راهنمای گام به گام برای نصب و راه اندازی سیستم های اعلام حریق

ایمنی در برابر آتش‌سوزی در ساختمان‌های مسکونی و تجاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نصب سیستم اعلام حریق نه تنها ضروری است، بلکه نقش مهمی در محافظت از جان و مال افراد در برابر خطرات آتش‌سوزی دارد.

این مقاله، یک راهنمای کلی برای آشنایی با اصول و روش‌های نصب سیستم‌های اعلام حریق است. چه در حوزه ایمنی آتش‌نشانی حرفه‌ای باشید و چه تازه‌کار، این راهنما شما را با دانش و مهارت‌های لازم برای نصب صحیح سیستم‌های اعلام حریق در محیط‌های مختلف آشنا می‌کند.

سیستم های اعلام حریق به پیشگیری و کنترل آتش‌سوزی در مراحل اولیه کمک می‌کند. آمارها نشان می‌دهند که استفاده از این فناوری‌ها در سال‌های اخیر، جان بسیاری را نجات داده و از خسارات مالی قابل‌توجهی جلوگیری کرده است. طراحی و نصب این سیستم‌ها به دلیل حساسیت بالای آن‌ها نیاز به آشنایی با انواع تجهیزات، قوانین و استانداردها دارد. به همین دلیل، این مقاله از مجموعه مقالات گنجینه پاوان به شما کمک می‌کند تا با جزئیات نصب سیستم اعلام حریق آشنا شوید.

توجه داشته باشید که تنها افراد و شرکت‌های دارای مجوز از سازمان آتش‌نشانی مجاز به نصب این سیستم‌ها هستند.

آموزش و راهنمای جامع نصب سیستم اعلام حریق از صفر تا صد

برای اینکه به یک متخصص حرفه‌ای در زمینه نصب سیستم‌های اعلام حریق تبدیل شوید، نیاز به تخصص و دانش کافی دارید. ورود به این صنعت به‌خصوص از آنجا که با جان و مال مردم سروکار دارد، نیازمند یادگیری جدی است. در اینجا به مراحلی که شما را به یک متخصص حرفه‌ای در این زمینه تبدیل می‌کند، اشاره می‌کنیم:

مرحله اول: یادگیری و کارآموزی
در ابتدا باید به دنبال یادگیری این تخصص باشید. حتی اگر نیاز است مدتی به عنوان کارآموز در شرکت‌های مرتبط کار کنید تا با اهمیت و حساسیت این حرفه آشنا شوید. شاید فکر کنید تجربه نصب سیستم‌های الکترونیکی برای شما کافی است، اما باید بدانید که سیستم‌های اعلام حریق نیاز به آشنایی با مفاهیم تخصصی، تجهیزات، استانداردهای آتش‌نشانی و تشخیص کدها و علائم مختلف دارند.

مرحله دوم: شرکت در دوره‌های آموزشی
برای بهبود مهارت‌های خود، شرکت در سمینارها و دوره‌های آموزشی بسیار مفید است. سازمان‌هایی مانند “انجمن ملی حفاظت از حریق” (NFPA) و “انجمن اعلام حریق آمریکا” (AFAA) هر ساله دوره‌های کاربردی و پیشرفته‌ای برگزار می‌کنند. همچنین کتاب‌های آموزشی معتبر مانند “راهنمای آموزش سیستم‌های اعلام حریق” منتشر شده توسط انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA)، یکی از منابع ارزشمند برای یادگیری بیشتر است.

با گذراندن این مراحل، می‌توانید به تدریج به یک متخصص ماهر در نصب سیستم‌های اعلام حریق تبدیل شوید.

در مرحله آخر، باید با انتخاب تجهیزات مناسب و نحوه نصب هر یک از آن‌ها آشنا شوید. سپس قدم به قدم در جهت حرفه‌ای شدن در انتخاب و نصب این تجهیزات پیش بروید. این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید به‌سرعت و با دقت تمامی تجهیزات آتش‌نشانی و اجزای مربوطه را در ساختمان‌ها نصب و راه‌اندازی کنید.

استاندارد نصب تجهیزات اعلام حریق

در هر کار اجرایی، توجه به زیرساخت‌ها از مهم‌ترین نکات است. نصب سیستم های اعلام حریق هم از این قاعده جدا نیست. اگر ساختمان زیرساخت‌های لازم را نداشته باشد، نصب صحیح و کارآمد این سیستم امکان‌پذیر نخواهد بود. نکته مهم در این زمینه، وضعیت ساختمان است که آیا تکمیل شده یا در حال ساخت است. این موضوع می‌تواند روی قوانین و اصول طراحی و اجرای سیستم‌های اعلام حریق تأثیر بگذارد.

سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران به عنوان مرجع قانونی، قوانین و مقررات مربوط به نصب سیستم‌های کشف و اعلام حریق را تعیین کرده است. این سازمان برای طراحی و نصب سیستم‌های اعلام حریق، از استانداردها و مراجع خاصی استفاده می‌کند که باید در تمامی پروژه‌ها رعایت شوند.

• مقررات ملی ساختمان ایران (ویرایش سال 1395؛ مبحث های 3، 13 و 21)
• استاندارد NFPA72
• استاندارد BS5839-1
• استاندارد NFPA170
• استاندارد NFPA101

تجهیزات مجاز برای نصب در سیستم اعلام حریق

طبق قوانین سازمان آتش‌نشانی، برای تجهیزاتی که قرار است در سیستم اعلام حریق ساختمان نصب شوند، باید نکات زیر رعایت شود:

– تمامی تجهیزات باید مدل، کد تأییدیه آزمایشگاه و نام شرکت سازنده را به‌وضوح داشته باشند.
– تجهیزات باید از نمایندگی‌های مجاز ثبت‌شده در لیست سازمان آتش‌نشانی خریداری شوند.
– تمام تجهیزات سیستم اعلام حریق باید از یک برند مشخص باشند که مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی است.
– اگر بخشی از تجهیزات از برند دیگری استفاده شود، باید گواهی تأیید عملکرد آنها از یک آزمایشگاه معتبر که مورد تأیید آتش‌نشانی است، ارائه شود.
– در مورد تجهیزات خاص مانند آشکارساز شعله یا نمونه‌بردار هوا، ارائه نامه تأییدیه از شرکت سازنده و نمایندگی مجاز الزامی است.

همچنین، نمایندگی مجاز باید دو سال گارانتی و ده سال خدمات تأمین قطعات یدکی را از زمان تأیید اصالت تجهیزات تضمین کند.

زون بندی سیستم اعلام حریق

برای طراحی و نصب سیستم های اعلام حریق، آشنایی با مفهوم زون‌بندی حریق ضروری است. زون‌بندی به معنای تقسیم یک ساختمان به بخش‌های مختلف بر اساس میزان خطر آتش‌سوزی و مسائل ایمنی است. این مناطق بر اساس عواملی مانند نوع فعالیت‌ها، مواد موجود و احتمال وقوع آتش‌سوزی مشخص می‌شوند.

در سیستم اعلام حریق، هر زون یا منطقه دارای دستگاه‌های تشخیص و هشدار مخصوص به خود است. این تقسیم‌بندی کمک می‌کند تا محل دقیق آتش‌سوزی مشخص شود و تیم‌های امدادی سریع‌تر و مؤثرتر واکنش نشان دهند.

هدف زون‌بندی این است که:
– از بروز هشدارهای اشتباه جلوگیری شود.
– زمان واکنش پرسنل اورژانسی کاهش یابد.
– تخلیه افراد به‌سرعت و به‌صورت هدفمند انجام شود.

با این روش، سیستم های اعلام حریق می‌تواند محل دقیق آتش‌سوزی را مشخص کرده و اطلاعات مفیدی به نیروهای امدادی ارائه دهد.

تفاوت زون بندی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارفی

برای طراحی و نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان، باید تفاوت بین دو نوع سیستم تشخیص و اعلام حریق آدرس‌پذیر و متعارفو همچنین زون‌بندی آن‌ها را بدانیم.

در سیستم های اعلام حریق متعارف، ساختمان به بخش‌های مختلف یا زونها تقسیم می‌شود. هر زون به طور جداگانه نظارت می‌شود و اگر آتش در یکی از زون‌ها تشخیص داده شود، سیستم فقط می‌تواند نشان دهد که آتش در کدام زون قرار دارد، اما مکان دقیق آتش را نشان نمی‌دهد. این اطلاعات برای کمک به تیم‌های امدادی و تخلیه اضطراری مفید است، اما جزئیات دقیق‌تری از محل آتش در زون مشخص نمی‌کند.

در سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر، هر دستگاه (مثل دتکتورهای دود یا کلیدهای هشدار) یک شناسه یا آدرس مخصوص دارد. وقتی حادثه‌ای مثل آتش‌سوزی رخ می‌دهد، این سیستم دقیقاً مشخص می‌کند که کدام دستگاه هشدار را فعال کرده و مکان دقیق آتش‌سوزی را نشان می‌دهد. این کمک می‌کند تا نیروهای امدادی سریع‌تر به محل دقیق حادثه برسند.

برخلاف این سیستم‌ها، در سیستم های اعلام حریق متعارف فقط یک منطقه کلی مشخص می‌شود و نمی‌توان دقیقاً فهمید آتش‌سوزی در کدام نقطه از آن منطقه رخ داده است.

به زبان ساده، تفاوت اصلی این دو سیستم در این است که سیستم آدرس‌پذیر مکان دقیق آتش را نشان می‌دهد، در حالی که سیستم متعارف فقط یک منطقه کلی را اعلام می‌کند.

الزامات زون بندی در نصب سیستم اعلام حریق

برای نصب سیستم های اعلام حریق در یک ساختمان، باید به موارد زیر توجه کنید:

1. زون‌بندی هر طبقه: هر طبقه از ساختمان به عنوان یک زون تشخیص حریق در نظر گرفته می‌شود.

2. تقسیم‌بندی طبقات: اگر هر طبقه به چندین زون تقسیم شود به دلیل موانع آتش و دود یا امکان تردد افراد بین زون‌ها، باید طبق الزامات زون‌های حریق تقسیم‌بندی صورت گیرد.

3. محل نصب آشکارسازها: آشکارسازهایی که در سقف یا کف کاذب نصب می‌شوند، باید در همان زون حریق قرار گیرند که آشکارسازهای اصلی اتاق هستند، مگر اینکه در زون جداگانه‌ای نصب شده باشند.

4. مساحت و مسافت: هر زون حریق باید حداکثر 2000 متر مربع پوشش دهد و فاصله جستجو در هر زون نباید بیشتر از 60 متر باشد.

5. اتصال مدارها: در سیستم‌های متعارف، هر مدار زون حریق باید با کابل جداگانه به مرکز کنترل متصل شود.

6. ایزولاتورها: در سیستم‌های آدرس‌پذیر، مدارهای هر زون حریق باید با ایزولاتور از زون‌های دیگر جدا شوند، به جز مواردی که از تجهیزات ایزولاتور استفاده می‌شود.

به این ترتیب، هر زون حریق مشخصات خاص خود را دارد و به طور دقیق به مرکز کنترل متصل می‌شود تا ایمنی بهینه تضمین گردد.

طراحی سیستم اعلام حریق ساختمان

قبل از نصب و راه‌اندازی سیستم های اعلام حریق، باید طراحی سامانه کشف و اعلام حریق را انجام دهیم. این طراحی برای اطمینان از ایمنی ساکنین و واکنش سریع در مواقع آتش‌سوزی اهمیت دارد. در طراحی سامانه اعلام حریق باید به موارد زیر توجه کنید:

1. ارزیابی خطر آتش‌سوزی: بررسی کنید که چه میزان خطر آتش‌سوزی در ساختمان وجود دارد.

2. زون‌بندی حریق: سیستم را بر اساس نوع آن به زون‌های مختلف تقسیم کنید.

3. محل پانل کنترل: مکان مناسب برای نصب پانل کنترل اعلان حریق را مشخص کنید.

4. تعداد و محل عناصر: تعداد و محل نصب تجهیزات اعلام حریق (مانند دتکتورها و زنگ‌های هشدار) را بر اساس مقررات تعیین کنید.

5. طراحی سیم‌کشی و ارتباطات: نحوه سیم‌کشی و ارتباط بین اجزای سیستم را طراحی کنید.

به طور کلی، طراحی سیستم‌های اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر با هم تفاوت دارد و باید به این تفاوت‌ها توجه کنید.

تفاوت طراحی سیستم اعلان حریق متعارفی و آدرس پذیر

در طراحی و نصب سیستم های اعلام حریق، باید به تفاوت‌های بین دو نوع سیستم، یعنی آدرس‌پذیر و متعارف، توجه کنید. این دو سیستم در زمینه‌های سیم‌کشی، نظارت و اعلام هشدارها با هم فرق دارند.

تفاوت سیم  کشی سیستم آدرس پذیر و متعارفی

در سیستم های اعلام حریق متعارف، سیم‌کشی به صورت زون‌بندی انجام می‌شود. این یعنی هر منطقه از ساختمان می‌تواند چندین دستگاه (مثل دتکتورهای دود و گرما و کلیدهای دستی) را به صورت موازی در بر بگیرد. وقتی یکی از این دستگاه‌ها در یک منطقه فعال شود، زنگ هشدار به صدا درمی‌آید.

در سیستم های اعلام حریق آدرس‌پذیر، سیم‌کشی به شکل حلقه‌ای یا لوپ است. در این سیستم‌ها، هر دستگاه (مانند دتکتورهای دود، حرارت و شستی‌های اعلام حریق) یک آدرس خاص دارد و به صورت متوالی در یک حلقه به هم متصل می‌شود. این طراحی به پانل کنترل اجازه می‌دهد که هر دستگاه را به طور جداگانه شناسایی و با آن ارتباط برقرار کند.

تفاوت مانیتورینگ اعلام حریق متعارفی و آدرس پذیر

در سیستم های اعلام حریق متعارف، پنل کنترل فقط وضعیت کلی مدار را بررسی می‌کند و به دنبال مدار باز یا اتصال کوتاه می‌گردد. وقتی یک آتش‌سوزی یا مشکل در یک منطقه شناسایی می‌شود، پنل فقط نشان می‌دهد که مشکل در کدام منطقه است، ولی اطلاعات دقیقی درباره دستگاه خاصی که مشکل را ایجاد کرده، نمی‌دهد.

در سیستم های اعلام حریق آدرس‌پذیر، پنل کنترل به طور مداوم وضعیت و اطلاعات هر دستگاه را بررسی می‌کند. این پنل می‌تواند دقیقاً محل و نوع هشدار را مشخص کند و اطلاعات دقیقی درباره دستگاه‌های خاصی که درگیر شده‌اند، ارائه دهد.

علائم اختصاری تجهیزات اعلام حریق

برای اطمینان از هماهنگی و یکپارچگی در طراحی سیستم های اعلام حریق، سازمان آتش‌نشانی از استاندارد NFPA170 برای علائم و نمادهای مورد استفاده پیروی می‌کند. این استاندارد علائم اختصاری را که باید در طراحی سیستم‌ها به کار بروند، تایید کرده است. در جدول زیر، علائم اختصاری پرکاربرد در طراحی و نصب سیستم‌های اعلام حریق آورده شده است.

گروه بندی تصرفات ساختمانی جهت نصب سیستم اعلام حریق

نصب سیستم های اعلام حریق ساختمان ها باید بر اساس جدول زیر انجام گیرد:

در رابطه با جدول فوق باید موارد زیر را در نظر داشت:

الف) اگر یک کلاس آموزشی مساحت آن 93 متر مربع یا کمتر باشد و با ساختمان‌های مجاور بیش از 9.2 متر فاصله داشته باشد، نیازی به سیستم اعلام حریق نیست.

ب) برای بخش‌هایی که شامل مواد غیرقابل سوختن هستند، باید سیستم اعلام حریق دستی نصب شود.

پ) برای بخش‌هایی که به عنوان انبار کالاهای غیرقابل سوختن (مثل سنگ و مصالح بنایی غیرسوختنی) استفاده می‌شوند، نیز باید سیستم اعلام حریق دستی نصب شود.

نصب کنترل پنل اعلام حریق

نصب کنترل پنل اعلام حریق، که به عنوان بخش اصلی و مرکز فرماندهی سیستم عمل می‌کند، باید بر اساس مراحل و الزامات زیر انجام شود:

جانمایی کنترل پنل

قبل از نصب، باید دقیقاً مکان نصب کنترل پنل را مشخص کنید. این پنل باید در مکانی امن و قابل دسترسی آسان قرار گیرد.

همچنین، نصب یک دتکتور دودی در اتاق یا فضای نصب پنل اعلام حریق الزامی است.

اگر پنل در مکانی غیرقابل دسترس نصب شود، باید از یک پنل تکرارکننده استفاده کنید که تمام اطلاعات و دستورات مرکز کنترل را نمایش دهد و در محل ورودی‌های اصلی نصب گردد.

اگر ساختمان دارای چندین ورودی اصلی یا مکان‌های مختلف برای کاربران باشد، باید برای هر یک از این مکان‌ها پنل‌های تکرارکننده جداگانه نصب شود.

تجهیزات و محافظت های مرکز کنترل

اطمینان حاصل کنید که همه مواد و تجهیزات مورد نیاز برای نصب، از جمله پنل کنترل، سیم‌کشی، مجرا، ابزار و سخت‌افزار نصب، آماده و در دسترس هستند.

همچنین، برای محافظت از پنل کنترل و جلوگیری از دسترسی افراد غیرمجاز، باید از روش‌هایی مثل قفل سخت‌افزاری، قفل نرم‌افزاری روی صفحه کلید، یا قرار دادن پنل در جعبه محافظ استفاده کنید.

سناریوهای شرایط اضطراری در نصب پنل

برای مدیریت شرایط اضطراری، کنترل دستورات باید به طور کامل و با رعایت تمام قوانین حفاظتی از طریق سیستم های اعلام حریق انجام شود. این کار باید در نقطه‌ای که درگاه‌های کنترل شرایط اضطراری به سیستم‌های دیگر متصل می‌شوند، صورت گیرد.

همچنین، اگر سیستم‌های مدیریت ساختمان (BMS) تاییدیه‌های لازم برای استانداردهای تجهیزات اعلام حریق را داشته باشند، می‌توانند وظایف مربوط به شرایط اضطراری را در سناریوهای اضطراری انجام دهند.

ایمنی نصب و ارتفاع کنترل پنل

اطمینان حاصل کنید که پنل اعلام حریق با استفاده از براکت‌ها یا سخت‌افزار مناسب، به‌طور ایمن روی دیوار یا سطح ثابت نصب شده است. همچنین، ارتفاع نصب پنل از سطح زمین باید 150 سانتی‌متر باشد.

منبع تغذیه

پنل کنترل را به یک منبع تغذیه مطمئن وصل کنید. این ممکن است شامل کشیدن سیم برق از یک پریز نزدیک یا استفاده از یک مدار اختصاصی برای سیستم اعلام حریق باشد.

سیم کشی کنترل پنل

سیم‌کشی مورد نیاز را طبق دستورالعمل سازنده به پنل کنترل وصل کنید. این سیم‌کشی معمولاً شامل اتصال دتکتورهای دود، آشکارسازهای حرارت، ایستگاه‌های کشش، آژیرها، فلاشرها و سایر تجهیزات سیستم های اعلام حریق است. از سیم‌های مناسب استفاده کرده و به کدهای برق محلی توجه کنید.

همچنین، از تاریخ 15/1/1399، نصب پورت ویژه شبکه برای نظارت بر اعلام حریق و ترمینال‌های بدون ولتاژ باز و بسته در مرکز کنترل الزامی است.

پیکربندی کنترل پنل

پس از پایان سیم‌کشی، باید پنل کنترل را طبق طرح سیستم تنظیم کنید. این شامل تنظیم زون‌ها، فعال‌سازی برنامه‌ریزی، تعیین آستانه‌های هشدار و سایر تنظیمات لازم است.

همچنین، توجه داشته باشید که نصب سیستم های اعلام حریق ممکن است بسته به دستورالعمل سازنده، کدهای ساختمان محلی و پیچیدگی سیستم، متفاوت باشد. بهتر است برای اطمینان از نصب صحیح و مطابق با استانداردها، با یک نصاب یا پیمانکار حرفه‌ای مشورت کنید.

نصب دتکتورهای اعلام حریق

برای اطمینان از پوشش کامل، باید در تمام فضاهای قابل دسترس مانند اتاق‌ها، پذیرایی، نشیمن، انباری، زیرزمین، اتاق زیرشیروانی، سقف و کف کاذب، کمدها، اتاق آسانسور، و شوت زباله، دتکتور یا آشکارساز حریق نصب شود.

در فضاهایی با سقف یا کف کاذب که ارتفاع آنها 0.8 متر یا بیشتر است، نصب دتکتور حریق ضروری است.

اگر دتکتور در فضاهای مخفی مانند سقف یا کف کاذب نصب می‌شود، باید چراغ نمایشگر مربوط به آن در نزدیک‌ترین مکان قابل دید نصب شود تا محل دتکتور به راحتی قابل شناسایی باشد.

اگر امکان دارد، باید بتوان محل دقیق دتکتور نصب‌شده در فضاهای مخفی را از مرکز کنترل تشخیص داد. در این صورت، نصب چراغ نمایشگر ضروری است.

برای دتکتورهایی که باید به صورت روکار نصب شوند، از نصب دتکتورهای توکار پرهیز کنید.

اگر فضای بالای سقف کاذب به عنوان پلنوم سیستم هواساز استفاده می‌شود و دتکتور حریق مناسب برای شرایط جابجایی هوای سریع در نظر گرفته شده است، نیازی به نصب دتکتور جداگانه در بالای سقف نیست.

در فضاهایی با سقف صاف، تمام قسمت‌های اتاق باید در شعاع پوشش دتکتور حریق قرار گیرد و نباید خارج از این شعاع باشد.

برای دتکتورهای ترکیبی، باید بر اساس بخشی که کمترین شعاع پوشش را دارد، نصب شوند. به عنوان مثال، دتکتور ترکیبی دودی و حرارتی باید بر اساس دتکتور حرارتی نصب شود.

نصب دتکتور حریق در فاصله یک متری از دریچه‌های دمنده هوا مجاز نیست.

نصب دتکتور اعلام حریق بر اساس NFPA 72

طبق استاندارد NFPA 72، اگر در یک اتاق با پارتیشن‌ها (دیوارهای جداکننده)، فاصله بین بالای پارتیشن و سقف کمتر از 15 درصد از کل ارتفاع اتاق باشد، باید پارتیشن‌ها به عنوان دیوار کامل از کف تا سقف در نظر گرفته شوند.

اگر شرایط زیر در سقف‌های شبکه‌ای باز رعایت شود، نیازی به نصب آشکارساز زیر سقف شبکه‌ای نیست:

– اندازه شبکه‌ها حداقل 6.4 میلی‌متر باشد.
– ضخامت مواد استفاده شده در شبکه بیشتر از 6.4 میلی‌متر نباشد.
– حداقل 70 درصد از سطح سقف باز باشد.

استاندارد BS5839 و نقشه نصب دتکتور اعلام حریق

نصب آشکارساز حریق در فاصله کمتر از 50 سانتی‌متر از دیوارها، پارتیشن‌ها، تیرها، کانال‌ها و موانعی که می‌توانند مانع رسیدن دود و حرارت به دتکتور شوند، با عمق بیش از 25 سانتی‌متر و طول بیش از یک متر، مجاز نیست.

اگر تیرها، کانال‌ها یا موانع دیگر عمقشان 25 سانتی‌متر یا کمتر باشد، می‌توان آشکارساز را در فاصله‌ای برابر با دو برابر عمق مانع نصب کرد.

اگر پارتیشن یا قفسه‌ای در فاصله 30 سانتی‌متری از سقف اتاق قرار دارد، باید پارتیشن یا قفسه به عنوان دیوار کامل در نظر گرفته شود و سپس آشکارساز نصب گردد.

نقشه نصب دتکتور اعلام حریق

اگر موانع مانند تیرها و بیم‌ها در سقف با عمق بیش از 10 درصد ارتفاع سقف تا کف اتاق و سقف یا کف کاذب وجود داشته باشند، این موانع باید به عنوان دیوار کامل در نظر گرفته شوند و سپس آشکارساز نصب شود.

آشکارساز باید به گونه‌ای نصب شود که در محدوده 50 سانتی‌متری آن هیچ مانع یا تجهیزی وجود نداشته باشد.

برای سقف‌های شیب‌دار، پوشش آشکارساز در قله شیب یا نزدیک به آن به ازای هر درجه شیب، یک درصد افزایش می‌یابد و حداکثر افزایش آن به 25 درصد می‌رسد. پوشش سایر آشکارسازها نیز مانند سقف‌های صاف است.

برای اتاق‌هایی که به مسیرهای فرار منتهی می‌شوند، دتکتور حریق می‌تواند بر روی دیوار نزدیک درب اتاق و در فاصله 150 تا 300 میلی‌متری از سقف نصب شود.

در سقف‌های کاذب شبکه‌ای باز، اگر شرایط زیر رعایت شود، نیازی به نصب دتکتور برای زیر سقف شبکه‌ای نیست:

– قطر مواد سازنده سقف شبکه‌ای کمتر از 3 برابر کوچکترین سایز منافذ سقف باشد.
– سایز منافذ شبکه در هیچ جهتی کمتر از 10 میلی‌متر نباشد.
– بیش از 40 درصد از مساحت سقف شامل سوراخ‌ها باشد.

نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق

آشکارسازهای حرارتی انواع مختلفی دارند. از نظر نوع پوشش دمایی، دو نوع اصلی داریم:

1. دتکتور حرارتی با دما ثابت: این نوع دما را به طور ثابت اندازه‌گیری می‌کند و وقتی دما به حد معین برسد، هشدار می‌دهد.
2. دتکتور حرارتی با نرخ افزایشی: این نوع تغییرات سریع دما را تشخیص می‌دهد و وقتی دما به سرعت افزایش یابد، هشدار می‌دهد.

از نظر نحوه پوشش، دتکتورهای حرارتی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. دتکتورهای نقطه‌ای (موضعی): این‌ها دما را فقط در یک نقطه خاص اندازه‌گیری می‌کنند.
2. دتکتورهای خطی: این‌ها دما را در طول یک خط یا نوار اندازه‌گیری می‌کنند.

روش نصب هر نوع دتکتور حرارتی با توجه به نوع آن متفاوت است. برای اطلاعات دقیق و مفصل درباره شرایط و الزامات نصب، می‌توانید به سایت گنجینه پاوان مراجعه کنید.

نصب آشکارساز دودی اعلام حریق

سه نوع رایج دتکتور دودی وجود دارد که برای نصب و جانمایی آنها باید به ضوابط مشخص شده توجه کرد:

1. دتکتور دود نقطه‌ای: این نوع دتکتور دما و دود را در یک نقطه خاص اندازه‌گیری می‌کند.
2. دتکتور دود مکشی: این دتکتور دود را از طریق یک سیستم مکش تشخیص می‌دهد.
3. دتکتور دود خطی یا بیم دتکتور: این نوع دتکتور دود را در طول یک خط یا نوار اندازه‌گیری می‌کند.

برای راهروهای با عرض 2 متر یا کمتر، فاصله حداکثر دتکتورهای دودی از یکدیگر باید دو برابر شعاع پوشش آنها باشد و فاصله آنها از ابتدا و انتهای راهرو باید برابر با شعاع پوشش باشد.

طبق استاندارد NFPA 72، نصب دتکتور دودی نقطه‌ای باید به این صورت باشد:

– نوع دتکتور دود باید با شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و سرعت جابجایی هوا متناسب باشد.
– دتکتور دودی نقطه‌ای می‌تواند بر روی دیوار، تا فاصله حداکثر 300 میلی‌متر از سقف نصب شود.
– در سقف‌های صاف، حداکثر شعاع پوشش دتکتور دودی 6.5 متر است و هیچ نقطه‌ای از اتاق نباید خارج از این محدوده باشد.

بر اساس استاندارد BS5839، نصب دتکتور دودی نقطه‌ای باید به این نکات توجه شود:

– در ساختمان‌ها و فضاهای با سقف صاف، هیچ نقطه‌ای نباید بیش از 7.5 متر از دتکتور دود فاصله داشته باشد.
– در فضاهای مخفی مانند سقف و کف کاذب، دتکتور دودی باید در فاصله 25 تا 600 میلی‌متر از سقف نصب شود.
– در سقف‌های شیب‌دار، اولین ردیف دتکتورهای دودی باید در فاصله 600 میلی‌متری از قله سقف نصب گردد.

نصب تجهیزات هشدار حریق

تجهیزات هشدار حریق برای اطلاع‌رسانی در مورد خطر آتش‌سوزی می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند: صوتی و تصویری.

– تجهیزات صوتی شامل:
– زنگ: برای تولید صدای هشدار.
– آژیر: صدای بلند برای جلب توجه سریع.
– هشدار گفتاری: پیام‌های صوتی برای اطلاع‌رسانی دقیق‌تر.

– تجهیزات تصویری شامل:
– فلاشر: چراغ‌های چشمک‌زن برای جلب توجه بصری.

گاهی اوقات از تجهیزات ترکیبی استفاده می‌شود که شامل آژیر و فلاشر هستند تا هم صدا و هم نور برای هشدار استفاده شود.

محل نصب آژیر اعلام حریق و ضوابط مربوط به آن

برای انتخاب تجهیزات هشدار حریق، باید شرایط محیطی مانند آب و هوا را در نظر بگیرید.

– در دستگاه‌های پله فرار و کابین آسانسور، نباید تجهیزات هشدار حریق نصب کرد.
– صدای هشدار باید از صدای دیگر تجهیزات موجود در ساختمان بلندتر و متفاوت باشد.
– برای ساختمان‌هایی که افراد ناشنوا در آن‌ها حضور دارند، باید علاوه بر هشدار صوتی، از هشدار نوری نیز استفاده شود.

نصب شستی اعلام حریق

– حداقل یک عدد شستی دستی باید در سیستم های اعلام حریق که دارای آشکارساز خودکار یا فلوسویچ (سیستم بارنده) است، نصب شود.
– شستی دستی فقط برای اعلام وقوع آتش‌سوزی استفاده می‌شود.
– رنگ شستی دستی باید قرمز و مناسب شرایط محیطی انتخاب شود.
– شستی دستی باید در فاصله 1.5 متری از هر درب خروج به سمت پله یا فضای باز در تمام طبقات نصب شود.
– برای درب‌های خروجی با عرض بیش از 12 متر، باید در هر سمت درب، یک شستی دستی نصب شود.
– در محل‌های خاص با خطر آتش‌سوزی بالا (مانند موتورخانه‌ها، مخازن گازوئیل، دیزل ژنراتور، و تجهیزات صنعتی)، باید شستی دستی اختصاصی نصب شود.
– فاصله افقی در هر طبقه تا رسیدن به شستی دستی نباید بیش از 45 متر باشد. اگر نقشه معماری ساختمان دقیق نیست، این فاصله باید 30 متر باشد.
– در این دو حالت، فاصله افقی تا شستی دستی نباید بیش از 25 متر باشد. اگر نقشه دقیق نیست، این فاصله باید 30 متر باشد:
– در ساختمان‌هایی که افراد دارای محدودیت حرکتی هستند.
– در ساختمان‌هایی که مواد و تجهیزات قابل اشتعال دارند.
– ارتفاع نصب شستی دستی از کف تا خط میانی شستی باید بین 1 تا 1.2 متر باشد.

– سیستم های اعلام حریق را به طور کامل تست کنید تا مطمئن شوید همه دستگاه‌ها درست کار می‌کنند و با کنترل پنل ارتباط برقرار می‌کنند. این تست شامل فعال کردن هر دستگاه و بررسی پاسخ کنترل پنل است.

– مستندات نصب مانند مکان‌های دستگاه‌ها، نمودارهای سیم‌کشی، و تنظیمات سیستم را نگه دارید. این مستندات برای نگهداری، عیب‌یابی و بازرسی‌های آینده ضروری است.

– پرسنل مربوطه را آموزش دهید تا با کنترل پنل و نحوه کار و نگهداری سیستم آشنا شوند. همچنین، سیستم نصب‌شده را به مقامات مربوطه اطلاع دهید و هرگونه بازرسی یا گواهینامه لازم را دریافت کنید.