فهرست محتوا
- 1 مفاهیم و اصطلاحات رایج در آتش نشانی
- 1.1 1- باز:
- 1.2 2-بازشو:
- 1.3 3- بازهاي قائم:
- 1.4 4- بارسوخت:
- 1.5 5- بار زنده:
- 1.6 6- بار تصرف:
- 1.7 7- پله فرار:
- 1.8 8- پله خارجي:
- 1.9 9- پله خروجي مستقل:
- 1.10 10- تأسيسات (پمپ خانه) آب آتشنشاني:
- 1.11 11- پيشروي شعله:
- 1.12 12- پناهگاه (محل امن) :
- 1.13 13- پنجره مقاوم در برابر حريق:
- 1.14 14- تخليه خروج:
- 1.15 15- تشعشع حرارتي:
- 1.16 16- تعريف سوختن:
- 1.17 17- جعبه هوزريل آتشنشاني:
- 1.18 18- جعبه لوله آب آتشنشاني (Fire Box) :
- 1.19 19- حرارت:
- 1.20 20- خروج:
- 1.21 21- خروج مستقيم:
- 1.22 22- خروج افقي:
- 1.23 23- خودبسته شو:
- 1.24 24- خيابان:
- 2 25- درب مقاوم در برابر حريق:
- 2.1 26- دريچه مقاوم در برابر حريق (Fire Damper) :
- 2.2 27- دسترس خروج:
- 2.3 28- دود:
- 2.4 29- ديورا مقاوم در برابر حريق:
- 2.5 30- رامپ (شيب راه):
- 2.6 31- راه عمومي:
- 2.7 32- راهروي دسترسي:
- 2.8 33- روشنايي اضطراري فرار:
- 2.9 34- زمان تخليه:
- 2.10 35- زنگ اعلام حريق:
- 2.11 36- ساختمان بلند مرتبه:
- 2.12 37- سازه:
- 2.13 38- سطح در معرض حريق:
- 2.14 39- مناطق پرخطر :
- 2.15 40- سوخت:
- 2.16 41- سيستمهاي آب افشان آتشنشاني (اسپرينكلر):
- 2.17 42- سيستمهاي اطفايي گازي خودكار:
- 2.18 43- سيستمهاي اطفايي پودري خودكار:
- 2.19 44- سيستمهاي اطفايي كف خودكار:
- 2.20 45- شستي اعلام حريق:
- 2.21 46- شعله:
- 2.22 47- عرض خروج:
- 2.23 48- فلاشر اعلام حريق:
- 2.24 49- كاشف حريق:
- 2.25 50- كانون ايمني:
- 2.26 51- گسترش حريق:
- 2.27 52- مايعات قابل اشتعال:
- 2.28 53- مايعات قابل انفجار:
- 2.29 54- محصولات حريق:
- 2.30 55- مسافت پيمايش:
- 2.31 56- مصالح ساختماني مقاوم در برابر حريق:
- 2.32 57- محل (بخش) حريق:
- 2.33 58- مواد غير قابل اشتعال:
- 2.34 59- منابع آتش زنه:
- 2.35 60- نازك كاري داخلي:
- 2.36 61- نجات:
- 2.37 62- نرخ حرارت آزاد شده:
- 2.38 63- نوع تصرف:
- 2.39 64-هدايت (انتقال حرارت بطريق هدايت):
- 3 برخی از تعاریف و اصطلاحات کلیدی در حریق عبارتند از:
مفاهیم و اصطلاحات رایج در آتش نشانی
برای آشنایی با بخشی از اصطلاحات و جملاتی که در قوانین و مقررات در زمینه پیشگیری و حفاظت در برابر حریق استفاده میشود، لازم است تا این اصطلاحات و عبارات را بیاموزیم.
این کار به ما کمک میکند تا وقتی کتابها را مطالعه میکنیم، در مکالمات شفاهی یا در بحث و گفتگو با دیگران، همه به یک شیوه اطلاعات را درک کنیم و مفاهیم یکسانی از آنها داشته باشیم.
1- باز:
“باز” به قسمتی از در، پنجره، دیوار، سقف یا کف اطلاق میشود که برای نصب پنجره، دریچه یا بازشو آن آماده میشود. این باز فضاها را به هم متصل کرده و اجازه میدهد تا ارتباط بین آنها برقرار شود.
2-بازشو:
“بازشو” به قسمتی از در، پنجره، دریچه یا سایر تجهیزات اطلاق میشود که در دهانهی باز آنها نصب شده باشد و قابلیت باز و بسته شدن داشته باشد.
3- بازهاي قائم:
“بازهای قائم” به انواعی از باز اطلاق میشود که در جهت ارتفاع ساختمان قرار دارند، مانند نورگیرها، پلکانها، شفتها و چاههای آسانسور.
4- بارسوخت:
“بارسوخت” به تمام مواد قابل سوختن در یک ساختمان، فضا یا منطقه حریقزده اطلاق میشود. این شامل کارهای نازک داخلی و خارجی است که به طور معادل با واحد حرارتی یا چوب بهرهبرداری میشوند.
5- بار زنده:
وزنی که توسط ساکنان و استفادهکنندگان ساختمان تحمیل میشود، شامل بارهای باد، زلزله و متحمل شده نمیشود، و همچنین شامل افراد و وسایلی است که مکان و مقدار آنها ثابت نیست.
6- بار تصرف:
“بار تصرف” به همه افرادی اطلاق میشود که ممکن است در آینده ساکن یک ساختمان باشند یا برای مدتی بخشی از آن را به اشغال درآورند.
7- پله فرار:
“پله فرار” به بخشی از مسیر فرار عمودی اشاره دارد که شامل چندین پلکان حفاظت شده است و از نقطه دسترسی به خروج تا نقطه تخلیه خروج ادامه دارد.
8- پله خارجي:
“پله خارجی” به پلکانی اطلاق میشود که حداقل یک سمت آن به فضای بیرون باز است.
9- پله خروجي مستقل:
“پله خروجی مستقل” به پلکانی اطلاق میشود که به گونهای از سایر پلکانهای خروجی جدا شده است، به منظور ایجاد یک فضای و محیط جداگانه که از طریق آن میتوان به جلوگیری از آلودگی راهپله توسط حریقها کمک کرد.
10- تأسيسات (پمپ خانه) آب آتشنشاني:
“تأسیسات آب آتشنشانی (پمپ خانه)” به مکانی اشاره دارد که در آن تمامی پمپها، مخازن و تجهیزات مربوط به تأمین آب برای آتشنشانی نصب و مستقر میشوند.
11- پيشروي شعله:
“پیشروی شعله” به حرکت آتش از یک نقطه به نقطه دیگر روی سطح گفته میشود.
12- پناهگاه (محل امن) :
“پناهگاه (محل امن)” به منطقهای یا طبقهای اشاره دارد که در برابر حریق، ایمن و محافظت شده است.
13- پنجره مقاوم در برابر حريق:
“پنجره مقاوم در برابر حریق” یک پنجره است که با انجام آزمایش حریق استاندارد، شرایط لازم برای مقاومت و حفاظت در برابر حریق را دارا باشد، مناسب برای محلی که در آن نصب شده است.
14- تخليه خروج:
“تخلیه خروج” به بخشی از مسیر خروج اطلاق میشود که بین خروج و معبر عمومی قرار دارد.
15- تشعشع حرارتي:
“تشعشع حرارتی” به انرژی حرارتی گفته میشود که توسط امواج الکترومغناطیسی با طول موجهایی که بلندتر از نور و کوتاهتر از رادیو میباشد، منتشر میشود.
این تشعشع حرارتی (یا تشعشعات الکترومغناطیسی) حساسیت حرارتی هر مادهای که میتواند این نوع تشعشعات را جذب کند را افزایش میدهد، به ویژه در مواد جامد و غیر صیقلی.
16- تعريف سوختن:
“سوختن” به یک واکنش شیمیایی اشاره دارد که در آن، ماده به صورت اکسایش و احیا واکنش میدهد و نور و حرارت تولید میکند.
17- جعبه هوزريل آتشنشاني:
“جعبه هوزریل آتشنشانی” یک سیستم اطفای دستی با آب است که توسط پمپها در شبکه لولهکشی فشار داده میشود.
در داخل آن، قرقرههایی وجود دارد که دارای شیلنگی به طول حداقل 20 متر هستند و یک نازل کنترلشده در سر آن نصب شده است.
18- جعبه لوله آب آتشنشاني (Fire Box) :
این جعبهها در ساختمانها، کارگاهها و سالنها نصب میشوند و مانند هوزریل آتشنشانی، آب به آنها تأمین میشود، اما به جای شیلنگهای لاستیکی، از شیلنگهای نواری با عرض 1.5 یا 2 اینچ استفاده میشود.
در داخل جعبهها، یک نازل با سه حالت نیز نصب شده است که در صورت نیاز، به شیلنگ وصل میشود تا آب مناسبی را تأمین کند.
19- حرارت:
“حرارت” یک شکل از انرژی است که به وسیله ارتعاشات مولکولی تولید میشود. این انرژی قادر است تغییرات شیمیایی را آغاز و شروع کند، و یا تغییر حالت مواد را ایجاد کند.
20- خروج:
“خروج” به معنای پیمایش یک مسیر طولانی و بدون مانع از هر نقطهای داخل ساختمان یا سازه به یک مکان عمومی است که شامل سه قسمت جداگانه است: 1- دسترسی به خروج، 2- خود خروج، و 3- تخلیه خروج.
21- خروج مستقيم:
“خروج مستقیم” به مسیری اشاره دارد که ساده و بدون نیاز به گذر از چندین مرحله، مستقیماً به یک منطقه عمومی یا مکان امن میرسد.
22- خروج افقي:
“خروج افقی” به معنای خروج از یک ساختمان به سمت یک مکان ایمن در برابر حریق در یک ساختمان دیگر یا در همان ساختمان است که کف آنها تقریباً در یک سطح قرار گرفته باشد.
23- خودبسته شو:
“خودبسته شو” به معنای این است که وسیلهای دارای یک مکانیزم مورد تأیید است که پس از باز شدن، خودبخود بسته میشود و این ویژگی تضمین میکند که درب یا راهرو بعد از گذشت از آن، خود به طور خودکار بسته شود.
24- خيابان:
“خیابان” به هر مسیر عمومی اشاره دارد که عرض آن بیشتر از 1.9 متر باشد و برای استفاده عمومی طراحی شده باشد. این مسیرها باید به آسانی قابل دسترسی برای سازمان آتشنشانی باشند.
25- درب مقاوم در برابر حريق:
“درب مقاوم در برابر حریق” به درب اشاره دارد که با انجام آزمایش حریق استاندارد، شرایط لازم برای مقاومت و حفاظت در برابر حریق را دارا باشد، مناسب برای محلی که در آن نصب شده است.
26- دريچه مقاوم در برابر حريق (Fire Damper) :
“دریچه مقاوم در برابر حریق (Fire Damper)” یک صفحه یا پرده است که به صورت عمودی (مانند دیوار) یا افقی (مانند سقف) در مسیر بازشوها و کانالها نصب میشود.
این دریچه با زمان مشخصی از مقاومت در برابر حریق برخوردار است و برای جلوگیری از گسترش آتش و دود از یک فضا به فضای دیگر استفاده میشود.
27- دسترس خروج:
“دسترسی خروج” به بخشی از راه خروج اشاره دارد که از هر نقطهای در ساختمان، به قسمت خروج منتهی میشود.
28- دود:
“محصولات خاص انتقال یافته حاصل از آتشسوزی” به موادی اشاره دارد که در نتیجه سوختن، با هوایی که به دلیل سوختن ناقص به وجود آمده، تشکیل شدهاند. این مواد میتوانند گازها، بخارات، یا ذرات جامد و مایع معلق باشند.
29- ديورا مقاوم در برابر حريق:
“دیوار مقاوم در برابر حریق (Fire Resistant Wall)” یک صفحه کامل است که به صورت عمودی یا افقی طراحی و ساخته شده است، مانند قسمتی از یک دیوار یا کف.
این دیوار یا کف به گونهای طراحی شده که گسترش آتش را محدود کرده و از حرکت دود جلوگیری میکند، با انجام آزمایشات حریق استاندارد. این دیوار ممکن است دارای بازشوهای حفاظت شده باشد که در صورت لزوم قابل باز شدن باشند.
30- رامپ (شيب راه):
رامپ (شيبراه) يعني يك مسير مسطح و با شيب تندتر از 1 در 20 كه در يك مكان قابل دسترس قرار دارد.
31- راه عمومي:
راه عمومی به هر خیابان، کوچه یا هر مکان مشابه آن اطلاق میشود که به طور طبیعی به هوای آزاد باز شود و برای استفاده عمومی بطور دائم پیشبینی شده باشد، با این شرط که عرض مفید و ارتفاع آن کمتر از 3 متر باشد.
32- راهروي دسترسي:
راهروی دسترسی به یک مسیر است که میتوانند افراد با مشکلات حرکتی مانند معلول یا بیمار از آن استفاده کنند، و به یک راه عمومی یا محلی که به آن متصل میشود، منتهی میشود.
33- روشنايي اضطراري فرار:
روشنایی اضطراری فرار، نوعی روشنایی است که با منبع تغذیه مجزا فعال میشود و از روشنایی معمولی که از برق شهر تأمین میشود با ژنراتور دستی متفاوت است. این منبع توانایی روشن کردن روشنایی برای یک مدت زمان مشخصی را دارد.
34- زمان تخليه:
زمان تخلیه به معنی مدت زمانی است که میگذرد تا جمعیت از یک نقطه خروج اضطراری به ایمنی برسد. این زمان بخشی از کل زمان تخلیه است که برای خروج از مکان اضطراری نیاز است.
35- زنگ اعلام حريق:
زنگ حریق یک سیستم صوتی است که به صورت خودکار پس از کشف حریق توسط دستگاههای آشکارساز فعال میشود. این سیستم به مرکز کنترل متصل است و به افراد هشدار میدهد که مکان باید تخلیه شود به دلیل وقوع حریق.
36- ساختمان بلند مرتبه:
ساختمان بلند مرتبه یک ساختمان است که ارتفاع آن بیشتر از 17 متر از سطح زمین تا کف آخرین طبقه که مسکونی است، اندازه گیری میشود.
37- سازه:
سازه به هر بخشی از ساختمان یا سازهای مانند اسکلت ساختمان، پل، یا برج اطلاق میشود که برای تحمل وزنها و ساختن ساختمان یا وابسته به آن ساخته شده است.
38- سطح در معرض حريق:
سطحهای داخلی یا خارجی ساختمان که در صورت وقوع حریق، مستقیماً در تماس با آتش، حرارت، و دود قرار میگیرند، به عنوان “سطح در معرض حریق” شناخته میشوند.
39- مناطق پرخطر :
مناطق پرخطر به فضاها یا بخشهایی از ساختمان اطلاق میشود که احتمال وقوع خطر در آنها بیشتر از حد معمول است. به عنوان مثال، موتورخانهها، مکانهایی که از وسایل گرمایشی استفاده میشود، انبارهایی که مواد قابل اشتعال، سمی یا مضر نگهداری میشوند، از جمله این مناطق هستند.
40- سوخت:
سوخت، یعنی یک مادهای که وقتی سوزانده میشود، حرارت تولید میکند.
41- سيستمهاي آب افشان آتشنشاني (اسپرينكلر):
سیستمهای آبافشان آتشنشانی، شبکهای است که به صورت خودکار و منظم طراحی شده و شامل لولههایی، نازلهای پخش آب و سایر وسایل لازم برای تخلیه آب مستقیماً بر روی آتش میشود.
42- سيستمهاي اطفايي گازي خودكار:
سیستمهای اطفای گازی خودکار، یک شبکه منظم و خودکار هستند که عموماً شامل لولهکشی، نازلهای خروج گاز و سایر وسایل لازم برای تخلیه گاز اطفایی مستقیماً بر روی آتش هستند.
43- سيستمهاي اطفايي پودري خودكار:
سیستمهای اطفای پودری خودکار، یک شبکه منظم و خودکار هستند که عموماً شامل لولهکشی، نازلهای خاص برای پاشش پودر و سایر وسایل مورد نیاز برای تخلیه مستقیم پودر اطفایی بر روی آتش هستند.
44- سيستمهاي اطفايي كف خودكار:
سیستمهای اطفای کف خودکار، یک شبکه منظم و خودکار هستند که عموماً شامل لولهکشی، نازلهای خاص برای پاشش مادهای مانند شن و سایر وسایل مورد نیاز برای تخلیه مستقیم این مادهها بر روی آتش هستند.
45- شستي اعلام حريق:
شستی اعلام حریق، یک وسیله غیرخودکار برای کشف و اعلام حریق است که معمولاً با شکستن شیشه روی درب آن فعال میشود. سپس پیام الکتریکی به تابلو مرکزی ارسال میشود و با فعال شدن زنگ یا آژیر، خطر حریق به ساکنان ساختمان اعلام میشود.
46- شعله:
شعله به اجزای نورانی گازها و بخاراتی که در حال سوختن هستند اشاره دارد.
47- عرض خروج:
عرض خروج، اندازهای است که به سانتیمتر نشان میدهد که متصرفان یک اتاق یا طبقه باید در زمان دو و نیم دقیقه بتوانند آن را تخلیه کنند، براساس توانایی کل افراد.
48- فلاشر اعلام حريق:
فلاشر اعلام حریق، یک چراغ هشدار دهنده است که توسط دستور از تابلوی مرکزی اعلام حریق فعال میشود و به صورت متناوب روشن و خاموش میشود.
49- كاشف حريق:
کاشف حریق، یک وسیله است که میتواند شروع یا وجود حریق در یک مکان را تشخیص دهد. این وسیله حساس به یکی از علائم حریق مانند دود، حرارت، تابش ماورای بنفش یا مادون قرمز است.
50- كانون ايمني:
کانون ایمنی، هر مکانی است که دارای یکی از شرایط زیر باشد:
الف- در بیرون و دور از ساختمان واقع شده باشد.
ب- در داخل ساختمان با ساختاری کاملاً محافظت شده و تأیید شده مانند سیستمهای آتشنشانی و موارد مشابه.
51- گسترش حريق:
گسترش حریق به معنای حرکت آتش از یک نقطه به نقطه دیگر است.
52- مايعات قابل اشتعال:
مایعات قابل اشتعال، هر نوع مایع یا مادهای است که میتواند در شرایط حریق سوخته و اشتعال پذیر باشد. این شامل موادی است که میتوانند به صورت مایع و در معرض حرارت بسوزند، مانند مایعات قابل سوختن و سایر مواد مایع قابل اشتعال است.
53- مايعات قابل انفجار:
مایعات قابل انفجار، مایعهایی هستند که دارای نقطه شعلهزنی (نقطه اشتعال) کمتر از 37.8 درجه سانتیگراد هستند و فشار بخار آنها در این دما حداکثر 40 psi یا 2.68 mmHg نباشد.
54- محصولات حريق:
محصولات حریق شامل گرما، گازها، ذرات جامد و ذرات ریز مایع هستند که در نتیجه سوختن و ایجاد حریق به وجود میآیند.
55- مسافت پيمايش:
مسافت پیمایش به طول بیشترین فاصله ای اشاره دارد که افراد میتوانند در صورت بروز حادثه، از هر نقطهای در ساختمان به خارج یا به یک مکان کاملاً امن دسترسی یابند.
56- مصالح ساختماني مقاوم در برابر حريق:
مصالح ساختمانی مقاوم در برابر حریق، انواعی از مواد ساختمانی هستند که در معرض آتش، جلوگیری از گسترش آن را انجام میدهند و میتوانند به مدت معینی از پایداری خود نشان دهند.
57- محل (بخش) حريق:
محل حریق یا بخش حریق، یک فضایی است که در داخل ساختمان قرار گرفته و از تمام جهات با دیوارههای مقاوم در برابر حریق و همچنین سقف و کف محصور شده است.
58- مواد غير قابل اشتعال:
مواد غیر قابل اشتعال، موادی هستند که در شرایط استفاده یا استقرار خود، نمیتوانند به سوختن کمک کنند و همچنین نمیتوانند حرارت محیط حریق را افزایش دهند.
59- منابع آتش زنه:
منابع آتش زنه، وسایل و تجهیزاتی هستند که انرژی حرارتی لازم برای شروع آتش را فراهم میآورند. به عنوان مثال: کبریت، سیگار، وسایل آشپزی، دستگاههای گرمایشی، سیمهای برق و موارد مشابه.
60- نازك كاري داخلي:
نازک کاری داخلی به مصالح و روشهایی اطلاق میشود که برای پوشش دیوارها، ستونها، تیرها یا سقفها در داخل ساختمان استفاده میشود. این مواد برای تزئین، عایقبندی صوتی و حرارتی، و یا اهداف دیگر در فضاهای داخلی استفاده میشوند.
61- نجات:
نجات به معنای اقداماتی است که انجام میشود تا فردی را که در معرض خطر یا مهلکهای قرار گرفته است، از آن موقعیت نجات داده یا به دور از آن منطقه برد.
62- نرخ حرارت آزاد شده:
نرخ حرارت آزاد شده به مدت زمانی اشاره دارد که انرژی حرارتی (با یک واحد خاص) در حین سوختن آزاد میشود. این نرخ بستگی به خصوصیات شیمیایی، فیزیکی و خاصیت اکسید کنندگی سوخت دارد و معمولاً به واحدهای BTR/Sec یا کیلووات (KW) تعیین میشود.
63- نوع تصرف:
نوع تصرف به معنای هدف یا اهداف استفاده و بهرهبرداری از یک ساختمان یا بخش خاص از آن است.
64-هدايت (انتقال حرارت بطريق هدايت):
هدایت یا انتقال حرارت به وسیله هدایت، به معنای انتقال حرارت از یک جسم به جسم دیگر یا از یک نقطه به نقطه دیگر در همان جسم به دلیل تماس مستقیم با حرارت است.
برخی از تعاریف و اصطلاحات کلیدی در حریق عبارتند از:
1. آتش یا حریق، به معنای فرایند سریع و شیمیایی اکسیداسیون، که در نتیجه آن مواد قابل اشتعال (در شرایط گرمازا) حرارت تولید میکنند.
2. طبقهبندی انواع آتش به منظور پیشگیری و کنترل حریق، بر اساس نوع مواد قابل اشتعال به شش دسته زیر تقسیم میشود:
– آتش نوع A: حریق ناشی از سوختن مواد معمولی مانند کاغذ، چوب، پارچه و برخی لاستیکها و مواد پلاستیکی که پس از سوختن خاکستر میگذارند.
– آتش نوع B: حریق ناشی از سوختن مایعات قابل اشتعال مثل گریس، روغن، بنزین، قیر، نفت، رنگهای نفتی، حلالها و الکل.
– آتش نوع C: حریق ناشی از سوختن گازها و مایعاتی که به راحتی به حالت گاز تبدیل میشوند مانند گاز مایع و گاز شهری.
– آتش نوع D: حریق ناشی از سوختن فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، تیتانیوم، زیرکونیوم، سدیم، لیتیوم و پتاسیم.
– آتش نوع E: حریق ناشی از دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی.
– آتش نوع F: حریق ناشی از سوختن روغنها و چربیهای آشپزخانه یا دستگاههای پخت غذا.
۳. سامانه اعلام حریق به معنای یک سیستم طراحی شده است که به صورت خودکار وقوع آتش را تشخیص میدهد، از طریق شناسایی حرارت، شعله، نور، دود یا سایر محصولات تولید شده از احتراق. این اطلاعات توسط یک مرکز کنترل جمعآوری شده و پس از پردازش، وقوع حریق به وسیله انواع دستگاههای هشداردهنده به صورت نیمهخودکار یا خودکار اعلام میشود.
۴. سامانه اطفاء حریق یا سیستم اطفاء حریق، به معنای یک سامانه مخصوص است که به صورت دستی توسط افراد یا به صورت خودکار فعال میشود تا آتش سوزی را خاموش کند.
۵. سامانه اطفاء حریق ثابت به معنای یک سیستم نصب شده به صورت ثابت است که برای خاموش کردن آتش یا کنترل آن در محل نصب شده است.
۶. سامانه اطفاء حریق خودکار به معنای استفاده از تجهیزات خاموش کننده ثابت یا پاشندههای نیمهثابت است که بدون نیاز به دخالت مستقیم افراد، برای خاموش کردن آتشهای محدود یا گسترده به کار میرود.
۷. خاموش کننده دستی به معنای دستگاههایی است که افراد میتوانند آنها را دستی برای خاموش کردن آتش استفاده کنند. این دستگاهها حاوی مواد مناسب برای خاموش کردن آتش هستند و حداکثر وزن آنها ۱۴ کیلوگرم است.
۸. خاموش کننده متحرک به معنای دستگاههایی است که میتوان آنها را حرکت داد و جابجا کرد. این دستگاهها شامل خاموش کنندههایی با ظرفیت حداکثر ۹۰ کیلوگرم ماده خاموش کننده هستند که معمولاً توسط یک نفر قابل جابجایی هستند و برای خاموش کردن حریقهای محدود استفاده میشوند.
۹. جعبه آتش نشانی به معنای یک جعبه که شامل موارد زیر است: شیر برداشت از آب عمومی با فشار کافی یا مخازن بالا، شیلنگهای قرقرهای با شیلنگ لاستیکی یا تاشو کتانی حداقل به طول ۲۰ متر و سر لولههای مناسب برای پاشیدن آب بر روی آتش.
۱۰. دی اکسید کربن (CO) به معنای یک گاز خنثی، بی رنگ، بی بو و عایق الکتریکی است که برای خاموش کردن آتش از طریق کاهش غلظت اکسیژن یا بخار سوخت در هوا و سرد کردن آن به حدی که احتراق غیرممکن شود، به کار میرود.
۱۱. پودر شیمیایی خشک به معنای یک ترکیب از ذرات بسیار ریز شیمیایی است که شامل موادی مانند بیکربنات سدیم، بیکربنات پتاسیم، بیکربنات پتاسیم با پایه اوره، کلرید سدیم یا فسفات منوآمونیوم میشود.
این پودرها تحت فرآیند ویژهای تولید میشوند که مقاومت به فشرده شدن و جذب رطوبت را فراهم میکند و همچنین قابلیت جریان یابی (سیالیت) مناسبی دارند.
این پودرها برای خاموش کردن آتش از طریق کاهش غلظت اکسیژن یا بخار سوخت در هوا و ایجاد حائل برای دسترسی مواد سوختنی به هوا استفاده میشوند.
همچنین، پودرهای بسیار ریز تحت نام تجاری آئروسل پودری معروف به DSPA2 که دارای یک سامانه پاشنده با مخزن کوچک و افشانه خودکار حساس به حرارت یا متصل به راهانداز الکتریکی هستند نیز در این دسته قرار میگیرند.
۱۲. پودر خشک به معنای یک ترکیب از ذرات سنگین خاموش کننده است که شامل نوع S (ترکیبی از کلریدهای فلزی)، نوع C (ترکیبی از پودر گرانیت، کلریدهای فلزی و مواد دیگر) و پودرهای معدنی خالص میشود.
این پودرها برای خاموش کردن آتش فلزات قابل احتراق مانند فلزات دسته D به کار میروند. این عمل به وسیله قطع دسترسی مواد آتشگیر به اکسیژن هوا صورت میگیرد.
۱۳. کف به معنای تجمع پایدار حبابهای ریزی است که به صورت آزاد بر روی سطح مایعات قابل احتراق جریان مییابد. این حبابها یک پوشش یکپارچه ایجاد میکنند که باعث محبوس شدن سطح ماده آتشگرفته و بخارات قابل احتراق میشود و در نتیجه حریق را خاموش میکند.
انواع کف شامل کف شیمیایی (که با ترکیب مواد شیمیایی در آب واکنش میدهد)، کف مکانیکی (که با ورود هوا به داخل محلول کفساز مواد شیمیایی در آب ایجاد میشود) و کف تر (که شامل ترکیبات پتاسیم محلول در آب بوده و تنها برای اطفا حریقهای آشپزخانه استفاده میشود) میباشد.
۱۴. آب حاوی مواد مرطوبکننده به معنای ترکیبی از آب و مقدار محدودی دترجنت است که برای کم کردن کشش سطحی آب در مواقعی که نفوذ به داخل تل مواد سوختنی یا برای ایمن سازی باند فرود اضطراری هواپیما مورد نیاز است، استفاده میشود. این دسته در زمینهی کف قرار نمیگیرد.
۱۵. افشانه: یک وسیلهٔ تایید شده است که در مکانهای پتانسیل آتشسوزی نصب میشود و مواد خاموش کننده مانند آب، پودر و یا سایر ترکیبات را بر روی آتش پاشیده میکند. شکل و عملکرد افشانه بستگی به نوع مواد خاموش کننده دارد.
۱۶. سامانه افشانهای: یک سیستم لولهکشی است که طبق استانداردهای مهندسی حفاظت در برابر حریق طراحی شده و در مکانهای مختلف برای کنترل و خاموش کردن آتش نصب میشود. این سامانه شامل یک منبع یا مخزن خاموش کننده با حجم کافی و قابل اطمینان، شبکهای از لولهها با اتصالات و اندازههای ویژه، و تعداد مناسبی از افشانهها است که با یکدیگر متصل شدهاند. سامانه همچنین دارای یک شیر کنترل و یک وسیله برای فعالسازی مکانیکی یا الکتریکی قبل از به کار اندازی و در حالت فعال است.
۱۷. سامانه شیرهای برداشت آب آتشنشانی: سامانهای است که شامل یک مخزن آب با حجم کافی، پمپی که فشار لازم برای تأمین آب را ایجاد میکند، شبکهای از لولهها برای انتقال آب به صورت مطمئن، شیرهای برداشت آب و تجهیزاتی مانند شیلنگها و نازلها با فواصل مناسب است.
۱۸. نقطه شعلهزنی: این مفهوم به درجه حرارتی اطلاق میشود که در آن مایع سوختنی یا در حال تبدیل به مایع به اندازهای بخار میشود که با نزدیک شدن شعله یا جرقه به آن، احتراق شروع میشود و حریق پدید میآید.
با دور کردن منبع احتراق از محل، بخار به اندازه کافی تولید نمیشود که حریق ادامه یابد. مایعاتی که دارای نقطه شعلهزنی کمتر از ۳۷/۸ درجه سانتیگراد هستند، بسته به استاندارد مربوطه، قابل اشتعال محسوب میشوند و مایعات با نقطه شعلهزنی بالاتر از این دما قابل احتراق تلقی میشوند.
۱۹. نقطه آتشگیری: این نقطه نشان دهنده حداقل دمایی است که برای شروع حریق در یک مخلوط مایع-بخار با هوا در فضای بسته، نزدیک سطح مایع، توسط یک شعله محرک لازم است. با نزدیک شدن شعله به این نقطه، مایع آتش میگیرد. نقطه آتشگیری دمایی بیشتر از نقطه شعلهزنی است.
۲۰. درجه اشتعال: این درجه حرارت کمترین دمایی است که برای ادامهی احتراق یک ماده سوختی یا آتشگیری آن، بدون نیاز به شعله خارجی، لازم است. برای هر ماده سوخت، درجه اشتعال به اندازهای است که انرژی آن مولکولها را از هم جدا میکند و بخار کافی برای ادامه حریق تولید میکند.
۲۱. خودبخودسوزی: این اتفاق زمانی رخ میدهد که ماده به درجه حرارت اشتعال خود برسد و بدون نیاز به شعله یا جرقه، آتش میگیرد. ممکن است این اتفاق به دلیل رسیدن به درجه اشتعال یا انجام واکنشهای شیمیایی بین مواد باشد که منجر به افزایش تراکم گازهای قابل اشتعال در محیط شود و حریق بدون نیاز به منشاء خارجی را ایجاد کند.