فهرست محتوا
دیزل ژنراتور یک دستگاه است که از دو قسمت مستقل تشکیل شده است: موتور دیزلی و ژنراتور.
موتور دیزلی از سوخت دیزل استفاده می‌کند تا حرکتی ایجاد کند که به ژنراتور منتقل می‌شود. ژنراتور از این حرکت به وسیلهٔ نیروی الکترومغناطیس استفاده می‌کند تا الکتریسیته تولید کند.
وقتی که برق شبکه عمومی به هر دلیلی قطع یا مشکل داشته باشد، دیزل ژنراتور به طریق خودکار با استفاده از تابلوی اتوماتیک ترانسفر سوئیچ روشن می‌شود و برق مورد نیاز ساختمان را تأمین می‌کند.
وقتی برق شبکه بازگردد، تابلو اتوماتیک خودکاراً دیزل ژنراتور را خاموش می‌کند. وجود دیزل ژنراتور اضطراری برای بیمارستان‌ها، پاساژ‌های تجاری، برج‌های مسکونی و ساختمان‌های دیگر بسیار حیاتی است.
از دیگر کاربردهای مهم دیزل ژنراتور اتوماتیک برای ساختمان‌ها، تأمین برق لازم برای سیستم آتش‌نشانی در زمانی است که برق شبکه قطع شده باشد.
اداره آتش‌نشانی به دلیل احتمال قطعی برق در زمان حریق، از ساختمان‌ها می‌خواهد که دیزل ژنراتور اضطراری نصب کنند تا بتوانند پمپ‌های آتش‌نشانی را به راحتی و با اطمینان اجرا کنند.
انواع دیزل ژنراتور
مولدها بر اساس نوع سوختی که استفاده میکنند، به چند گروه تقسیم می‌شوند: دیزلی، بنزینی، دوگانه سوز (که هم دیزل و هم بنزین می‌سوزند) و گازی. هر کدام از این نوع‌ها بر اساس نیاز و شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مولدها از نظر مدت زمان کارکرد، به چهار دسته تقسیم می‌شوند: مولدهای اضطراری (که برای شرایط اضطراری مانند قطعی برق استفاده می‌شوند)، مولدهای پایه (که به طور معمول در مکان‌هایی که برق شبکه نیست استفاده می‌شوند)، مولدهای دائم (که برای تأمین پایداری برق در طولانی‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرند) و مولدهای چند منظوره (که می‌توانند در شرایط مختلف استفاده شوند).
با توجه به توان خروجی، مولدها به دو دسته تک فاز و سه فاز تقسیم می‌شوند. مولدهای تک فاز برای مصارف کمتری مانند استفاده در منازل و مغازه‌ها مناسب هستند، در حالی که مولدهای سه فاز برای مصارف بزرگتر مانند صنایع و ساختمان‌های بزرگ مناسب تر هستند.
در کل، انتخاب نوع و توان مولد بر اساس نیاز خاص هر مکان و استفاده مورد نظر، اهمیت بسیاری دارد تا بتوان به بهترین شکل از آن استفاده کرد و نیاز به برق را تأمین کرد.
انتخاب دیزل ژنراتور متناسب با مصرف
یکی از مهمترین دغدغه‌ها در انتخاب ژنراتور، محاسبه دقیق توان مصرفی است.
اگر ژنراتوری کوچکتر از نیازمندی‌های ما باشد، نمی‌تواند به درستی کار کند و نیازمندی‌های ما را برآورده نمی‌سازد.
از طرف دیگر، اگر ژنراتوری بزرگتر از نیازمندی‌های ما باشد، هزینه اضافی برای خرید و نگهداری آن را پرداخت می‌کنیم و هزینه بیشتری برای سوخت و نگهداری آن خواهیم داشت.
محاسبه توان مصرفی
مهم نیست که کنتور برق شهر شما چند آمپر است یا چه امتیازی از اداره برق گرفته اید زیرا برق شهر پشتوانه شبکه داشته و به عنوان مثال ممکن است شما از یک کنتور ۱۰۰ آمپر به اندازه ۱۵۰ آمپر در لحظه توان مصرف کنید یا از یک کنتور ۱۰۰ آمپر ، ۲۰ آمپر هم مصرف نکنید .
ابتدا نام مصرف کننده ها را لیست کنید . سپس آنها را به دو دسته ی سه فاز و تکفاز تقسیم بندی کنید . روی پلاک یا برچسب هر مصرف کننده ای مشخصات فنی بر حسب : اسب بخار (hp) یا کیلووات (kW) یا کاوآ (kVA) یا آمپر (A) قید شده است .
روابط
با استفاده از روابط ذیل تمام آنها را به آمپر تبدیل کنید :
اسب بخار ضربدر ۰/۷۳۶ = کیلووات
کاوآ ضربدر ۰/۸ = کیلووات
کیلووات سه فاز ضربدر ۱/۸ = آمپر سه فاز
کیلووات تکفاز ضربدر ۴/۴ = آمپر تکفاز
ژنراتورهای برق در هنگامی که شروع به کار میکنند، برق را تولید میکنند بدون اینکه به شبکهٔ برق متصل باشند. بنابراین، برای محاسبهٔ توان این ژنراتورها، باید تمام مصرف انرژی در زمان استارت (آغاز اولیه) را در نظر بگیریم.
به این ترتیب، برای اجزایی مانند چراغ‌ها که در لحظهٔ شروع روشن شدن، توان بیشتری مصرف نمی‌کنند، ضریب یک اختصاص می‌دهیم.
اما برای وسایلی مانند جرثقیل‌های برجسته، پمپ‌ها، آسانسورها و سایر موتورهای الکتریکی که در زمان شروع به کار، توان بیشتری مصرف میکنند، ضریب دیگری در نظر می‌گیریم.
موتورهای الکتریکی با حالت راه اندازی مستقیم = ضریب ۲/۵
موتورهای الکتریکی با حالت راه اندازی دو ضرب (ستاره مثلث) = ضریب۱/۷
موتورهای الکتریکی با حالت راه اندازی از طریق اینورتر (سافت درایو) = ضریب ۱
برای محاسبه توان مصرفی ژنراتورها، ابتدا باید مقادیر توان مصرفی را در حالت تکفاز و سه فاز جمع کنیم. در حالت تکفاز، مقدار به دست آمده را بر سه تقسیم می‌کنیم و با مقدار به دست آمده در حالت سه فاز جمع می‌کنیم.
نتیجه نهایی این محاسبه، توان مصرفی مورد نیاز را به واحد آمپر سه فاز نمایان می‌سازد. در نهایت، با استفاده از روابط مناسب، این مقدار را به واحد کیلووات یا کیلووار تبدیل می‌کنیم.
آمپر سه فاز تقسیم بر ۱/۸ = کیلووات سه فاز
آمپر سه فاز تقسیم بر ۱/۴۴ = کاوآ
تا الان ما توان مورد نیاز برای ژنراتور را محاسبه کرده‌ایم، اما فقط ۵۰ درصد از کار را انجام داده‌ایم. باقی ۵۰ درصد مربوط به انتخاب یک ژنراتور دیزلی است که توان مصرفی مورد نیاز را تأمین کند.
طرز کار دیزل ژنراتور
دیزل ژنراتور یک دستگاه است که از دو بخش مجزا تشکیل شده است: موتور دیزلی و ژنراتور الکتریکی. موتور دیزلی با استفاده از سوخت دیزل حرکتی ایجاد می‌کند که به ژنراتور منتقل می‌شود.
ژنراتور از این حرکت استفاده می‌کند تا با استفاده از نیروی الکترومغناطیس، الکتریسیته تولید کند. این دو بخش به یکدیگر از طریق یک میل لنگ وصل می‌شوند، به طوری که حرکت ایجاد شده توسط موتور دیزلی به ژنراتور منتقل می‌شود.
موتور دیزلی با یک فرآیند احتراق درونی کوچک شروع به کار می‌کند.
این موتور دارای دریچه‌ای است که جریان سوخت را کنترل کرده و سرعت موتور دیزلی را تنظیم می‌کند، که این کار باعث می‌شود تا توان خروجی ژنراتور به صورت معیار شده و استاندارد شده باقی بماند.
دیزل ژنراتور یک دستگاه است که از دو قسمت اصلی تشکیل شده است: موتور دیزلی و ژنراتور الکتریکی. موتور دیزلی با استفاده از سوخت دیزل حرکتی ایجاد می‌کند که به ژنراتور منتقل می‌شود.
درون ژنراتور، محور اصلی به دور میل لنگ می‌چرخد و این حرکت با سرعت بالا باعث چرخش آهنرباهای داخل سیم‌پیچ ژنراتور می‌شود.
با استفاده از قانون القای الکتریکی، این حرکت باعث تولید الکتریسیته می‌شود. کلید هدایتگر (گاورنر) به موتور اجازه می‌دهد تا با افزایش سرعت، میزان الکتریسیته مورد نیاز را تأمین کند، تا در صورت تغییرات ناگهانی در مصرف برق توسط مصرف‌کنندگان، تولید برق را کنترل کند.
دیزل ژنراتور با تبدیل سوخت دیزل به برق، برای تأمین نیازهای برقی کارخانه‌ها، پروژه‌های ساختمانی، محیط‌های صنعتی، جاده‌ها و راه‌آهن، بیمارستان‌ها، سازمان‌ها، سینماها، مجموعه‌های ورزشی و پروژه‌های بین شهری و دورافتاده استفاده می‌شود.
این دستگاه عمدتاً زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دسترسی به برق شهری ممکن نباشد و گاهی هم برای کاهش هزینه‌های مصرف انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد دیزل ژنراتور
اکنون که سیستم برق در سراسر جهان گسترش یافته است، اغلب افراد به راحتی به برق سه فاز یا تک فاز دسترسی دارند. اما این سیستم هنوز نمی‌تواند تمام نیازهای کاربران را به طور کامل برآورده کند.
در صورت قطعی یا خارج شدن از محدوده برق، دسترسی ما به این منبع قطع می‌شود و در این حالت، دستگاه‌های تولید کننده برق نقش اساسی ایفا میکنند. دیزل ژنراتورها به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها در این شرایط معرفی می‌شوند.
کاربرد دیزل ژنراتور
دیزل ژنراتورها در بسیاری از جوامع و صنایع به کار می‌روند:
1. منازل مسکونی، ساختمان‌ها و ادارات: در صورت قطعی مکرر برق، به ویژه در مناطقی که برقی پایدار ندارند، دیزل ژنراتورها به عنوان یک منبع پشتیبانی الکتریکی اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این امر می‌تواند از وقوع مشکلات جدی در کارکردهای روزمره مانند از دست دادن دستگاه‌های برقی جلوگیری کند.
2. بیمارستان‌ها و مراکز حساس: تأمین برق اضطراری در بیمارستان‌ها و مراکز پردازش داده بسیار حیاتی است. در صورت قطعی برق، دیزل ژنراتورها به عنوان یک پشتیبان اساسی برای این مراکز عمل میکنند تا از وقوع خسارات جبران ناپذیر جلوگیری کنند.
توصیه می‌شود که این مراکز دارای چند دیزل ژنراتور به صورت همزمان باشند تا اطمینان از پوشش کامل الکتریسیته داشته باشند.
3. صنایع غذایی: در این صنایع، نگهداری از مواد غذایی معمولاً نیاز به یخچال و فریزرها دارد. دیزل ژنراتورها در اینجا برای تأمین برق این وسایل ضروری است که حفظ کیفیت مواد غذایی را تضمین می‌کند.
4. صنایع کشاورزی: در مناطق دورافتاده که به برق شهری دسترسی ندارند، دیزل ژنراتورها برای تأمین برق برای پمپ‌های آبیاری، تراکتورها و دیگر وسایل کشاورزی استفاده می‌شوند.
5. صنایع معدنی: استخراج مواد معدنی اغلب نیاز به برق دارد که ممکن است در مناطق دورافتاده و مختلف موجود نباشد. دیزل ژنراتورها در این صنایع برای تأمین برق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این دستگاه‌ها به عنوان یک منبع اصلی یا پشتیبان در مواقع اضطراری و برقراری برق در مناطقی که به برق شهری دسترسی ندارند، بسیار موثر هستند.
محتوای کاتالوگ دیزل ژنراتور
در کاتالوگ دیزل ژنراتورها، توان مشخص شده برای شرایط استاندارد محیط کارکرد، ارتفاع سطح دریا، تهویه مناسب و دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد و سایر شرایط معمول محیط و سوخت مصرفی ذکر شده است.
اما بسته به محل نصب ژنراتور، ممکن است به علت شرایط خاصی مانند ارتفاع بالا، دمای بالا یا تهویه نامناسب، توان قابل دسترسی از ژنراتور کمتر از مقدار مشخص شده در کاتالوگ شود.
در کاتالوگ سازنده برای هر دیزل ژنراتور، دو مقدار توان تعریف شده است: توان اضطراری و توان دائم. توان اضطراری یا Standby Power، توانی است که ژنراتور می‌تواند تا یک ساعت طول بکشد. پس از این مدت، توان ژنراتور حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا می‌کند و به توان دائم (Prime Power) تبدیل می‌شود که می‌تواند به طور پایدار به مدت طولانی‌تر در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد.
اگر نیاز است که ژنراتور به صورت دائمی کار کند، بهتر است از بیش از ۸۰ درصد توان آن استفاده نشود. اما در صورت استفاده اضطراری، می‌توان از تمام توان دستگاه بهره برد.
لازم به ذکر است که استفاده طولانی‌مدت از ژنراتور در محدوده توان کمتر از ۳۰ درصد می‌تواند به آن آسیب بزند، البته این موضوع در دوره‌های کوتاه مدت قابل چشم‌پوشی است.
