فهرست محتوا
پوشش‌های ضد حریق برای اسکلت‌های فلزی به منظور افزایش استحکام و پایداری سازه در هنگام حریق استفاده می‌شوند، تا از وقوع حوادثی مانند حادثه پلاسکو جلوگیری کنند.
این پوشش‌ها در اشکال و انواع مختلفی در بازار موجود هستند و می‌توانند از مواد معدنی و یا غیرمعدنی تهیه شوند. نوع معدنی شامل پوشش‌های سیمانی و گچی است، در حالی که دسته غیرمعدنی شامل رنگ‌ها و بردهای ضد حریق می‌شود.
این پوشش‌ها برای محافظت اضافی از تیرها و ستون‌های ساختمان استفاده می‌شوند. در ساخت ستون‌ها از مصالح مختلفی مانند میلگرد و تیرآهن استفاده می‌شود. بنابراین، انتخاب مناسب میلگرد می‌تواند در کاهش هزینه‌های کل پروژه تأثیرگذار باشد.
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی چیست؟
ساختمان‌هایی که با اسکلت فلزی ساخته می‌شوند، دارای مقاومت بالایی هستند. اما در صورت وقوع حریق، اسکلت فلزی ممکن است ضعیف شده و سبب فروپاشی ساختمان شود.
بر اساس دستورالعمل‌های ISO و BS 476، زمانی که حریق در ساختمان‌های با اسکلت فلزی رخ می‌دهد، تقریباً ۱۰ دقیقه زمان می‌برد تا آهن به دمای خمش خود، یعنی 500 درجه سانتی‌گراد، برسد.
از این زمان به بعد، مقاومت ساختمان به شدت کاهش می‌یابد و ممکن است به فروپاشی آن منجر شود، مشابه اتفاقی که برای ساختمان پلاسکو افتاد.
استفاده از پوشش‌های ضد حریق بر روی اسکلت ساختمان، به‌ویژه در تیرها و ستون‌ها، باعث افزایش مقاومت ساختمان در برابر حریق می‌شود.
ستون‌ها به‌عنوان یکی از اجزای اصلی هر ساختمان محسوب می‌شوند و نقش اساسی در ایمنی و استحکام سازه دارند.
این پوشش‌ها با افزایش مقاومت ساختمان، مدت زمان پایداری آن را افزایش می‌دهند تا نیروهای امدادی بتوانند بیشترین کنترل را بر روی حادثه داشته باشند. پوشش‌های ضد حریق در انواع مختلفی در دسترس هستند.
انواع پوشش ضد حریق
پوشش‌های ضد حریق بر روی اسکلت فلزی می‌توانند از مواد معدنی یا غیرمعدنی تهیه شوند.
در پوشش‌های معدنی، از موادی مانند گچ یا سیمان به همراه عناصری مثل پرلیت یا ورمیکولیت استفاده می‌شود.
ورمیکولیت به دلیل مقاومت حرارتی بالا بیش از ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد و همچنین عایق بودن در برابر صدا، بهترین گزینه برای استفاده در پوشش‌های ضد حریق بر روی اسکلت فلزی محسوب می‌شود.
پوشش ضد حریق پایه سیمانی
پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی به عنوان یکی از نوع‌های پوشش‌های پاششی SFRM شناخته می‌شود. این پوشش با پاشیدن مواد، ذرات هوا را درون خود حبس کرده و زمانی که فلز به دمای بحرانی نزدیک می‌شود، این ذرات موجب تاخیر در رسیدن فلز به دمای بحرانی می‌شوند.
ترکیب این پوشش شامل سنگ‌دانه‌های منبسط‌شونده، الیاف، گچ و مواد معدنی است.
سنگ‌دانه‌های منبسط‌شونده تا حدی از حرارت جذب میکنند و باعث می‌شوند که فلز به دمای بحرانی کمتری برسد.
این پوشش‌ها از سیمان به عنوان پایه استفاده میکنند و می‌توانند در ضخامت‌های مختلف بر روی اسکلت فلزی نصب شوند.
آن‌ها دارای استحکام بالا و هزینه‌ای مناسب هستند.
در فرآیند اجرای این پوشش ضد حریق پایه سیمانی، ابتدا زیرسازی انجام می‌شود که شامل استفاده از توری رابیتس، میلگرد و الکترود می‌شود.
هزینه هر یک از این محصولات، مانند هزینه میلگرد، بر کل هزینه زیرسازی تأثیرگذار است. پس از اتمام زیرسازی، پوشش ضد حریق مناسب با ضخامت مورد نیاز روی سازه اعمال می‌شود.
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی پایه گچی
پوشش‌های ضد حریق بر پایه گچی، شباهت‌های زیادی با پوشش‌های ضد حریق بر پایه سیمانی دارند. این پوشش‌ها به صورت پاششی اجرا می‌شوند و عملکرد مشابهی دارند.
پوشش ضد حریق پایه گچی، با وزن کمتری نسبت به پوشش‌های سیمانی، اما در کاربردهای محدودتری قابل استفاده است. برای نصب این پوشش، ابتدا سطوح باید به‌درستی پاکسازی شوند.
سپس با استفاده از پرایمرهایی که خاصیت چسبندگی را افزایش می‌دهند، به سطوح پوشش داده می‌شود. در مرحله آخر، پوشش ضد حریق اضافه می‌شود تا ساختمان در برابر آتش‌سوزی محافظت شود.
پوشش پایه رنگی
پوشش ضد حریق پایه رنگی یک نوع دیگر از پوشش برای اسکلت فلزی است. این پوشش معمولاً در مواردی که زیبایی ظاهری مهم است، استفاده می‌شود.
ویژگی اصلی این پوشش، انبساط و متورم شدن در زمان آتش‌سوزی است. این ویژگی باعث می‌شود که آتش و حرارت به لایه زیرین و اسکلت فلزی نرسد.
برای نصب این پوشش ضد حریق، نیازی به زیرسازی نیست؛ بلکه لازم است که سطوح را به‌خوبی پاکسازی کنیم. سپس به پاشیدن رنگ می‌پردازیم که این کار در دو مرحله شامل رنگ آستر و رنگ نهایی انجام می‌شود.
سرعت اجرای بالا و ظاهر زیبا از مزایای این نوع پوشش است. با این حال، قیمت بالای آن می‌تواند یک نقطه ضعف محسوب شود.
بردهای ضد حریق
بردهای ضد حریق از میان روش‌های مختلف برای محافظت سازه در برابر آتش‌سوزی، بهترین ویژگی‌ها را دارند.
این بردها مقاومت خوبی در برابر رطوبت، آتش و حرارت دارند و قابل استفاده در قسمت‌های داخلی و خارجی ساختمان هستند.
نصب آن‌ها نیز بسیار ساده است و به سرعت می‌توانند پیاده‌سازی شوند.
این بردها انواع مختلفی دارند که به شرح زیر هستند:
1. پروماتک – 100 (PROMATECT – 100): این بردها دارای دو سطح صاف هستند و به‌طور اصلی برای سقف‌های کاذب ضد حریق استفاده می‌شوند.
2. پروماتک – 250 (PROMATECT – 250): این بردها دارای یک سطح صاف و یک سطح متخلخل هستند و به‌عنوان مواد ضد حریق برای ستون‌ها و تیرهای سازه استفاده می‌شوند.
3. پروماتک – ال 500 (PROMATECT – L500): سطوح این بردها به دو شکل صاف و لانه زنبوری طراحی می‌شوند و علاوه بر خاصیت ضد حریق، مقاومت مناسبی در برابر مواد اسیدی و قلیایی دارند.
4. پروماتک – اچ (PROMATECT – H): این بردها علاوه بر یک سطح صاف، دارای سطحی سمباده‌ای هستند که برای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی بسیار مناسب است.
5. دورااستیل (Durasteel): این محصول به دلیل خاصیت ضد ضربه، ضد حریق و وزن کم، در ساخت در و دیوارهای مقاوم استفاده می‌شود.
این بردها به دلیل ویژگی‌های ذکر شده، مناسب برای استفاده در بخش‌های داخلی و خارجی سازه‌ها هستند و نصب آن‌ها نیز بسیار ساده است.
مزایا و معایب استفاده از پوشش ضد حریق سازه فولادی
استفاده از پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی، به دلیل افزایش مقاومت سازه در برابر آتش‌سوزی، از مهم‌ترین مزایا است. اما این پوشش‌ها تنها از این نکته مهم شناخته نمی‌شوند.
به عنوان مثال، بسیاری از این پوشش‌ها وزن کمی دارند که باعث می‌شود بار سنگینی روی سازه وارد نشود.
این محصولات، علاوه بر اینکه حرارت را عایق میکنند، می‌توانند در برابر صدا، رطوبت، مواد شیمیایی و اسیدی نیز مقاومت نشان دهند.
همچنین از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری میکنند و مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی هستند.
با این حال، پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی دارای برخی معایب نیز است. به عنوان مثال، هزینه‌های زیادی برای نصب و اجرای آن لازم است و نیاز به کارگران ماهر دارد. این موارد باعث افزایش هزینه‌های پروژه می‌شود.
نحوه تعیین ضخامت پوشش ضد حریق چگونه است؟
ضخامت پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی، بستگی به مفهومی به نام “ضریب مقطع” دارد. این ضریب از تقسیم سطحی که فولاد آن در معرض آتش قرار می‌گیرد بر سطح مقطع کل فلزی بدست می‌آید.
اگر سطح معرض به حرارت بیشتر باشد یا سطح فلز کاهش یابد، نیاز به ضخامت بیشتری از پوشش ضد حریق داریم.
پوشش‌های ضد حریق در اسکلت فلزی، معمولاً در قسمت‌هایی از سازه مانند تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شوند.
در صورت وقوع آتش‌سوزی، دما به بالای 500 درجه سانتی‌گراد می‌رسد که باعث خمش مصالح فلزی می‌شود و پایداری سازه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
پوشش ضد حریق برای اسکلت‌های فلزی یک لایه محافظ است که به ساختمان کمک می‌کند تا در زمان آتش‌سوزی پایداری بیشتری داشته باشد.
این پوشش‌ها به صورت مختلفی در بازار موجودند، مانند پایه سیمانی، گچی و رنگی.
هدف اصلی این پوشش‌ها، حفاظت از تیرها و ستون‌های سازه است تا در مواجهه با آتش‌سوزی، اسکلت فلزی به دمای بحرانی 500 درجه سانتی‌گراد نرسد و سبک‌ترین نوع پوشش ضد حریق را می‌توان به‌نام رنگی اشاره کرد.
روش اجرای پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی به نوع پوشش مورد استفاده وابسته است.
اما به طور کلی، این پوشش‌ها ابتدا با فرایند زیرسازی یا پاکسازی سطح ساختمان آماده می‌شوند و سپس به طور مستقیم بر روی اسکلت فلزی اجرا می‌شوند.
پوشش ضد حریق برای اسکلت فلزی دو نوع اصلی دارد، شامل مواد معدنی و غیر معدنی است.
مواد معدنی مانند سیمان، گچ و ورمیکولیت برای پوشش‌دهی استفاده می‌شوند، در حالی که پوشش‌های غیر معدنی از جمله رنگ‌ها و بردهای خاص ضد حریق می‌باشند.
دمای خمش آهن، یعنی دمایی که آهن به آن دما می‌رسد و ضعیف می‌شود، حدود ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد است.
