فهرست محتوا
پوشش های Fire-Stop
پف کننده ها – اینتومسنت (Intumescent)
اینتومسنت ماده ای است که وقتی در معرض آتش قرار میگیرد، حجیم شده و چگالی آن کاهش پیدا می کند و به اصطلاح پف می کند. این نوع ماده معمولا به عنوان محافظ ضدآتش غیرفعال (Passive) استفاده می شود و دو نوع است:
الف – ذغال نرم (Soft Char)
این نوع اینتومسنت، ضریب انتقال حرارت کمی داشته و می تواند به عنوان عایق حرارتی نیز استفاده شود. معمولا این نوع حاوی مقدار زیادی هیدرات است. وقتی هیدرات ها تبخیر می شوند، بخار آب آزاد می شود که اثر خنک کنندگی دارد.
وقتی بخار آب نیز از بین رفت، خود ماده ذغالی می ماند که می تواند نرخ انتقال حرارت را از یک طرف به طرف دیگر کاهش دهد. اینتومسنت های نرم معمولا به صورت پوشش های نازک برای محافظت سازه های فولادی در مقابل آتش و بالشتک های ضدآتش، استفاده می شوند.
معمولا ضریب انبساط حجمی نوع نرم، کم است. این امر این ماده را برای پوشش های نازک عایق کاری، مناسب معرفی می کند.
در شکل زیر، یک نمونه پف کننده نرم، در حالت عادی (قطعه کوچک نارنجی رنگ در گوشه تصویر) و در حالت پف کرده (قطعه قهوه ای رنگ بزرگ) نشان داده شده است.
ب – ذغال سخت (Hard Char)
این نوع اینتومسنت از سیلیکات سدیم و گرافیت ساخته می شود. این محصولات برای محافظت لوله های پلاستیکی و دیواره خارجی سازه های فولادی در مقابل آتش، بسیار مناسب هستند.
در این گونه کاربری ها، بهتر است از ماده ای استفاده شود که هنگام انبساط، فشار قابل توجهی را تولید کند، چرا که لوله پلاستیکی آتش گرفته و در حال ذوب، باید درون خود فشار داده شود و راه ها و منافذ بسته شوند تا از انتشار آتش به اجزای دیگر سازه جلوگیری شود.
اینتومسنت های ذغالی سخت برای پوشش کاری درون سازه مناسب نیستند.
در شکل، لوله های پلاستیکی که از پوشش نازک اینتومسنت های سخت استفاده کرده اند، مشاهده می شود.
در صورت آتش سوزی، پوشش پف کرده و شبیه شکل سمت چپ می شود.
پف ذاغل سخت، فشار زیادی دارد و لوله را درهم فشار داده و با بستن منافذ هوا، آتش را متوقف می کند.
کاربری
اینتومسنت ها در کل، به عنوان پوشش ضد آتش و نگهدارنده آتش غیرفعال، در ساختمان ها، سازه های آبی، کشتی ها و هواپیماها استفاده می شوند. باید توجه شود که اینتومسنت ها به عنوان عایق حرارتی استفاده نمی شوند چرا که ضریب انتقال حرارت بالایی دارند و نرخ شار حرارتی را به صورت عایق حرارتی کاهش نمی دهند، بلکه اینتومسنت ها تنها در مواجهه با آتش عمل می کنند.
از بتونه اینتومسنت برای عایق کاری کابل ها استفاده می شود.
از آنجایی که کابل های انتقال برق، ممکن است بسیار گرم شوند، اینتومسنت ماده مناسبی برای محافظت کابل از آتش سوزی و یا توقف انتشار شعله است، چرا که اینتومسنت عایق حرارتی نبوده و ضریب انتقال حرارتی پایینی دارد و باعث می شود که سیم خیلی داغ نشود، ولی می تواند به خوبی جلوی انتشار شعله را بگیرد.
محدودیت ها
اینتومسنت ها، در مقابل عوامل محیطی، مانند رطوبت، از خود واکنش نشان می دهند، که بعضا این عوامل می توانند از قابلیت های اینتومسنت ها بکاهند.
بالشتک های متوقف کننده آتش (Fire-stop Pillow)
بالشتک های متوقف کننده آتش، اجسام متوقف کننده آتش غیرفعالی هستند که در سوراخ دیوارها و دریچه ها نصب می شوند.
معمولا این بالشتک ها از چند لایه پشم سنگ به همراه رزین اینتومسنت (پف کننده) که درون بسته های پلاستیکی کلفت (تا 4 میلیمتر پلاستیک) با فشار ریخته شده اند، ساخته شده اند.
انواع دیگر آنها، از ترکیب ورمیکولیت و رزین اینتومسنت گرافیتی و یا فوم لاستیکی اینتومسنت درون بسته پلاستیکی یا پارچه نسوز ساخته می شود.
طرز عملکرد بالشتک های متوقف کننده آتش به این صورت است که هیدرات موجود در رزین اینتومسنت یا ورمیکولیت گرافیتی، در هنگام آتش سوزی تبخیر می شود. بخار شکل گرفته حجم بالشتک را تا حدی افزایش می دهد.
افزایش فشار درون بالشکت ناشی از تبخیر هیدارت، باعث می شود بخار شکل گرفته دوباره کندانس شده و به شکل آب برگردد و دوباره سیستم را خنک کند.
مطابق تصویر زیر می توان از Fire Stop Sleeves دارای تاییده (FM & UL) نیز استفاده کرد.