تاریخچه اولین نمونه هشداردهنده مونوکسید کربن

در سال 1921، مطالعات ارسطو نشان داد که سوختن زغال‌سنگ باعث تولید بخاراتی می‌شود که ممکن است سمی باشند، اما او درباره ترکیب شیمیایی دقیق این بخارات مطلع نبود.

در سال 1800، ویلیام کروی‌شان، یک شیمی‌دان اسکاتلندی، کشف کرد که بخارات سمی حاوی کربن و اکسیژن هستند.

بین سال‌های 1941 تا 1945، با افزایش استفاده از زغال‌سنگ، پوسترهایی با عنوان “مراقب مونوکسید کربن باشید” پراکنده شدند و این منجر به افزایش موارد مسمومیت با مونوکسید کربن شد. نیاز به هشداردهنده‌های مونوکسید کربن در صنعت نیز با افزایش مصرف زغال‌سنگ، احساس می‌شد.

اولین نمونه دستگاه هشدار دهنده

در تاریخ 13 آوریل 1921، دکتر “بورل” با استفاده از یک سرنگ برای نمونه‌برداری از هوا و یک ظرف حاوی یک ماده شیمیایی، اولین سنسور تشخیص گاز کربن مونوکسید را اختراع کرد. این ماده شیمیایی در حضور کربن مونوکسید تغییراتی را نشان می‌داد.

در سال 1925، Chester Gordon و James Lowe از شرکت AT&T یک آشکارساز دیگر را اختراع کردند، اما مشکل آشکارسازها آن بود که نمی‌توانستند غلظت دقیق کربن مونوکسید را نشان دهند.

در دهه‌های 1970 و 1980، تقاضا برای سنسورهای پیچیده‌تر در صنعت افزایش یافت و سنسورهای بایومتریک، الکتروشیمیایی و نیمه‌هادی توسعه یافتند. هشداردهنده‌های کربن مونوکسید با باتری، به دلیل سادگی نصب و عدم نیاز به سیم‌کشی، در خانه‌ها مورد استقبال قرار گرفتند.

اولین هشداردهنده کربن مونوکسید در سال 1993 به بازار عرضه شد و در سال 1996، نسخه‌ای ترکیبی از هشداردهنده CO و دود به بازار آمد. همچنین، در سال 2000، نسخه‌ای کنترل از راه دور از این دستگاه‌ها به بازار عرضه شد.

قابلیت ها و امکانات

هشداردهنده‌های خانگی اغلب از مواد پلاستیکی ساخته می‌شوند و برای تأمین انرژی از باطری استفاده می‌کنند، اما بعضی از آن‌ها به شبکه برق خانگی نیز متصل می‌شوند.

مدل‌های جدیدی که به عنوان “هوشمند” شناخته می‌شوند، ویژگی‌هایی مانند ارسال پیام هشدار به تلفن همراه، پشتیبانی از استاندارد Z-Wave برای اتصال به دستگاه‌های هوشمند مانند Alexa و SmartThings سامسونگ را دارا هستند. برخی از این دستگاه‌ها همچنین می‌توانند به عنوان چراغ شب نیز عمل کنند.

در سال 2008، شرکت Skylink یک سیستم کاملاً ایمن برای خانه‌ها معرفی کرد که دارای Wi-Fi بود و در اطراف درب بازکن گاراژ نصب می‌شد. هشداردهنده مونوکسید کربن این سیستم قادر است از طریق Wi-Fi با درب گاراژ ارتباط برقرار کند و به شما اعلام کند که زمانی که غلظت CO بیش از حد است، درب باز شود.

هشداردهنده مونوکسید کربن قابل‌حمل

این نوع هشداردهنده‌ها اصولاً برای استفاده در هواپیماها، اتومبیل‌ها و کامیون‌ها طراحی شده‌اند. بیشترین آن‌ها قابلیت اندازه‌گیری غلظت واقعی گاز مونوکسید کربن (CO) را در لحظه و بر اساس ppm (به‌طور معمول در یک نمایشگر دیجیتال) دارند.

این هشداردهنده‌ها به‌طور خاص برای اطلاع‌رسانی به راننده و سرنشینان در صورت وجود خطر CO طراحی شده‌اند. برخی از تولیدکنندگان توصیه می‌کنند که هشداردهنده‌های قابل‌حمل را سالانه برای کالیبراسیون مجدد به خود بازگردانند.

این دستگاه‌ها باید به طور دوره‌ای با استفاده از گاز تست کالیبره شده برای آزمایش و کالیبره شدن سنسورها ارسال شوند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.

هشدار دهنده نشت گاز چیست؟

وقتی غلظت گازهای طبیعی و دیگر گازهای خطرناک در یک مکان زیاد می‌شود، این می‌تواند به خطراتی مانند انفجار، گاز گرفتگی، و یا آتش‌سوزی برای حیوانات، انسان‌ها و گیاهان در آن محل منجر شود.

اندازه‌گیری مقدار این گازها به صورت دستی امکان‌پذیر است، اما این کار ممکن است با خطاها و اشتباهات انسانی همراه باشد. بنابراین، نیاز است که از وسایلی استفاده شود که این کار را به صورت خودکار و در هر لحظه انجام دهد.

آشکارساز گاز یا دیتکتور گاز، یک وسیله است که مرگ و زخمی شدن ناشی از نشت گاز را کاهش می‌دهد. این دستگاه در دسته ابزارهای ایمنی و پیشگیری از خطرات قرار می‌گیرد.

دیتکتور گاز می‌تواند غلظت نامعمول گازها در یک محیط خاص را قبل از اینکه به حوادثی مانند انفجار، آتش‌سوزی یا مسمومیت منجر شود، تشخیص دهد و ساکنین را از آن آگاه کند.

این دستگاه قادر است گازهای قابل اشتعال، سمی و کمبود اکسیژن در محیط را شناسایی کند. دیتکتور گاز به صورت گسترده در خانه‌ها و صنایع استفاده می‌شود و به کمک آن می‌توان به سرعت نشت گاز را شناسایی کرد.

هشدار دهنده نشت گاز چگونه کار می کند؟

یک دیتکتور یا هشداردهنده نشت گاز با استفاده از سنسورهای مختلف مانند مادون قرمز، امواج فوق‌صوت، الکتروشیمیایی یا نیمه‌هادی، می‌تواند غلظت بیش از حد گازهای مختلف را در یک محیط خاص تشخیص دهد. این وسیله میزان غلظت گاز را بر اساس یک مقیاس پیش‌تعیین اندازه‌گیری کرده و با آن مقایسه می‌کند.

هنگامی که غلظت گاز در محیط به حد بالایی برسد که می‌تواند خطرساز باشد، سنسور یا زنگ هشدار را فعال می‌کند، یا چراغ هشدار می‌دهد، یا هر دو را به صورت همزمان انجام می‌دهد. وقتی غلظت گاز به حد طبیعی و ایمن برگردد، دیتکتور به صورت خودکار خاموش می‌شود تا از خطای احتمالی انسانی جلوگیری شود.

برای مثال، ممکن است شخص دیتکتور را به صورت دستی خاموش کند و بعداً آن را فراموش کند که برای شرایط بعدی آماده کند. به همین دلیل، دیتکتور بعد از ۱۲ دقیقه غیرفعال می‌شود و به حالت نظارت معمول بازمی‌گردد تا از وقوع خطای احتمالی جلوگیری کند.

گازهای صنعتی قابل اشتعال رایج

گازهای قابل اشتعال، از جمله استیلن، آمونیاک، هیدروژن و گازهای مایع نظیر بوتان و پروپان، در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. این گازها هنگامی که با آتش یا گرمای زیاد در تماس باشند، به راحتی شعله ور می‌شوند و خطر انفجار دارند.

یک دیتکتور یا هشداردهنده نشت گاز می‌تواند این گازهای خطرناک را تشخیص دهد. این وسیله با استفاده از سنسورهای مختلف، میزان غلظت گازهای استیلن، آمونیاک، هیدروژن و گازهای مایع را در محیط‌های صنعتی اندازه‌گیری و در صورت نشتی و غلظت بالا، هشدار می‌دهد.

این ابزار برای ایمنی محیط کار و پیشگیری از حوادث مانند انفجارها و حریق‌ها بسیار ضروری است، به‌ویژه در صنایعی که با این گازها سر و کار دارند.

ضرورت استفاده از سنسور نشت گاز

با توجه به آنچه که در بالا گفته شد، داشتن یک هشداردهنده نشت گاز در خانه و محیط‌های کاری که با مواد شیمیایی سر و کار دارند، بسیار حیاتی است. کارگران نمی‌توانند فقط به حس بویایی خود اعتماد کنند تا از خطرات ناشی از نشت گاز در امان بمانند. حس بویایی انسان نه تنها خیلی قوی نیست، بلکه گاهی اوقات فرد ممکن است خطر را حس کند، اما زمانی که وضعیت خطرناک شده، ممکن است خیلی دیر باشد که بتواند خود را نجات دهد.

از این رو، استفاده از یک دیتکتور یا هشداردهنده نشت گاز که غلظت گازهای مختلف را در محیط اندازه‌گیری و در صورت نشتی و غلظت بالا هشدار دهد، بسیار ضروری است. این ابزار برای ایمنی و پیشگیری از حوادث مانند انفجارها و حریق‌ها بسیار مهم است، به‌ویژه در محیط‌هایی که با گازهای خطرناک سر و کار دارند.

به همین دلیل، امروزه دستگاه‌های تشخیص دهنده نشت گاز ساخته می‌شوند. دستگاه‌های آشکارساز دستی نیاز به نگهداری دقیق دارند و باید توسط افراد متخصص برای اندازه‌گیری غلظت گاز نگهداری شوند. اما دیتکتور گاز به صورت خودکار می‌تواند غلظت گازهای موجود در محیط را اندازه‌گیری کند و در صورت وجود خطر، به کارکنان یا ساکنین خانه هشدار دهد. در حال حاضر، دستگاه هشداردهنده نشت گاز تنها راهی است برای تشخیص نشت گاز و پیشگیری از خطرات احتمالی در محل کار و خانه.

وسایل مانند این دستگاه‌ها برای ایمنی بسیار ضروری هستند، زیرا می‌توانند انواع گازهای انفجاری، کمبود اکسیژن و گازهای سمی را که در هوا منتشر شده‌اند، تشخیص دهند. بدون دیتکتور گاز، کارگران در معرض خطرات جدی گازهای خطرناک قرار می‌گیرند که ممکن است به سلامتی آن‌ها آسیب برساند و حتی احتمال مرگ ناگهانی را به وجود آورد.