شرایط حریق، تنها در صورت بازگشت عوامل اولیه منجر به راه اندازی پمپ، به شرایط نرمال (قطع شدن مصرف) و سپری شدن زمان ١٠ دقیقه، مجاز میباشد.
4-4 تابلوهای مجموعه پمپ آتشنشانی، باید قابلیت راه اندازی و همچنین خاموش کردن دستی سیستم را داشته باشند.
4-5 در شرایط عادی (غیر خودسرویس) فعال شدن پمپها باید منجر به ارسال سیگنال حریق به سیستم اعلام حریق شود.
شرایط خودسرویس
4-6 سیستم خودسرویس به منظور اطمینان از تداوم قابلیت عملکردی سیستم در نظر گرفته شده و باید در بازه های زمانی از پیش مشخص شده قابل تنظیم (حداقل یک مرتبه در ماه)، فعال شده و عملکرد بخش های مختلف مجموعه پمپ را آزمون نماید.
4-7 سیستم خودسرویس باید به گونهای طراحی شود که عملکرد صحیح پمپهای اصلی و رزرو به نوبت و طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرد. این سیستم باید قابلیت تشخیص خطاهای باز نشدن شیربرقی، بسته نشدن شیربرقی، عدم عملکرد پرشرسوییچ در تشخیص افت فشار و عدم عملکرد پمپ را داشته باشد.
4-8 چنانچه در حین انجام عملیات خودسرویس (به صورت ماهیانه خودکار یا به واسطه فشردن کلید تست) خطایی در عملکرد هر یک از تجهیزات تشخیص داده شود، باید مکانیزم خودسرویس قطع شده و آژیر بادی تابلو تحریک و یک سیگنال خطا به پنل اعلام حریق ارسال گردد.
4-9 سیستم خودسرویس باید توسط شیر تخلیه برقی فعال شود، به نحوی که ابتدا فشار کلکتور خروجی کاهش یافته و سپس به دلیل افت فشار ایجاد شده، پمپها توسط فرمان پرشر سوییچها راه اندازی گردند.
4-10 طراحی مدارهای فرمان باید به نحوی باشد که در حالت فعال شدن مکانیزم خودسرویس، یک چراغ نمایشگر روی تابلو روشن شده و فعال شدن خودسرویس را اعلام نماید. راه اندازی خودسرویس نباید منجر به هشدار اعلام حریق و فعال شدن آژیر تابلو شود.
4-11 تابلو و PLC باید مطابق جدول ذیل نسبت به شرایط خطا و حریق، واکنش مناسب نشان داده و یا به شرایط عادی بازگردانی شوند.
جدول 11-4 واکنش تابلو و PLC نسبت به شرایط خطا و حریق
در صورت بروز هر یک از خطاهای فوق، با فشردن کلید قطع آژیر، صدای آژیر قطع شده ولی وضعیت ارسال سیگنال خطا تا زمان مرتفع شدن خطا، ادامه خواهد داشت.
4-12 صحت انجام تمامی مراحل خودسرویس و عملکرد تابلو برق باید توسط سازنده، کنترل شده و اسناد آزمون آن به نحو مناسب تهیه و بایگانی شود.
5-الزامات شرکتهای تولیدکننده مجموعه پمپهای آتشنشانی
5-1 شرکت فروشنده مجموعه پمپ آتش نشانی باید مراحل تعیین صلاحیت عمومی سازمان آتش نشانی تهران را طی نموده و صلاحیت وی برای فروش تجهیزات ایمنی و آتشنشانی احراز شده باشد.
5-2 محل تولید باید دارای حداقل ١٠٠ مترمربع فضای کارگاهی، برق سه فاز و انشعاب آب شهری باشد.
5-3 در محل تولید باید ابزار مناسب و کافی جهت برشکاری و سوراخ کاری سرد، جوشکاری، حمل اشیای سنگین، تست فشار هیدرواستاتیک، تست تابلو برق، رنگکاری، باز و بسته کردن پیچ، مهره و لوله ها وجود داشته باشد.
5-4 تمامی رویههای ساخت و تولید مدل های مختلف مجموعه پمپ های آتش نشانی باید به صورت مکتوب، با درج مشخصات فنی کامل شامل ابعاد، اندازه ها، سایزها، محل برش و سوراخ کاری، نحوه جوشکاری و … توسط شرکت تولیدکننده تهیه شده و ضمن آموزش به پرسنل، در بایگانی و بخش های مختلف خط تولید، در دسترس باشد. موارد مهم رویه ها و نکات ایمنی تجهیزات هر بخش، باید به صورت تابلو با ابعاد مناسب و خوانا تهیه شده و در محل مرتبط نصب گردد.
5-5 به منظور سهولت نظارت بر فرآیند تولید، فرم و چک لیست های هر قسمت از خط تولید باید تهیه شده و هنگام تولید تکمیل شود. این فرم ها باید شامل تاریخ، ساعت، تعداد و نام پرسنل انجام دهنده فرآیند بوده و به گونه ای تنظیم شود که در صورت بروز مشکل ناشی از نحوه تولید برای یکی از مجموعه پمپ ها در آینده، امکان بررسی علل بروز آن و رفع نقص فرآیند در صورت نیاز، وجود داشته باشد.
5-6 تمامی محصولات تولید شده توسط شرکت، باید پس از تولید به صورت کامل مورد آزمون نهایی عملکرد قرار گرفته و چک لیست های آزمون آنها تکمیل شود.
5-7 در بخش آزمون نهایی، پنل اعلام حریق باید نصب و ارتباط واقعی میان تابلوی پمپ و پنل به منظور انجام آزمون، ایجاد شده باشد.
5-8 روال کنترل کیفیت در حین تولید، آزمون هیدرواستاتیک، عیب یابی و آزمون های عملکرد تابلو و سیستم خودسرویس باید به صورت مکتوب تهیه شده و ضمن آموزش به پرسنل، در بایگانی و بخش های مختلف خط تولید در دسترس باشد.
5-9 در هر واحد تولیدی، یک نفر باید به عنوان مسئول کنترل کیفیت در محل تولید مستقر شده و ضمن نظارت دائم بر بخش های مختلف تولید، فرم و چک لیستهای مرتبط با فرآیند تولید، اسناد کنترل کیفی، تست و آزمون نهایی را تکمیل کرده و پس از مهر و امضا بایگانی نماید.
5-10 محل تولید باید شامل علائم و پیام های هشدار دهنده ایمنی محیط کار بوده و وسایل حفاظت فردی مناسب تهیه و در اختیار پرسنل قرار گرفته و استفاده از این وسایل نیز الزامی شده باشد.
5-11 شرکت باید به تمامی مجموعه پمپ های تولیدی خود مطابق رویه ذکر شده در پیوست ٣، شماره سریال یکتا اختصاص داده و مدارك الزامی مربوط به هر مجموعه پمپ را باید به صورت فیزیکی و الکترونیکی بایگانی نماید. مدارك الزامی در پیوست ٤ تشریح شده اند.
5-12 بایگانی الکترونیکی شرکت باید همواره به صورت آنلاین در دسترس بوده و مدارك مشخص شده در آن بارگذاری شده باشد.
5-13 مسئولین فنی شرکت باید همواره آخرین ویرایش ضوابط اطفای حریق را ملاك کار قرار داده و تغییرات و به روزرسانی های آتی را در فرآیندهای تولید خود اعمال نمایند.
5-14 تخصیص فضای کافی جهت نصب پمپ و آماده سازی فضای نصب به عهده مالک و شرکت مشاور ایمنی و آتشنشانی است. لیکن شرکت تولیدکننده پمپ موظف است پیش از اقدام به ساخت پمپ، نسبت به بازدید از محل پروژه و بررسی ابعاد محل نصب اقدام نماید.
5-15 شرکت وظیفه دارد برای محصولاتی که قرار است در پروژه های تحت نظارت سازمان آتشنشانی تهران نصب شوند، برگه اصالت کالا مطابق الزامات سازمان تهیه نموده و آنرا در اختیار شرکت مشاورایمنی پروژه قرار دهد.
5-16 شرکت موظف است برای مجموعه پمپ آتش نشانی، برگه ضمانت محصول با اعتبار حداقل ٢٤ ماه صادر نموده و در مدت زمان ضمانت، مشکلات احتمالی پیش آمده برای محصول را مرتفع نماید.
تبصره: رفع مشکلاتی که ناشی از نقص عملکرد و یا عیوب تجهیزات مورد استفاده یا نقص در فرآیند تولید بوده به طور کامل به عهده شرکت تولیدکننده است. رفع مشکلات ناشی از آسیب فیزیکی، تغییر خودسرانه در ساختار محصول و سیمبندیها پس از نصب نهایی، تغییر در تجهیزات، نوسانات برق و موارد نظیر آن که به کیفیت محصول تولیدی مرتبط نمیشود، باید با توافق طرفین صورت گیرد.
5-17 تولیدکننده باید نسبت به تماسها و درخواستهای شرکت مجری ایمنی و آتشنشانی، شرکت تعمیرات و نگهداری تجهیزات ایمنی و آتشنشانی و یا بهره بردار، پاسخگو بوده و در صورت بروز مشکل و نقص در عملکرد، راهنماییهای لازم را به ایشان ارائه نموده و در صورت نیاز جهت بررسی مشکل و عیب یابی، نسبت به اعزام کارشناس به محل نصب محصول اقدام نماید.
5-18 به منظور حفظ کیفیت محصول و تداوم ارائه خدمات صحیح، سازمان آتشنشانی پس از احراز صلاحیت شرکت های تولیدکننده مجموعه پمپ آتشنشانی، عملکرد ایشان را به صورت مستمر تحت نظر خواهد داشت و در صورت دریافت گزارش تخلف، مطابق با آیین نامه انضباطی، با متخلف برخورد خواهد شد.
6-الزامات مجموعه پمپ آتشنشانی ١S و ٢S
مندرجات این فصل به صورت خلاصه اهم موارد الزامی در ساخت مجموعه پمپهای ١S و ٢S را تشریح میکند. جهت آگاهی از جزئیات بیشتر و موارد عمومی، باید مفاد فصول ٢ و ٣ نیز مورد مطالعه قرار گیرد.
6-1 مجموعه پمپ ساختمان های گروه ١S و ٢S باید شامل یک پمپ اصلی، یک پمپ رزرو و یک پمپ جوکی باشد. ظرفیت و مشخصات پمپ های اصلی و رزرو باید مشابه یکدیگر بوده و هر یک توان تامین آب مورد نیاز سیستم اطفای حریق ساختمان مربوطه را در فشار مناسب داشته باشند.
6-2 پمپ اصلی و رزرو مورد استفاده در مجموعهپمپ ساختمان های ١S و ٢S باید از نوع گریز از مرکز کوپله مستقیم (اتابلوك) بوده و مدل پمپ و ظرفیت الکتروموتور باید مطابق جدول پیوست ٩ انتخاب شود.
6-3 خط مکش هر یک از پمپ ها باید دارای شیر قطع کن و صافی و خط دهش باید دارای شیر یکطرفه و شیر قطع کن باشد.
6-4 سایز خطوط مکش و دهش پمپهای اصلی در ساختمان های اداری و مسکونی باید حداقل ٢/١ ٢ اینچ و چنانچه ساختمان دارای کاربری تجاری باشد، باید حداقل ٣ اینچ انتخاب شود. چنانچه این سایز با سایز دهانه مکش یا دهش پمپ متفاوت باشد باید از تبدیل مناسب استفاده شود. سایز شیرآلات و اتصالات باید با سایز خطوط یکسان باشد.
6-5 سایز کلکتور مکش باید حداقل ٥ اینچ با ضخامت حداقل ٤,٣ میلیمتر و کلکتور دهش حداقل ٤ اینچ با ضخامت حداقل ٠٥,٣ میلیمتر انتخاب شود.
6-6 هر یک از پمپ ها باید دارای پرشرسوییچ مجزا باشند. نصب تمامی پرشر سوییچ ها روی کلکتور دهش پمپ بلامانع است. همچنین مجموعه پمپ باید مجهز به یک مانومتر روغنی با صفحه حداقل ٦ سانتیمتری روی کلکتور دهش باشد.
6-7 استفاده از مخزن تحت فشار در مجموعه پمپهای ١S و ٢S الزامی نیست.
6-8 تمامی اجزای تشکیل دهنده مجموعهپمپ، باید روی یک شاسی فولادی نصب و تثبیت شوند. شاسی باید از ناودانی با سایز حداقل ٦ ساخته شود. شاسی باید تا زیر کلکتور مکش امتداد داشته و کلکتور مکش نیز در دو ناحیه توسط ساپورت مناسب، روی آن تثبیت شود.
6-9 به منظور جلوگیری از آسیب ناشی از زلزله، روی کلکتورهای مکش و دهش پمپ (هنگام اتصال به خط مکش از مخزن و رایزر) باید لرزه گیر فلزی آکاردئونی نصب شود.
6-10 مجموعه پمپ باید پس از پایان عملیات ساخت و مونتاژ به مدت ٢ ساعت تحت فشار حداقل ١٤ بار مورد آزمون هیدرواستاتیک قرار گیرد.
6-11 هر کدام از پمپهای اصلی و رزرو باید مجهز به خط بای پس مجهز به شیر اطمینان یا صفحه روزنهدار با قطر مناسب باشند. همچنین کلکتور دهش باید دارای یک انشعاب تست و تخلیه با سایز ٢/١ اینچ باشد.
6-12 تابلوهای برق (جعبه تابلو و ریل های داخلی جهت نصب تجهیزات) باید از ورق فولادی به ضخامت حداقل ١ میلیمتر ساخته شده و دارای قفل، لولا، روبند و گوشواره بوده و توسط رنگ کوره ای الکترواستاتیک رنگ آمیزی شوند.
6-13 فضای داخل تابلو باید به گونه ای طراحی شود که دسترسی به تجهیزات داخلی به منظور انجام بازرسی و تعمیرات، به سهولت امکان پذیر باشد. این فضا باید به گونه ای در نظر گرفته شود که امکان توسعه تابلو حداقل به میزان ١٥% وجود داشته باشد.
6-14 طراحی مدار الکتریکی باید به گونهای باشد که در صورت افت فشار و روشن شدن هر کدام از پمپها در شرایط حریق، عملکرد آن حتی در صورت افزایش فشار تا فشار تنظیم شده، قطع نشده و تا ١٠ دقیقه ادامه یابد.
6-15 تابلوی مجموعه پمپ باید به سیستم کشف و اعلام حریق با قابلیت ارسال فرامین حریق و خطا متصل شده و این ارتباط باید به نحوی باشد که هر دو وضعیت خطا و حریق تابلو برق، از تابلو به پنل اعلام حریق ارسال گردد.
6-16 تابلو باید بهرلهِ کنترلفاز مجهز باشد. این رله باید به یک آژیر بادی نصب شده روی بدنه تابلو، متصل شود. در صورت بروز خطای کنترل فاز، آژیر باید فعال شده و تا زمان مرتفع نشدن خطا، این آژیر نباید به صورت خودکار قطع شده و قطع آن باید فقط به صورت دستی و توسط اپراتور، امکان پذیر باشد.
6-17 استفاده از تمهیدات حفاظتی شدت جریان، در مدارهای تغذیه پمپ های اصلی مجاز نیست.
6-18 راه اندازی الکتروموتور برای پمپهای تا توان ٥/٧ کیلوات به روش مستقیم، مجاز است. برای توان های بالاتر، باید از روش ستاره-مثلث استفاده گردد.
6-19 به منظور درك بهتر موارد فوق الذکر و نحوه اجرای لوله کشی و چیدمان اجزای مختلف مکانیکی به تصاویر ٧-٣ و ٧-٤ از پیوست ٧ و جهت رویت نقشه مدار الکتریکی به تصاویر ٨-٧ و ٨-٨ از پیوست ٨ مراجعه نمایید.
پیوست -1 ورودی و خروجی های مربوط به PLC و خودسرویس پمپ ها (مطابق نقشه های پیوست 8)
پیوست ٢- فرآیند آزمون عملکرد تابلو و PLC
نحوه انجام آزمون عملکرد نهایی تابلو برق و سیستم خودسرویس باید مطابق مراحل ذیل انجام شود.
آزمون عملکرد نرمال
با فشردن کلید تست چراغ، سالم بودن تمامی چراغ های تابلو بررسی شود.
یکی از فازهای برق اصلی ورودی توسط اپراتور قطع شده و عملکرد آژیر و همچنین کلید قطع آژیر ارزیابی گردد. سوییچ عملکرد دستی پمپ های اصلی، رزرو و جوکی ارزیابی شود.
با ایجاد افت فشار در قسمت دهش، صحت عملکرد پمپ جوکی و سپس با از مدار خارج کردن پمپ جوکی صحت عملکرد پمپ اصلی و رزرو بررسی شود. پمپ باید به صورت خودکار راه اندازی شده و ظرف مدت حداکثر ١٠ ثانیه از حالت ستاره به حالت مثلث تغییر وضعیت داده و عملکرد آن تا مدت زمان تنظیم شده روی تایمر ادامه یابد. در حین عملکرد پمپ ها، کلید قطع دستی پمپها ارزیابی شود.
پیام عملکرد پمپ های اصلی، رزرو و جوکی باید توسط تابلو نمایش داده شود.
آزمون ارتباط سیستم اعلام حریق و تابلو برق مجموعه پمپ
حالت اول- سیگنال حریق از پنل اعلام حریق به تابلو برق
با فشردن شستی اعلام حریق، پنل اعلام حریق وارد وضعیت حریق شده و این وضعیت باید توسط تابلو برق شناسایی شود. با فشردن کلید تست دستی، عدم عملکرد خودسرویس بررسی میشود. در این شرایط باید پیام شرایط حریق توسط تابلو نمایش داده شود.
سپس کابل ارتباطی سیستم اعلام حریق با تابلو برق توسط اپراتور قطع میشود. واکنش تابلو برق باید مشابه شرایط دریافت سیگنال حریق باشد.
حالت دوم- سیگنال حریق از تابلو برق به پنل اعلام حریق
با تخلیه فشار کلکتور خروجی، پمپ اصلی به صورت خودکار راه اندازی میشود. یک سیگنال حریق باید در پنل اعلام حریق رویت گردد. (این مرحله میتواند همزمان با آزمون عملکرد نرمال انجام شود) سپس کابل ارتباطی مربوطه توسط اپراتور قطع میشود. پنل اعلام حریق باید اعلام شرایط خطا نماید.
حالت سوم- سیگنال خطا از تابلو برق به پنل اعلام حریق
برق ورودی به تابلو برق توسط اپراتور دو فاز میشود. یک سیگنال خطا باید در پنل اعلام حریق رویت گردد. (این مرحله میتواند همزمان با آزمون عملکرد نرمال انجام شود) سپس کابل ارتباطی مربوطه قطع میشود. واکنش پنل اعلام حریق باید مشابه شرایط دریافت سیگنال خطا باشد.
آزمون راه اندازی خودکار خودسرویس
تاریخ و ساعت راه اندازی ماهانه خودکار PLC توسط اپراتور به تاریخ و زمان انجام تست (چند دقیقه بعد از آن) تغییر یابد. با فرا رسیدن زمان از قبل مشخص شده، سیستم خودسرویس باید به صورت خودکار راه اندازی و تمامی مراحل ذکر شده در فصل ٤انجام شود. جهت درك بهتر، این مراحل با جزئیات بیشتر مجدداً در ادامه ذکر شده است
ابتدا پمپ دوم و پمپ جوکی توسط رله K از مدار خارج میگردند و همزمان با آن شیر برقی توسط رله K باز شده و با ایجاد افت فشار و تشخیص آن توسط پرشر سوییچ، پمپ اول فعال میگردد. پمپ اول پس از مدت ١٠ دقیقه کارکرد توسط تایمر T خاموش میشود. با توجه به اینکه تایمر PLC برای کارکرد ١١ دقیقه تنظیم شده است رله K پس از یک دقیقه غیرفعال شده و سپس با باز شدن مجدد شیر برقی سناریوی فوق توسط رله K و تایمر T اجرا میگردد. در حین انجام این مراحل، وضعیت تک تک المان ها تحت بررسی قرار داشته و در صورت بروز خطا، خودسرویس قطع شده و سیگنال خطا به پنل اعلام حریق ارسال میگردد.
آزمون تست دستی
کلید تست دستی تابلو برق توسط اپراتور فشرده شود. تمامی مراحل ذکر شده در خصوص نحوه انجام فرآیند خودکار خودسرویس باید تکرار شود. لازم به توضیح است چنانچه عملیات خودسرویس با موفقیت انجام شود، پیام های مربوط به صحت عملکرد تجهیزات مختلف باید در تابلو مشاهده شده و در گزارش وقایع ثبت شود.
آزمون خطاهای فرآیند خودسرویس
چنانچه در حین انجام خودسرویس، نقصی در عملکرد یکی از تجهیزات ایجاد شود، این خطا باید توسط سیستم تشخیص داده شده و به صورت یک خطای عمومی به پنل اعلام حریق مخابره شود. حالات مختلف خطای تجهیزات به شرح ذیل است:
حالت ١- خطای باز نشدن شیر برقی (Solenoid Open Fault)
ارتباط شیر برقی و تابلو برق توسط اپراتور قطع میشود. سپس با فشردن کلید تست دستی، سیستم خودسرویس راه اندازی میگردد. پس از طی شدن زمان ١٥ ثانیه، سیستم خودسرویس باید متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای باز نشدن شیربرقی توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٢- خطای بسته نشدن شیر برقی (Solenoid Close Fault)
ارتباط شیربرقی و تابلو برقرار شده و با فشردن کلید تست دستی، سیستم خودسرویس راه اندازی میگردد. اپراتور به صورت دستی از قطع جریان بوبین شیربرقی ممانعت کرده و شیربرقی را باز نگه میدارد. پس از سپری شدن مدت زمان ١٥ ثانیه از ارسال فرمان قطع شیربرقی (٣٠ ثانیه از زمان آغاز تست) باید فرآیند خودسرویس متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای بسته نشدن شیربرقی توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٣- خطای عدم عملکرد فلوسوییچ در هنگام خودسرویس (Flowswitch Fault)
اپراتور به نحو مناسب، به صورت مکانیکی از حرکت تیغه فلوسوییچ جلوگیری کرده و سپس با فشردن کلید تست دستی و راه اندازی سیستم خودسرویس، باید فرآیند خودسرویس متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای عدم عملکرد فلوسوییچ توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٤- خطای عدم عملکرد پرشرسوییچ در افت فشار (Pressure Low Fault)
ارتباط های قطع شده در مراحل قبل، به شرایط عادی بازگردانی شده، سپس ارتباط پرشرسوییچ توسط اپراتور قطع میشود. با فشردن کلید تست دستی و راه اندازی سیستم خودسرویس و سپری شدن زمان ١٥ ثانیه، باید فرآیند خودسرویس متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای عملکرد پرشرسوییچ (پایین) توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٥- خطای عدم افزایش فشار (عملکرد پرشرسوییچ یا پمپ) (Pressure High/Pump Fault)
سیستم به شرایط عادی بازگردانی شده، سپس مدار تغذیه پمپها توسط اپراتور قطع شده یا اتصال کوتاه میشود. با فشردن کلید تست دستی و راه اندازی سیستم خودسرویس و سپری شدن زمان ١٥ ثانیه، باید فرآیند خودسرویس متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای عملکرد پرشرسوییچ (بالا)/ مدار پمپ توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٦- خطای مدار فرمان پمپ (Pump Circuit Fault)
سیستم به شرایط عادی بازگردانی شده، سپس برق ورودی بوبین کنتاکتورهای پمپها قطع شده به نحوی که عملکرد پمپ آغاز نشود. با فشردن کلید تست دستی و راه اندازی سیستم خودسرویس و سپری شدن زمان ١٥ ثانیه، باید فرآیند خودسرویس متوقف شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای مدار فرمان پمپ توسط تابلو نمایش داده شود.
حالت ٧- خطای رها نشدن کنتاکتور (Pump Contactor Fault)
سیستم به شرایط عادی بازگردانی شده، پس از فشردن کلید تست دستی و راه اندازی سیستم خودسرویس کنتاکتور پمپ مربوطه توسط اپراتور در وضعیت بسته نگه داشته میشود. پس از پایان سیکل اول خودسرویس، باید فرآیند متوقف و خطای کنتاکتور پمپ توسط تابلو نمایش داده شده و سیگنال خطا به پنل اعلام ارسال شود.
حالت ٨- خطای فلوسوییچ در شرایط نرمال (Flowswitch Fault)
در شرایط فعال نبودن سیستم خودسرویس، کابل ارتباطی فلوسوییچ با تابلو برق توسط اپراتور قطع میشود. سیستم خودسرویس باید از مدار خارج شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای عملکرد فلوسوییچ را نمایش دهد.
حالت ٩- خطای بسته بودن شیر خط دهش (Discharge Valve Fault)
شیر قطع کن خط دهش توسط اپراتور بسته میشود. سیستم خودسرویس باید از مدار خارج شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای بسته بودن شیر را نمایش دهد. سپس کابل ارتباطی شیر قطع میشود. عملکرد سیستم باید مشابه باشد.
حالت ١٠- خطای پایشگر سطح مخزن (Fire Alarm Activation)
در شرایط فعال نبودن سیستم خودسرویس، کابل ارتباطی پایشگر سطح مخزن با تابلو برق توسط اپراتور قطع میشود. سیستم خودسرویس باید از مدار خارج شده و ضمن ارسال سیگنال خطا به پنل اعلام حریق، خطای پایین بودن سطح آب مخزن را نمایش دهد.
حالت ١١- وقوع حریق در زمان انجام خودسرویس (Fire Alarm Activation)
سیستم به حالت نرمال بازگردانی شده و خودسرویس توسط کلید تست دستی فعال میشود. سپس وضعیت حریق توسط شستی اعلام حریق، شبیه سازی میگردد. عملکرد خودسرویس باید بلافاصله قطع شده و سیستم آماده سرویسدهی به مصارف احتمالی ساختمان شود.
حالت ١٢- خطای کنترل فاز (Phase Control Fault)
در شرایطی که پمپ ها فاقد عملکرد هستند، منبع تغذیه تابلو توسط اپراتور دوفاز شده و خارج شدن سیستم خودسرویس از مدار بررسی میشود.
تذکر: دوفاز شدن تغدیه اصلی در حین عملکرد پمپ، ممکن است به پمپ آسیب وارد نماید. لذا توصیه میشود خطای کنترل فاز در زمان فعال بودن خودسرویس و عملکرد پمپ ها، بررسی نشود.
حالت ١٣- قطع برق تابلو (Main Power Fault)
تغذیه اصلی تابلو توسط اپراتور قطع میشود. پیام خطا باید به سیستم اعلام حریق ارسال گردد.
در پایان پس از تکمیل مراحل فوق، گزارش عملکرد سیستم (PLC LOG) توسط اپراتور استخراج و بررسی میشود. تمامی وقایع باید در گزارش ثبت شده باشد.
به منظور سهولت بررسی، چک لیست های آزمون های فوق الذکر در ادامه آورده شده است.
جدول پ-٢-١ چک لیست آزمون عملکرد نرمال تابلو
جدول پ-2-2- چک لیست آزمون عملکرد خودسرویس
پیوست ٣ – اطلاعات مندرج در پلاك شاسی پمپ و تابلو برق
بر روی هر یک از تابلوهای برق و شاسی مجموعه پمپ آتش نشانی باید یک پلاك دربردارنده اطلاعات الزامی، نصب شود. این پلاك به منزله شناسنامه محصول بوده و به صورت اختصاصی برای محصول و پروژه مربوطه ساخته شده باشد. تمامی پلاك های ساخته و نصب شده روی تابلو یا شاسی باید یکسان بوده و شامل تمامی اطلاعات الزامی باشند. نوشته های پلاك باید به صورت دائمی حک شده و قابل تغییر یا پاك شدن نباشد. ارتفاع نوشته ها باید به اندازه ای باشد که مشخصات درج شده از فاصله ٦٠ سانتی متری به سادگی قابل خواندن باشند. ابعاد پلاك باید متناسب با نحوه چیدمان اصلاعات و اندازه نوشته ها، انتخاب شده و دارای حاشیه مناسب به اندازه ای باشد که در صورت استفاده از پرچ یا پیچ جهت نصب، نوشته های اصلی آن مخدوش نگردد. ترتیب نگارش اطلاعات فاقد اهمیت است. پلاك باید در مقابل خوردگی مقاوم باشد.
اطلاعات الزامی پلاك مجموعه پمپ آتشنشانی
١- نام کامل شرکت تولید کننده
٢- اطلاعات تماس شرکت تولید کننده و آدرس پایگاه آنلاین شرکت جهت کنترل شماره سریال
٣- معرفی اختصاری محصول شامل تعداد خطوط و تعداد فاز و کلاس ساختمان، مشابه نمونه ذیل:
«مجموعه پمپ آتشنشانی ٣ خط ٣ فاز کلاس 3s»
٤- نام، آدرس و شماره پرونده شهرسازی پروژه
٥- سال ساخت
٦- مشخصات آبدهی پمپ (دبی بر حسب مترمکعب ساعت و – GPM هد بر حسب متر یا بار و PSI)
٧- درجه حفاظت تابلو برق
٨- مشخصات الکتریکی الکتروموتور اصلی شامل توان، شدت جریان، دور و فرکانس
٩- شماره سریال اختصاصی پمپ برای هر مجموعه پمپ آتشنشانی، باید یک شماره سریال اختصاصی ایجاد شده و در اسناد مرتبط با پمپ و بایگانی تولید کننده و همچنین برگه های اصالت کالا و ضمانتنامه، ذکر شود. شماره سریال پمپ باید شامل ١٦ کاراکتر بوده و مطابق جدول ذیل، ایجاد شود. ٢ حرف اول مخفف نام شرکت تولید کننده بوده و ١٤ رقم بعدی نشان دهنده سال و ماه تولید، آبدهی پمپ، منطقه شهرداری پروژه، کلاس ساختمان و نهایتاً شماره اختصـاصی ٥ رقمی میباشد.
* منطقه شهرداری ذکر شده در جدول فوق، مربوط به مناطق ٢٢ گانه شهر تهران بوده و این سازمان نظارتی بر مجموعه پمپ های نصب شده در سایر شهرها ندارد. لیکن به منظور انسجام بیشتر، پیشنهاد میشود تولیدکنندگان از جدول ذیل جهت تخصیص شماره سریال به مجموعه پمپهای به کاررفته در خارج از شهر تهران، استفاده نمایند.
درج بارکد یا کد QR روی پلاك به منظور سهولت کنترل اصالت کالا و شماره سریال بلامانع است. در تصویر ذیل، نمونه ای از یک پلاك مجموعه پمپ آتشنشانی قابل رویت است:
شکل پ-٣-١- نمونه پلاك مجموعه پمپ آتشنشانی
پیوست ٤ – مدارك و اطلاعات الزامی مندرج در بایگانی فیزیکی و الکترونیکی
برای هر یک از مجموعه پمپ های تولید شده، مدارك ذیل باید به دو صورت فیزیکی و الکترونیکی تهیه شده و در بایگانی فیزیکی در محل شرکت و همچنین در پایگاه داده آنلاین شرکت حفظ و نگهداری شود. شماره سریال پمپ باید در تمامی صفحات مدارك درج شده باشد.
بایگانی فیزیکی باید به صورت مرتب و کلاسه بندی شده بوده و مدارك هر مجموعه پمپ به صورت یکجا در یک پوشه مجزا قرار گیرد. نحوه بایگانی مدارك باید با ترتیب های خاصی (نظیر تاریخ، منطقه، کلاس ساختمانی و …) به گونه ای باشد که دستیابی به آنها در کمترین زمان ممکن میسر گردد.
در پایگاه داده آنلاین، باید برای هر مجموعه پمپ یک صفحه مجزا و اختصاصی طراحی شده و تمامی مدارك ذکر شده در ذیل، به گونه ای در آن بارگذاری گردد که مالک، بهره بردار، مسئول تعمیرات و نگهداری، مهندس ناظر و کارشناسان سازمان آتشنشانی بتوانند به سادگی به آن مراجعه کرده و مدارك را مشاهده نمایند.
فهرست مدارك
1-اطلاعات کامل مشخصات پروژه شامل نام پروژه، نام مالک، شماره تماس، آدرس، شماره شهرسازی، تعداد طبقات و کاربری ساختمان، کلاس ساختمان، تصویر درخواست فنی ارسال شده توسط خریدار، نام و شماره تماس مسئول تعمیرات و نگهداری و ..
2-مشخصات فنی تمامی الکتروپمپ های نصب شده شامل نام سازنده، مدل، دبی و هد، نمودار و جداول مربوطه، قطر پروانه، جنس شفت و پروانه، مشخصات فنی الکتروموتورها
3-فهرست، مشخصات فنی، نام تولیدکننده، مدل و سایز تمامی تجهیزات مکانیکی شامل شیرهای قطع کن یکطرفه، برقی، تخلیه، لرزه گیر، صافی، مانومتر، پرشرسوییچ، فلوسوییچ، منبع تحت فشار، لوله ها و اتصالات.
4-نقشه و مشخصات فنی شاسی پمپ، سایز و شماره پیچ های فلنجها و شاسی و مشخصات فنی زیرسازی محل نصب در پروژه
5- فهرست، مشخصات فنی، نام تولیدکننده و مدل تمامی تجهیزات الکتریکی به کار رفته در تابلوی برق شامل ضخامت ورق و درجه حفاظتی تابلو، سایز سیم ها، کلیدهای مینیاتوری، سکسیونر فیوز، تایمر، PLC
6-نقشه های مدار فرمان، مدار قدرت و PLC
7-گواهی ساخت و کنترل کیفی مجموعه پمپ
8-گواهی آزمون هیدرواستاتیک مجموعه پمپ و آزمون عملکرد تابلو و PLC
9- گواهی اصالت کالا
١٠- ضمانتنامه
11- راهنمای نصب، راه اندازی، عیب یابی، نگهداری و آموزش نحوه کار با تابلو و سیستم خودسرویس (نیاز به بایگانی فیزیکی ندارد)
پیوست ٥- چک لیستهای بازدید احراز صلاحیت سازمان
در صورت تمایل شرکت به تعیین صلاحیت، موارد ذیل باید کاملاً رعایت شود. این چک لیستها هنگام احراز صلاحیت، توسط سازمان آتشنشانی تکمیل شده و داخل پرونده بایگانی می گردد.
شرکت موظف است پیش از درخواست تعیین صلاحیت، یک دستگاه نمونه با رعایت مفاد این آیین نامه، تولید نماید. این دستگاه نمونه در زمان بازرسی اولیه کارشناسان سازمان، ملاك ارزیابی توان شرکت در تولید مجموعه پمپ آتشنشانی مطابق با ضوابط این سازمان، قرار خواهد گرفت.
جدول پ-٥-١- چک لیست عمومی تعیین صلاحیت
جدول پ-2-5- چک لیست انطباق بخش مکانیکی
جدول پ-٥-٣- چک لیست انطباق بخش الکتریکی
پیوست ٦- جزئیات اجرای فنداسیون محل نصب مجموعه پمپ
محل نصب پمپ های آتشنشانی باید دارای زیرسازی مناسب باشد. فنداسیون محل نصب باید مطابق جزئیات مندرج در تصویر ذیل، مش بندی و بتن ریزی شود. مشاور ایمنی و سازنده پروژه موظف اند پیش از نصب پمپ، محل نصب را مطابق جزئیات ذیل آماده سازی نمایند.
زیر شاسی مجموعه پمپ آتشنشانی باید لرزه گیر لاستیکی مسلح (منجید) قرار گرفته و شاسی توسط رول بولت یا روش جایگزین مناسب به فنداسیون محل نصب، مهار شود.
محل نصب پمپ آتشنشانی باید مطابق ضوابط اطفای حریق بوده و داخل اتاق مناسب با ساختار حداقل ١ ساعت مقاومت در برابر حریق (دیوار و درب)، اجرا شود. توصیه میشود محل نصب در فضای اصلی طبقه و هم تراز با طبقات باشد. چنانچه با توجه به شرایط ساختمان، پمپ آتشنشانی به صورت دفنی اجرا شود، اتاق پمپ باید مطابق شرایط ذیل باشد.
شکل پ-٦-٢- اتاق پمپ آتشنشانی (نمای پلان)
شکل پ-٦-٣- اتاق پمپ آتشنشانی (نمای جانبی)
پیوست ٧ – نمای شماتیک تجهیزات مکانیکی پمپ
شکل پ-٧-١- فلودیاگرام مجموعه پمپ نمونه ٣S به همراه متعلقات (مخزن مستقل)
تذکر١ : اجرای بخش ستارهدار، در شرایطی که فشار بیباری از بیشترین فشار قابل تحمل سیستم بیشتر باشد، الزامی است. تذکر٢: اجرای قسمت عصایی خط بای پس به تخلیه، در صورت استفاده از Relief Valve الزامی نیست.
تذکر١ برای پمپ S اجرای شیر قطع کن دروازه ای معمولی به جای شیر OS&Y بلامانع است. تذکر٢: اجرای قسمت عصایی خط بای پس به تخلیه، در صورت استفاده از Relief Valve الزامی نیست.
پیوست ٨- نقشه مدارهای قدرت و فرمان
شکل پ-٨-١- مدار قدرت تابلو شماره ١ پمپ ٣S
شکل پ-٨-٢- مدار کنترل فاز و تغذیهPLC تابلو شماره ١ پمپ ٣S
شکل پ-٨-٦- مدار فرمان تابلو شماره ٢ پمپ ٣S
شکل پ-٨-٧- مدار قدرت تابلو پمپ ١S و ٢S
پیوست ٩- مشخصات پمپ های قابل استفاده
در ساخت مجموعه پمپ های منطبق با این آیین نامه، تنها پمپ های مندرج در فهرست پمپهای مورد پذیرش سازمان آتشنشانی، باید مورد استفاده قرار گیرد. معیار این سازمان جهت پذیرش محصول پمپ آتشنشانی و درج در فهرست، مطابق ذیل است:
- محصول باید دارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای مصارف آتشنشانی باشد.
- سازنده باید نمودارها، مشخصات فنی و منحنی های مدل هایی که به عنوان پمپ آتشنشانی به فروش می رساند را تهیه کرده و در سایت رسمی خود منتشر نماید. این منحنی ها باید توسط یک آزمایشگاه مورد تایید سازمان ملی استاندارد تهیه و صحه گذاری شده باشد.
- سازنده باید متعهد شود تمامی محصولاتی که به عنوان پمپ آتشنشانی فروخته میشود را به رنگ قرمز رنگ آمیزی کرده و جنس شفت و پروانه آنها را مطابق الزامات این آیین نامه انتخاب نماید.
- محصولات تولیدکننده باید دارای حداقل دو سال ضمانت و خدمات پس از فروش باشد.
- سازنده باید دارای نماینده رسمی و فعال در شهر تهران باشد.
در جدول ٩-١، مدل پمپ و الکتروموتور مناسب برای ظرفیت و ارتفاع آبدهی های مختلف مورد نیاز در ساختمان، ذکر شده است. باید توجه داشت که این موارد به صورت پیشنهاد حداقلی بوده و طراح مجموعه پمپ موظف است با توجه به نمودارهای منتشر شده توسط تولیدکننده پمپ، صحت مشخصات پمپ انتخابی را بررسی و تایید نماید. با توجه به ظرفیت فعلی تولیدات داخلی و همچنین از آنجا که مطابق این آییننامه در هر مجموعه پمپ، یک عدد پمپ رزرو نیز لحاظ گردیده است، تا اطلاع ثانوی در تنظیم مندرجات جدول ٩-١، مفاد بندهای ٢-٥ و ٢-٦ لحاظ نشده است.
نکته مهم: هنگام انتخاب پمپ از نمودار، حتما باید NPSH مورد نیاز پمپ مدنظر قرار گرفته شود. در اکثر پروژه ها میزان ارتفاع میانگین ستون آب مخزن آتشنشانی از ١ الی ٢ متر تجاور نمینماید.
- کلاس GPM ١٥٠ فقط شامل ساختمانهای ١S و ٢S با کلاس خطر اطفای معادل »میانخطر گروه ١« میباشد. چنانچه در این ساختمان کاربری »میانخطر گروه ٢« (نظیر تجاری) قرار گیرد باید با توجه به نوع اسپرینکلر و ارتفاع سقف، مطابق ضوابط اطفای حریق از پمپ با آبدهی بالاتر استفاده گردد.
- این موارد صرفاً به عنوان پیشنهاد مطرح شده است. مسئولیت عملکرد طبق دبی و هد مندرج در جدول، به عهده تولیدکننده پمپ و سازنده مجموعه پمپ میباشد.
تذکر: چنانچه ارتفاع آبدهی محاسبهشده برای پروژه، عددی غیر از اعداد مندرج در جدول باشد، این عدد باید به سمت بالا گردشده تا مطابق با یکی از اعداد جدول باشد. گردکردن به سمت پایین تحت هیچ شرایطی مجاز نیست.