شیلنگ آتش نشانی چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

شیلنگ‌های آتش‌نشانی از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این شیلنگ‌ها برای انتقال آب یا مواد خاموش‌کننده آتش با فشار و دبی بالا به کار می‌روند و از الیاف مخصوصی ساخته شده‌اند.

از جنس‌های مختلفی مانند کتان، نایلون، PVC (پلی وینیل کلراید)، و EPDM (استرهای پلیمری) استفاده می‌شود. این مواد متنوع باعث می‌شود که شیلنگ‌ها برای کاربردهای مختلفی مناسب باشند. به عنوان مثال، برخی از ویژگی‌هایی که در انتخاب جنس شیلنگ مهم هستند شامل انعطاف بیشتر، مقاومت در برابر خوردگی و حرارت، و وزن کمتر است.

شیلنگ‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. شیلنگ‌های مکش یا تخلیه: برای جذب یا تخلیه مایعات استفاده می‌شوند.
2. شیلنگ‌های انتقال دهنده: برای انتقال مایعات به فشار و دبی بالا به کار می‌روند.
3. شیلنگ‌های هوزریل: که به منظور آسانی و دسترسی به شیلنگ‌ها در نقاط مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هر کدام از این دسته‌ها ویژگی‌ها و ساختارهای داخلی و خارجی متفاوتی دارند که باعث می‌شود آن‌ها برای کاربردهای مختلفی در آتش‌نشانی مناسب باشند، مانند مقاومت در برابر حرارت، فشار کاری و ترکیدگی، و همچنین دوام آن‌ها در شرایط مختلف.

شیلنگ آتش نشانی چیست؟

شیلنگ آتش‌نشانی یک نوع شیلنگ ضخیم و منعطف است که برای انتقال آب و مواد خاموش کننده مانند فوم در عملیات خاموش کردن حریق استفاده می‌شود. این شیلنگ قابلیت کار در فشارهای بالا را دارد. فشار کاری آن معمولاً بین 12 تا 20 بار است و فشار ترکیدگی آن بین 50 تا 65 بار قرار دارد.

شیلنگ آتش نشانی مکش

یک نوع شیلنگ آتش‌نشانی وجود دارد که برای انتقال آب از منبع به پمپ آتش‌نشانی استفاده می‌شود. این شیلنگ تخلیه باید به اندازه کافی مقاوم باشد تا هنگامی که پمپ آب را مکش می‌کند، از شکستن و افتادن در حالت خور جلوگیری کند.

به همین دلیل، اجزای فلزی به صورت دورپیچ در ساختار این شیلنگ‌ها استفاده می‌شود. این فنرهای فلزی به شیلنگ انعطاف می‌دهند و از شکستن آن جلوگیری می‌کنند.

شیلنگ‌های انتقال دهنده نیز برای پاشش آب یا مواد خاموش‌کننده به سمت آتش استفاده می‌شوند. این شیلنگ‌ها باید سبک و منعطف باشند تا به راحتی قابل حمل و جابجایی باشند، زیرا که نیاز به حمل و استفاده آسان دارند. برای انتقال آب، از شیلنگ‌های با قطر متوسط استفاده می‌شود.

این دو نوع شیلنگ به دلیل خصوصیات و ویژگی‌های خود، برای کاربردهای مختلف در آتش‌نشانی مناسب هستند.

انواع شیلنگ آتش نشانی

شیلنگ‌های آتش‌نشانی انتقال دهنده بر اساس جنس به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. شیلنگ‌های آتش‌نشانی انتقال دهنده نفوذپذیر: این شیلنگ‌ها از جنس‌هایی ساخته می‌شوند که ممکن است آب یا مایعات دیگر از آن‌ها نفوذ کند. این ویژگی می‌تواند در برخی موارد مفید باشد.

2. شیلنگ‌های آتش‌نشانی انتقال دهنده نفوذناپذیر:این نوع شیلنگ از جنس‌هایی ساخته می‌شود که اجازه نمی‌دهند آب یا مایعات دیگر از آن‌ها نفوذ کنند، بنابراین برای کاربردهای خاصی مانند مواد خاموش‌کننده آتش مناسب‌تر هستند.

3. شیلنگ‌های آتش‌نشانی هوزریل: این شیلنگ‌ها به عنوان شیلنگ‌های آتش‌نشانی با ویژگی‌های ویژه‌ای طراحی شده‌اند که برای استفاده در هوزر‌های آتش‌نشانی مناسب‌اند و به آسانی قابل جمع و جور شدن و استفاده در اضطراب آتش‌نشانی هستند.

این دسته‌بندی‌ها بر اساس نوع جنسی که در ساخت شیلنگ‌ها استفاده می‌شود، صورت می‌گیرد و هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خود را دارند.

شیلنگ آتش نشانی انتقال دهنده نفوذپذیر (شلنگ کنفی یا برزنتی)

این نوع شیلنگ‌های آتش‌نشانی به دلیل جنسی که از آن‌ها ساخته شده، هنگامی که آب از آن‌ها عبور می‌کند، سطح خارجی آن‌ها به دلیل نفوذ آب، تر می‌شود.

این تر شدن ممکن است در ابتدا باعث جذب گرد و غبار و دیگر ذرات شود که ظاهر شیلنگ را کثیف می‌کند. اما این رطوبت به شیلنگ کمک می‌کند که در برابر حرارت و خطر سوختن مقاومت بیشتری داشته باشد.

تر شدن شیلنگ‌ها باعث تغییر وزن آن‌ها و همچنین سهولت در جابه‌جایی آن‌ها می‌شود. این نوع شیلنگ‌های آتش‌نشانی، یکی از پرکاربردترین و رایج‌ترین انواع هوزها برای استفاده در عملیات آتش‌نشانی است.

شیلنگ آتش نشانی انتقال دهنده نفوذ ناپذیر(پلی استر – لاستیکی)

این نوع شیلنگ‌ها از چندین لایه لاستیکی ساخته شده‌اند. به دلیل این لایه‌های چندگانه، امکان نفوذ و عبور سیال درون لایه‌های شیلنگ وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، آب یا سایر مواد درون شیلنگ به سرعت به بیرون نمی‌ریزند.

لایه‌های داخلی این شیلنگ‌ها معمولاً از جنس‌های مقاوم به خوردگی (ضد اسید) ساخته می‌شوند، که برای انتقال مایعاتی از جمله آب و سایر مواد غیر آبی نیز مناسب هستند.

شیلنگ آتش نشانی هوزریل

شیلنگ‌های هوزریل آتش‌نشانی برای استفاده در هوزهای ریلی ساختمان‌ها طراحی شده‌اند. کلمه “Hose” به معنای شیلنگ و “Reel” به معنای قرقره یا غلتک است.

این شیلنگ‌ها برای تحمل تغییر شکل با مقاومت بالا و همزمان با انعطاف مناسب ساخته می‌شوند. ساختار آن‌ها نسبت به دو نوع دیگر (شیلنگ‌های مکش و انتقال دهنده) ضخیم‌تر و سخت‌تر است. به‌طور معمول، از شیلنگ‌های با قطر کمتر برای استفاده در هوزریل‌ها استفاده می‌شود، اندازه آن‌ها معمولاً 4/3 و 1 اینچ است.

شیلنگ‌های PVC که در هوزریل‌های آتش‌نشانی استفاده می‌شوند، قطر کمتر از 19 میلیمتر دارند. قیمت هوزریل‌های آتش‌نشانی با هرزگرد پلاستیکی ارزان‌تر از هوزریل‌های با هرزگرد شمش برنج یا آلومینیوم است، بنابراین هنگام خرید به جنس هرزگرد دقت لازم است.

طبق ضوابط آتش‌نشانی، هوزریل‌ها باید در مکان‌هایی نصب شوند که به راحتی قابل دسترسی و دیده شوند، بهترین مکان برای نصب آن‌ها در محل‌های خروج اضطراری است.

مانند جعبه‌های آتش‌نشانی، شیلنگ هوزریل باید در ارتفاع 70 سانتیمتر الی 1.30 متر از سطح زمین نصب شود.

انواع شیلنگ‌های آتش‌نشانی باید طبق استانداردهای مشخص آزمایش شوند، این آزمایش‌ها شامل بررسی پایداری ابعاد، تست ترکیدگی تحت فشار و چسبندگی لایه‌های شیلنگ می‌شوند. این آزمایش‌ها برای اطمینان از مقاومت شیلنگ‌ها در برابر فشار آب، به صورت دوره‌ای و قبل و بعد از استفاده از آن‌ها انجام می‌شود.

ابعاد شیلنگ‌های آتش نشانی

شیلنگ‌های آتش‌نشانی توسط کارخانه‌های مختلف در ابعاد مختلف تولید می‌شوند:

1. شیلنگ آتش‌نشانی مکش: این شیلنگ‌ها، که گاهاً به آنها خرطومی مکش هم گفته می‌شود، معمولاً در ابعاد 1 تا 6 اینچ تولید می‌شوند. اما ابعاد متداول برای شیلنگ مکش 4 اینچ است.

2. شیلنگ آتش‌نشانی انتقال دهنده: این شیلنگ‌ها نیز در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند. سایزهای معمول آنها شامل 1.5، 2 و 2.5 اینچ هستند.

3. شیلنگ هوزریل: این شیلنگ‌ها، که به آنها شیلنگ نیمه سخت هم گفته می‌شود، معمولاً در ابعاد 1 و 3/4 اینچ تولید می‌شوند و به بازار عرضه می‌شوند.

شیلنگ آتش نشانی از چه موادی ساخته می شود

این شیلنگ‌ها از مواد مختلفی مانند کتان، پنبه، نایلون، تریلن، PVC و EPDM ساخته می‌شوند:

کتان، یک ماده با استحکام و دوام بالاست و آب را جذب می‌کند، بنابراین برای ساخت شیلنگ‌هایی که نیاز به نفوذپذیری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این ماده با جذب آب وزن شیلنگ را افزایش می‌دهد.

پنبه هم مانند کتان، آب را جذب می‌کند، اما برای خشک شدن به زمان کمتری نسبت به کتان نیاز دارد.

نایلون وزن کمی دارد اما استحکام بسیار بالایی دارد و آب را جذب نمی‌کند، بنابراین برای ساخت شیلنگ‌هایی که نیاز به نفوذناپذیری دارند، مناسب است.

تریلن همچنین وزن کمی دارد و استحکام بالایی دارد و رطوبت کمی جذب می‌کند. شیلنگ‌هایی که از این ماده ساخته می‌شوند، انعطاف بالایی دارند.

PVC یک نوع پلیمر است که دارای استحکام بالا در برابر آب بندی و مقاومت عالی در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی است. این ماده برای ساخت شیلنگ‌های هوزریل مناسب است.

EPDM یا اتیلن پروپیلن دی مونومر، یک نوع لاستیک است که چگالی کم، الاستیسیته بالا و مقاومت عالی در برابر اسیدها و بازها دارد. به دلیل این ویژگی‌ها، برای ساخت شیلنگ‌های برزنتی مناسب است.

نکات نگهداری از انواع شیلنگ آتش نشانی

برای حفظ شیلنگ آتش‌نشانی، به موارد زیر توجه کنید:

1. استفاده نکنید در فشارهای بالاتر از حد مشخص شده برای شیلنگ.
2. از تماس با اشیاء تیز یا برنده پرهیز کنید.
3. از تماس با سطوح گرم و دمای بالا جلوگیری کنید.
4. با مواد شیمیایی مخرب تماس ندهید.
5. از قرار گرفتن در معرض آفتاب در طولانی‌مدت خودداری کنید.
6. هنگام جمع کردن، از سایش شیلنگ با زمین و محیط جلوگیری کنید.
7. در صورت استفاده از آب شور، حتماً شیلنگ را با آب شیرین شستشو دهید.
8. از ضربه زدن به شیلنگ و عبور اجسام سنگین در هنگام استفاده تحت فشار پرهیز کنید.
9. پیش از جمع کردن، اطمینان حاصل کنید که شیلنگ خالی از آب باشد تا جلوگیری از کپک زدن شیلنگ.

اگر شیلنگ را با رطوبت جمع کنید یا در محیط مرطوب نگهداری کنید، خطر کپک‌زدگی و تخریب آن افزایش می‌یابد.