فهرست محتوا
اطفاء حریق دی اکسید کربن چیست؟
اطفاء حریق با دی اکسید کربن از گاز دی اکسید کربن برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند. دی اکسید کربن گازی بی‌بو و بی‌رنگ است و به دلیل اینکه با مواد دیگر واکنش نمی‌دهد، برای این کار مناسب است.
وقتی این گاز در سیستم‌های اطفاء حریق استفاده می‌شود، به دلیل سنگین‌تر بودن از اکسیژن، مانند یک چتر روی آتش قرار می‌گیرد و اکسیژن را که یکی از عوامل اصلی آتش‌سوزی است، حذف می‌کند. با این کار، آتش مهار شده و خاموش می‌شود.
مزایا گاز دی اکسید کربن
یکی از دلایل استفاده از گاز دی اکسید کربن در سیستم‌های اطفاء حریق این است که این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و با مواد دیگر واکنش نمی‌دهد. همچنین، دی اکسید کربن چگالی بالایی دارد و از اکسیژن سنگین‌تر است.
بنابراین، به راحتی به سمت پایین حرکت کرده و روی آتش مینشیند، و مانند یک سپر اکسیژن را از آتش دور می‌کند و باعث خاموش شدن آن می‌شود. علاوه بر این، سیستم‌های اطفاء حریق دی اکسید کربن ارزان هستند و به راحتی قابل دسترسی می‌باشند.
شکل های استفاده از سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن
سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن به دو شکل نصب و مورد استفاده قرار می گیرند.
الف) سیلندر های پرفشار اطفا حریق دی اکسید کربن HPCO2
ب) مخازن یخ زده اطفا حریق دی اکسید کربن LPCO2
ج ) سیستم اطفا حریق سیلندر های پرفشار
اطفا گازی CO2
در این فیلم کوتاه نحوه فعال شدن سیستم اطفا گازی دی اکسید کربن توسط دتکتورهای سیستم اعلام حریق مشاهده می کنید
در سیستم‌های اطفاء حریق، گاز دی اکسید کربن به صورت مایع در سیلندرهای فولادی پرفشار ذخیره می‌شود.
این سیلندرها از طریق لوله‌ها و ضامن‌های مختلف به هم متصل می‌شوند که شکل این اتصال‌ها بستگی به محیط و نیازهای مختلف دارد.
برای محیط‌های کوچکتر، این روش مقرون به صرفه‌تر است و تجهیزات کمتری نیاز دارد، اما فضای بیشتری را اشغال می‌کند. نصب این سیستم‌ها نسبت به انواع دیگر ساده‌تر است.
سیستم اطفاء حریق مخازن یخ زده کم فشار
در شکل زیر، نمونه‌ای از سیستم اطفاء حریق با مخازن یخ‌زده را می‌بینید. این سیستم شامل یک مخزن حاوی مایع دی اکسید کربن است که در بالای آن یک کمپرسور قرار دارد.
کمپرسور مایع را منجمد می‌کند و باعث حفظ فشار و دمای استاندارد داخل مخزن می‌شود.
این سیستم نسبت به سیستم اطفاء حریق با سیلندرهای پرفشار فضای کمتری اشغال می‌کند و امکان مانیتورینگ لحظه‌ای دارد، در حالی که در سیستم قبلی برای چک کردن باید سیلندرها را از مدار خارج کرد. همچنین، این سیستم‌ها حدود ۳۰ درصد بازدهی بیشتری نسبت به سیستم‌های قبلی دارند.
مزایا اطفاء حریق پر فشار نسبت به سیستم کم فشار
1 -قیمت پایین تر
2- نصب آسان
3- اجزا تشکیل دهنده کمتری دارند
4 – تهیه سیلندرها در سایز های مختلف
مزایا سیستم اطفاء کم فشار نسبت به سیستم پر فشار
1- نیاز به آزمایش هیدرواستاتیک ندارند
2- به میزان 40% فضای کمتری اشغال می کنند و در نتیجه وزن کمتری خواهند داشت
3 – قابلیت چند بار استفاده بدون نیاز به تعویض
4 – واحد ذخیره سازی بدون اینکه از سرویس خارج شوند ، دوباره پر می شوند، اما سیلندرهای پرفشار می بایست برای شارژ از محل خارج نگهداری خارج شوند.
5 – نظارت دایمی بر فشار مخزن و سطح مایع ، گیج سطح مایع ، یک خروجی 4 تا 20 میلی آمپر در اختیار قرار خواهد داد ، اما در سیستم پر فشار باید پس از شش ماه یکبار از سرویس خارج تا مایع آن وزن شوند.
6- سیستم اطفا کم فشار نسبت به سیستم پر فشار هزینه نگهداری کمتری خواهند داشت
آیا سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن برای سلامتی افراد مضر است؟
پاسخ این سوال در یک کلمه “بله” است، چون گاز دی اکسید کربن می‌تواند باعث خفگی شود. برای خاموش کردن آتش، غلظت این گاز به حدود ۳۴ درصد می‌رسد که می‌تواند در کمتر از ۳۰ ثانیه باعث خفگی شود.
به همین دلیل، در سیستم‌های اطفاء حریق با دی اکسید کربن از آلارم‌ها و هشداردهنده‌های ویژه‌ای استفاده می‌شود. این هشدارها قبل از تخلیه گاز به افراد اخطار می‌دهند تا محل را ترک کنند و سپس سیستم اطفاء حریق فعال می‌شود.
موارد استفاده از سیستم های اطفا حریق دی اکسید کربن
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، این سیستم اطفاء حریق از یک گاز نارسانا استفاده می‌کند. به همین دلیل برای محیط‌هایی که ممکن است مواد رسانا آتش بگیرند، بسیار مناسب است.
این سیستم در مکان‌هایی که احتمال حریق ناشی از برق‌گرفتگی وجود دارد، کاربرد زیادی دارد. همچنین در محیط‌هایی مانند:
- صنایع چاپ
- صنایع رنگ سازی
- قطعات الکترونیکی
- نیروگاهای برق
- انبار مایعات قابل اشتعال
- کارخانه سیمان
- ترانسفورماتورها
- سامانه های کشتیرانی
