آموزش نصب سیستم های اعلام حریق

در دنیای امروز، ایمنی آتش‌سوزی در خانه‌ها و مکان‌های تجاری بسیار مهم است. نصب یک سیستم اعلام حریق مؤثر نه تنها الزامی است، بلکه گامی حیاتی برای حفاظت از جان و اموال در برابر خطرات آتش‌سوزی به شمار می‌رود.

این مقاله هدفش ارائه یک نمای کلی از اصول، روش‌ها و بهترین شیوه‌های نصب سیستم‌های اعلام حریق است. چه حرفه‌ای در زمینه ایمنی آتش‌نشانی باشید و چه تازه‌کار، این راهنما به شما کمک می‌کند تا با دانش و مهارت‌های لازم برای نصب مؤثر این سیستم‌ها آشنا شوید.

نصب سیستم‌های اعلام حریق می‌تواند در مراحل اولیه آتش‌سوزی، پیشگیری، کنترل و اطفای آن را ممکن کند. آمارها نشان می‌دهند که استفاده از این فناوری‌ها در سال‌های اخیر جان بسیاری را نجات داده و از خسارات سنگین جلوگیری کرده است. طراحی و نصب این سیستم‌ها به دلیل اهمیت بالای آن نیازمند آشنایی با انواع تجهیزات، استانداردها و مهارت‌های عملی است. به همین دلیل، در این مقاله راهنمایی جامع برای نصب سیستم‌های اعلام حریق ارائه شده است.

به یاد داشته باشید که فقط افراد و شرکت‌های دارای مجوز از سازمان آتش‌نشانی مجاز به نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها هستند.

آموزش و راهنمای جامع نصب سیستم اعلام حریق از صفر تا صد

ابتدا می‌خواهیم درباره نحوه آموزش نصب سیستم اعلام حریق صحبت کنیم. ورود به هر صنعتی نیازمند تخصص و دانش است، به‌ویژه وقتی که جان و اموال مردم در خطر باشد. به همین دلیل، ما به مراحل اساسی که شما را به یک متخصص در نصب سیستم‌های اعلام حریق تبدیل می‌کند، اشاره خواهیم کرد.

اولین قدم، یادگیری این تخصص است. حتی اگر مدتی در شرکت‌های تخصصی به‌عنوان کارآموز فعالیت کنید، می‌توانید اهمیت و حساسیت این حرفه را درک کنید. ممکن است فکر کنید که تجربه در نصب سیستم‌های الکترونیکی شما را از یادگیری این سیستم بی‌نیاز می‌کند، اما واقعیت این است که باید با مفاهیم، تجهیزات، استانداردهای روز آتش‌نشانی و همچنین انواع کدها و علائم آشنا باشید.

در گام دوم، بهتر است در سمینارها و دوره‌های آموزشی مرتبط شرکت کنید و از تجربیات متخصصان بهره ببرید. برای مثال، سازمان‌های معتبری مانند “National Fire Protection Association” (NFPA) و “American Fire Alarm Association” (AFAA) هر سال دوره‌های کاربردی و پیشرفته‌ای برگزار می‌کنند. همچنین، کتاب راهنمای سیستم‌های اعلام حریق منتشر شده توسط “انجمن ملی تولیدکنندگان برق” (NEMA) یکی از منابع آموزشی معتبر در این زمینه است.

در مرحله آخر، باید با انتخاب تجهیزات مناسب و نحوه نصب و راه‌اندازی هرکدام از آن‌ها آشنا شوید. سپس، برای حرفه‌ای شدن در این زمینه، به انتخاب و نصب درست این تجهیزات بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید در سریع‌ترین زمان ممکن، تمامی تجهیزات آتش‌نشانی و اجزای آن را در ساختمان‌ها به‌خوبی پیاده‌سازی کنید.

استاندارد نصب تجهیزات اعلام حریق

در آغاز هر فعالیت اجرایی، توجه به زیرساخت‌های موجود بسیار مهم است و نصب سیستم‌های اعلام حریق نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر ساختمان‌ها زیرساخت مناسب نداشته باشند، نصب سیستم اعلام حریق به‌درستی انجام نخواهد شد. یکی از نکات مهم این است که آیا ساختمان در حال ساخت است یا اینکه قبلاً ساخته شده، زیرا این موضوع بر طراحی و اجرای سیستم‌های اعلام حریق تأثیر می‌گذارد.

سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به عنوان مرجع قانونی، ضوابط لازم برای سیستم‌های کشف و اعلام حریق را مشخص کرده است. این سازمان برای طراحی و نصب این سیستم‌ها به استانداردهای زیر توجه می‌کند:

– مقررات ملی ساختمان ایران (ویرایش سال 1395؛ مباحث 3، 13 و 21)
– استاندارد NFPA72
– استاندارد BS5839-1
– استاندارد NFPA170
– استاندارد NFPA101

تجهیزات مجاز برای نصب در سیستم اعلام حریق

بر اساس ضوابط سازمان آتش‌نشانی، برای تجهیزاتی که قرار است در سیستم اعلام حریق ساختمان نصب شوند، رعایت الزامات زیر ضروری است:

1. مدل و تاییدیه: تمامی تجهیزات باید مدل، کد تاییدیه آزمایشگاه و نام سازنده را داشته باشند.
2. نمایندگی مجاز: تجهیزات باید دارای نمایندگی مجاز ثبت شده در لیست سازمان آتش‌نشانی باشند.
3. استفاده از یک برند: تمام تجهیزات اعلام حریق باید از یک برند مشخص و در لیست سازمان آتش‌نشانی باشند.
4. تجهیزات غیر اصلی: اگر بخواهید از تجهیزات اصلی برند دیگری استفاده کنید، باید گواهی تطابق عملکرد آن‌ها و مرکز کنترل را از یک آزمایشگاه معتبر و مورد تایید سازمان آتش‌نشانی ارائه دهید.
– توضیح: برای تجهیزات خاص مثل آشکارسازهای شعله، نمونه‌بردار هوا، دودی خطی و حرارتی خطی، گواهی تطابق از سازنده الزامی است و مسئولیت صحت عملکرد سیستم بر عهده سازنده و نمایندگی مجاز آن خواهد بود.

5. گارانتی: نمایندگی تجهیزات باید دو سال گارانتی از زمان صدور گواهی اصالت برای تمامی تجهیزات و خدمات سیستم اعلام حریق ارائه دهد.
6. تامین قطعات یدکی: همچنین، تعهد به ارائه 10 سال خدمات تامین قطعات یدکی برای تمامی تجهیزات اعلام حریق، چه اصلی و چه فرعی، الزامی است.

زون بندی سیستم اعلام حریق

برای طراحی و اجرای سیستم تشخیص و اعلام حریق، آشنایی با مفهوم زون‌بندی حریق بسیار مهم است. زون‌بندی حریق به معنای تقسیم یک مکان یا ساختمان به نواحی مختلف بر اساس خطرات آتش‌سوزی و مسائل ایمنی است. این نواحی معمولاً بر اساس نوع فعالیت‌ها، مواد استفاده شده و خطرات احتمالی تعیین می‌شوند.

زون‌بندی حریق به این معناست که یک ساختمان یا تأسیسات به بخش‌های مختلف تقسیم می‌شود که هر بخش دارای دستگاه‌های تشخیص و تجهیزات هشدار خاص خود است. این کار کمک می‌کند تا بتوان به‌راحتی محل دقیق آتش‌سوزی را شناسایی کرد و به‌طور مؤثرتری به آن پاسخ داد.

هدف از زون‌بندی آتش‌سوزی، کاهش هشدارهای کاذب، کاهش زمان پاسخگویی پرسنل اضطراری و کمک به تخلیه سریع و مؤثر افراد است. با تقسیم یک ساختمان به نواحی مختلف، سیستم اعلام حریق می‌تواند محل آتش‌سوزی را مشخص کند و اطلاعات مهمی را در اختیار امدادگران قرار دهد.

تفاوت زون بندی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارفی

برای طراحی و نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان، باید تفاوت بین دو نوع سیستم، یعنی سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق آدرس‌پذیر و متعارف، و همچنین زون‌بندی آن‌ها را بدانیم.

سیستم‌های اعلام حریق متعارف معمولاً یک ساختمان را به مناطق جداگانه تقسیم می‌کنند. هر منطقه یا زون به طور خاص تحت نظارت آتش‌نشانی قرار دارد. زمانی که آتش‌سوزی در یک زون شناسایی می‌شود، سیستم فقط می‌تواند یک نشانه کلی از این که آتش در کدام زون است، ارائه دهد. این اطلاعات برای تیم‌های واکنش و تخلیه اضطراری مفید است تا بتوانند تلاش‌های خود را در آن منطقه متمرکز کنند. اما این سیستم مکان دقیق آتش‌سوزی را در داخل زون مشخص نمی‌کند.

در مقابل، سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر قادرند مکان دقیق آتش‌سوزی یا رویداد را در یک منطقه یا زون خاص شناسایی کنند. این سیستم‌ها با اختصاص یک آدرس یا شناسه منحصر به فرد به هر دستگاه، مانند آشکارسازها یا ایستگاه‌های کششی، این کار را انجام می‌دهند. وقتی یک رویداد رخ می‌دهد، سیستم می‌تواند دستگاه خاصی را که زنگ هشدار را فعال کرده است، شناسایی کند و اطلاعات دقیقی درباره مکان آن ارائه دهد. این ویژگی کمک می‌کند تا واکنش سریع‌تری صورت گیرد، زیرا پرسنل آتش‌نشانی و اورژانس می‌توانند به سرعت به منبع آتش‌سوزی دسترسی پیدا کنند.

به طور خلاصه، تفاوت بین زون‌بندی سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر و متعارف در سطح جزئیات و اطلاعاتی است که هنگام شناسایی آتش‌سوزی یا رویداد ارائه می‌دهند. سیستم‌های آدرس‌پذیر اطلاعات دقیقی درباره مکان دستگاه فعال‌کننده ارائه می‌کنند، در حالی که سیستم‌های متعارف فقط می‌توانند یک منطقه کلی را نشان دهند.

الزامات زون بندی در نصب سیستم اعلام حریق

برای نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان، باید موارد زیر را در زون‌بندی حریق (منطقه تشخیص حریق) در نظر بگیرید:

1. زون برای هر طبقه: هر طبقه از ساختمان باید یک زون تشخیص حریق داشته باشد.
2. تقسیم زون‌ها: اگر هر طبقه به چند زون تقسیم شود به دلیل وجود موانع انتشار حریق و دود و امکان تردد افراد، باید این تقسیم‌بندی مطابق با زون‌های حریق انجام شود.
3. محل آشکارسازها: آشکارسازهایی که در سقف یا کف کاذب نصب می‌شوند، باید در زون حریق مشابه آشکارسازهای اصلی اتاق قرار گیرند، مگر اینکه در زون جداگانه‌ای قرار گرفته باشند.
4. مساحت تحت پوشش: حداکثر مساحت هر زون تشخیص حریق 2000 متر مربع است.
5. مسافت جستجو: حداکثر مسافت جستجو در یک زون حریق 60 متر می‌باشد.
6. اتصال به مرکز کنترل: هر مدار مربوط به زون حریق در سیستم متعارف باید با کابل جداگانه‌ای به مرکز کنترل متصل شود.
7. ایزولاتور: به جز مواردی که از تجهیزات ایزولاتور استفاده می‌شود، هر مدار مربوط به زون حریق در سیستم آدرس‌پذیر باید توسط ایزولاتور از زون‌های دیگر حفاظت شود.

طراحی سیستم اعلام حریق ساختمان

قبل از نصب و اجرای سیستم اعلام حریق، باید طراحی سامانه کشف و اعلام حریق را انجام دهیم. طراحی این سیستم شامل نکات مهمی است که به ایمنی ساکنین و واکنش مؤثر در مواقع آتش‌سوزی کمک می‌کند. در طراحی سامانه اعلام حریق باید موارد زیر را در نظر گرفت:

1. ارزیابی خطر آتش‌سوزی: شناسایی نقاط آسیب‌پذیر و خطرات موجود.
2. زون‌بندی حریق: تقسیم ساختمان به نواحی مختلف بر اساس نوع سیستم.
3. محل پانل کنترل: تعیین موقعیت مناسب برای پانل کنترل اعلام حریق.
4. تعداد و محل عناصر اعلام حریق: تعیین تعداد و محل نصب تجهیزات طبق ضوابط.
5. طراحی سیم‌کشی و ارتباط سیستم: برنامه‌ریزی برای نحوه اتصال و ارتباط بین اجزا.

همچنین، باید توجه داشته باشید که طراحی سیستم‌های متعارف و آدرس‌پذیر با یکدیگر متفاوت است.

تفاوت طراحی سیستم اعلان حریق متعارفی و آدرس پذیر

در طراحی و نصب سیستم اعلام حریق، باید به تفاوت‌های بین دو نوع سیستم، یعنی آدرس‌پذیر و متعارف توجه کنید. این دو سیستم در نحوه سیم‌کشی، نظارت و اعلام هشدارها با یکدیگر متفاوت هستند.

تفاوت سیم  کشی سیستم آدرس پذیر و متعارفی

سیستم‌های اعلام حریق متعارف از یک نوع سیم‌کشی مبتنی بر زون استفاده می‌کنند. در این سیستم، هر زون می‌تواند شامل چندین دستگاه (مثل آشکارسازهای دود، آشکارسازهای حرارتی و ایستگاه‌های دستی) باشد که به صورت موازی به هم متصل شده‌اند. هر زون به یک مدار خاص متصل است و هر بار که یکی از دستگاه‌ها در آن زون فعال شود، زنگ هشدار به صدا درمی‌آید.

در مقابل، سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر از یک نوع سیم‌کشی به نام حلقه یا لوپ استفاده می‌کنند. در این سیستم، هر دستگاه (مانند آشکارسازهای دود، آشکارسازهای حرارتی و شستی‌های اعلام حریق) یک آدرس منحصر به فرد دارد و به صورت متوالی در یک حلقه به هم متصل می‌شوند. این طراحی به کنترل پنل اجازه می‌دهد که به‌طور جداگانه با هر دستگاه ارتباط برقرار کرده و آن را شناسایی کند.

تفاوت مانیتورینگ اعلام حریق متعارفی و آدرس پذیر

در طراحی و نصب سیستم اعلام حریق، باید به تفاوت‌های زیر توجه کرد:

در یک سیستم اعلام حریق متعارف، کنترل پنل مدار را برای شناسایی هرگونه مشکل، مانند مدار باز یا کوتاه، بررسی می‌کند. وقتی که یک آتش‌سوزی یا خطا در یک زون شناسایی شود، پنل فقط نشان می‌دهد که کدام زون آسیب‌دیده است، اما اطلاعات دقیق‌تری درباره دستگاه خاصی که مشکل دارد، ارائه نمی‌دهد.

اما در یک سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، کنترل پنل به‌طور مداوم وضعیت و اطلاعات هر دستگاه آدرس‌پذیر را بررسی می‌کند. این پنل می‌تواند محل دقیق و نوع هشدار حریق را مشخص کند و اطلاعات دقیقی درباره دستگاه‌های خاص درگیر را ارائه دهد.

علائم اختصاری تجهیزات اعلام حریق

سازمان آتش‌نشانی برای ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در علائم مورد استفاده در طراحی سیستم‌های کشف و اعلان حریق، استاندارد NFPA170 را به عنوان مرجع علائم اختصاری تأیید کرده است.

علائم اختصاری پرکاربرد در طراحی و نصب اعلام حریق در جدول زیر آمده است:

نصب کنترل پنل اعلام حریق

نصب کنترل پنل اعلام حریق یا همان شبکه مرکزی اعلام حریق که به عنوان مغز سیستم اعلام حریق عمل می کند، باید طبق مراحل و الزامات زیر انجام گیرد

جانمایی کنترل پنل

قبل از شروع نصب سیستم اعلام حریق، باید محل قرارگیری کنترل پنل را به‌دقت برنامه‌ریزی کنید. پنل باید در مکانی امن و به‌راحتی قابل دسترسی قرار گیرد.

نصب دتکتور دودی در اتاق یا فضایی که مرکز کنترل اعلام حریق در آن قرار دارد، الزامی است.

اگر پنل در جایی باشد که به‌سختی قابل دسترسی است، باید از کنترل پنل تکرارکننده استفاده کنید که همه اطلاعات و دستورات مرکز کنترل را نمایش دهد و در ورودی‌های اصلی نصب شود.

اگر ساختمان چندین ورودی اصلی یا مکان‌های مختلف برای کاربران دارد، ضروری است که برای هر یک از آن‌ها مراکز تکرارکننده در نظر گرفته شود.

تجهیزات و محافظت های مرکز کنترل

اطمینان حاصل کنید که تمام مواد و تجهیزات لازم برای نصب، مانند کنترل پنل، سیم‌کشی، مجرا، ابزار و سخت‌افزار نصب را دارید.

همچنین، ضروری است که کنترل پنل با روش‌هایی مانند قفل سخت‌افزاری، نرم‌افزاری یا قرار دادن در جعبه محافظ، از دسترسی افراد غیر مسئول محافظت شود.

سناریوهای شرایط اضطراری در نصب پنل

ضروری است که کنترل دستورات مربوط به شرایط اضطراری به طور کامل توسط سیستم اعلام حریق انجام شود و تمامی ضوابط ایمنی در نقطه اتصال درگاه‌های کنترل شرایط اضطراری به سیستم‌های جانبی رعایت گردد.

وظایف درگاه‌های کنترل شرایط اضطراری می‌تواند توسط سیستم‌های مدیریت ساختمان (BMS) در سناریوهای اضطراری اجرا شود، به شرطی که این تجهیزات تأییدیه استانداردهای خاص مربوط به اعلام حریق را داشته باشند.

ایمنی نصب و ارتفاع کنترل پنل

مطمئن شوید که کنترل پنل با استفاده از براکت‌های نصب یا سخت‌افزار مناسب به‌طور ایمن روی دیوار یا سطح ثابت دیگری نصب شده است. ارتفاع نصب پنل اعلام حریق باید ۱۵۰ سانتی‌متر از سطح زمین باشد.

منبع تغذیه

کنترل پنل را به یک منبع تغذیه مطمئن وصل کنید. این کار می‌تواند شامل کشیدن سیم‌کشی برق از یک پریز نزدیک یا استفاده از یک مدار مخصوص برای سیستم اعلام حریق باشد.

سیم کشی کنترل پنل

سیم‌کشی لازم را طبق دستورالعمل سازنده به کنترل پنل وصل کنید. این سیم‌کشی معمولاً شامل دتکتورهای دود، آشکارسازهای حرارتی، ایستگاه‌های کشش، آژیرها، فلاشرها و سایر تجهیزات سیستم اعلام حریق می‌شود. از سیم با اندازه مناسب استفاده کنید و به کدهای برق محلی پایبند باشید.

همچنین، از تاریخ ۱۵/۱/۱۳۹۹، نصب پورت ویژه شبکه برای نظارت بر اعلام حریق شهری و ترمینال‌های بدون ولتاژ باز و بسته در مرکز کنترل الزامی است.

پیکربندی کنترل پنل

پس از اتمام سیم‌کشی، کنترل پنل را طبق طرح سیستم مورد نظر تنظیم کنید. این تنظیمات شامل مشخص کردن زون‌ها، فعال‌سازی برنامه‌نویسی، تعیین آستانه‌های هشدار و سایر تنظیمات لازم است.

به یاد داشته باشید که نصب سیستم اعلام حریق ممکن است بسته به دستورالعمل سازنده، کدهای ساختمانی محلی و پیچیدگی سیستم متفاوت باشد. همیشه بهتر است برای اطمینان از رعایت اصول و نصب صحیح، با یک نصاب یا پیمانکار حرفه‌ای در زمینه اعلام حریق مشورت کنید.

نصب دتکتورهای اعلام حریق

نصب دتکتور یا آشکارساز حریق در تمام فضاهای قابل دسترس، مانند اتاق‌ها، پذیرایی، نشیمن، انباری، زیرزمین، اتاق زیرشیروانی، سقف و کف کاذب، کمدها، اتاق آسانسور و شوت زباله ضروری است.

در فضاهای با سقف کاذب و کف کاذب که ارتفاع آن‌ها ۰.۸ متر یا بیشتر است، باید دتکتور حریق نصب شود.

اگر تجهیزاتی در فضاهای مخفی مانند سقف و کف کاذب نصب شود، باید چراغ نمایشگری در نزدیک‌ترین مکان قابل دیدن نصب گردد تا محل تجهیز مخفی به راحتی شناسایی شود.

اگر امکان شناسایی محل دقیق آشکارساز حریق در فضاهای مخفی از مرکز کنترل وجود داشته باشد، نصب چراغ نمایشگر ضروری است.

به جز تجهیزاتی که مخصوص نصب توکار هستند، دتکتورهای حریق باید به صورت روکار نصب شوند.

اگر فضای بالای سقف کاذب به عنوان پلنوم سیستم هواساز استفاده شود و آشکارساز حریق مناسب برای شرایط جابجایی هوای سریع در نظر گرفته شود، نیازی به نصب آشکارساز حریق جداگانه در بالای سقف نیست.

در فضاهایی با سقف صاف، هیچ بخشی از اتاق نباید خارج از شعاع پوشش دتکتور اعلام حریق باشد.

برای دتکتورهای ترکیبی، جانمایی بر اساس بخشی که کمترین شعاع پوشش را دارد، انجام می‌شود. به عنوان مثال، دتکتور ترکیبی دودی و حرارتی باید بر اساس آشکارساز حرارتی نصب شود.

نصب دتکتور اعلام حریق در فاصله یک متری دریچه دمنده هوا مجاز نیست.

نصب دتکتور اعلام حریق بر اساس NFPA 72

بر اساس استاندارد NFPA 72، در فضاهایی که با پارتیشن تقسیم شده‌اند، اگر فاصله بالای پارتیشن تا سقف کمتر از ۱۵ درصد از کل ارتفاع اتاق باشد، پارتیشن به عنوان یک دیوار کامل از کف تا سقف در نظر گرفته می‌شود.

طبق استاندارد NFPA 72، اگر فضاهایی با پارتیشن تقسیم شده باشند و فاصله بالای پارتیشن تا سقف کمتر از ۱۵ درصد ارتفاع کل اتاق باشد، آن پارتیشن مانند یک دیوار کامل در نظر گرفته می‌شود.

نکاتی که باید در هنگام استفاده و نصب دتکتور حرارتی رعایت کنیم:

دتکتورهای حرارتی دارای یک مقاومت حرارتی هستند که وقتی دما افزایش می‌یابد، مقاومت آن کاهش می‌یابد و این باعث افزایش جریان الکتریکی می‌شود. نصب دتکتور حرارتی بر اساس استاندارد BS 5839 انجام می‌شود. این دتکتورها به دو نوع تقسیم می‌شوند: دتکتور حرارتی ثابت و دتکتور حرارتی افزایشی.

نکاتی که باید در هنگام استفاده و نصب دتکتور ترکیبی یا (دتکتور مولتی) رعایت کرد:

دتکتورهای ترکیبی از دو قسمت تشکیل شده‌اند: یکی برای حس کردن حرارت و دیگری برای حس کردن دود. این دتکتورها در جاهایی استفاده می‌شوند که احتمال وجود دود و حرارت در زمان آتش‌سوزی وجود دارد، مانند اتاق‌های بازرگانی و کتابخانه‌ها.

نحوه ی کارکرد دتکتور شعله

دتکتور شعله با استفاده از سنسورهای مخصوصی که اشعه‌های ماوراء بنفش و مادون قرمز را تشخیص می‌دهند، آتش را شناسایی می‌کند. این دتکتورها بسیار سریع عمل می‌کنند و زمان کمی برای شناسایی آتش نیاز دارند. زاویه دید دتکتور شعله معمولاً 120 درجه است، اما این مقدار ممکن است بسته به مدل متفاوت باشد.

استاندارد BS5839 و نقشه نصب دتکتور اعلام حریق

نصب آشکارساز حریق در فاصله ۵۰ سانتی‌متری از دیوار، پارتیشن، تیر و بیم سقفی، کانال و موانعی که مانع رسیدن دود و حرارت به دتکتور می‌شوند، که عمق آن‌ها بیش از ۲۵ سانتی‌متر و طول آن‌ها بیش از یک متر باشد، مجاز نیست.

اگر تیر و بیم سقفی، کانال یا موانع با عمق ۲۵ سانتی‌متر یا کمتر وجود داشته باشد، می‌توان آشکارساز را در فاصله حداقل دو برابر عمق آن مانع نصب کرد.

در صورتی که پارتیشن یا قفسه در فاصله ۳۰ سانتی‌متری از سقف اتاق باشد، این پارتیشن یا قفسه مانند یک دیوار کامل در نظر گرفته می‌شود و آشکارساز باید بر اساس این فرض نصب گردد.

نقشه نصب دتکتور اعلام حریق

اگر موانعی مثل تیر و بیم سقفی با عمق بیشتر از ۱۰ درصد ارتفاع اتاق وجود داشته باشد، آن مانع به عنوان یک دیوار کامل در نظر گرفته می‌شود و سپس آشکارساز باید بر اساس این فرض نصب شود.

آشکارساز باید طوری نصب شود که در محدوده ۵۰ سانتی‌متری آن هیچ مانع یا تجهیزی وجود نداشته باشد.

در نصب سیستم اعلام حریق برای سقف‌های شیب‌دار، پوشش آشکارساز در قله شیب یا نزدیک به آن برای هر درجه شیب به میزان یک درصد افزایش می‌یابد و حداکثر این افزایش ۲۵ درصد است. سایر آشکارسازها نیز مشابه سقف‌های صاف نصب می‌شوند.

نصب دتکتور حریق در اتاق‌هایی که به مسیرهای فرار منتهی می‌شوند، مجاز است و باید بر روی دیوار نزدیک به درب اتاق و در فاصله ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌متری از سقف نصب گردد.

در سقف‌های کاذب با شبکه باز، اگر شرایط زیر برقرار باشد، نیازی به نصب دتکتور زیر سقف شبکه‌ای نیست:

– قطر مواد سازنده سقف شبکه‌ای کمتر از ۳ برابر کوچک‌ترین سایز منفذ سقف باشد.
– سایز منافذ شبکه در هیچ جهتی کمتر از ۱۰ میلی‌متر نباشد.
– بیش از ۴۰ درصد از مساحت سقف شامل سوراخ‌ها باشد.

نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق

آشکارسازهای حرارتی انواع مختلفی دارند. از نظر نحوه پوشش دمایی، می‌توان آن‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: دتکتورهای حرارتی ثابت و دتکتورهای حرارتی با نرخ افزایشی. همچنین، از نظر سطح پوشش، دتکتورهای حرارتی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: نقطه‌ای (یا موضعی) و خطی.

نصب آشکارساز دودی اعلام حریق

از نظر عملکرد، سه نوع رایج دتکتور دودی وجود دارد که شرایط نصب و جانمایی آن‌ها مشخص شده است:

1. دتکتور دود نقطه‌ای
2. دتکتور دود مکشی
3. دتکتور دود خطی (بیم دتکتور)

برای راهروهایی با عرض ۲ متر یا کمتر، حداکثر فاصله بین آشکارسازهای دودی باید دو برابر شعاع پوشش باشد و فاصله از ابتدا و انتهای راهرو باید برابر با شعاع پوشش باشد.

طبق استاندارد NFPA 72، نصب دتکتور دودی نقطه‌ای باید به موارد زیر توجه شود:

– نوع دتکتور باید با توجه به دمای محیط، رطوبت و سرعت جابجایی هوا انتخاب شود.
– نصب دتکتور دودی نقطه‌ای بر روی دیوارها تا فاصله حداکثر ۳۰۰ میلی‌متری سقف مجاز است، بدون رعایت فاصله حداقلی از دیوارها.
– حداکثر شعاع پوشش دتکتور دود در سقف‌های صاف ۶.۵ متر است و هیچ بخشی از اتاق نباید خارج از این محدوده باشد.

طبق استاندارد BS5839، شرایط زیر نیز باید رعایت شود:

– در ساختمان‌های با سقف صاف، هیچ نقطه از اتاق نباید بیش از ۷.۵ متر از دتکتور دود فاصله داشته باشد.
– در فضاهای مخفی مثل سقف و کف کاذب، دتکتور دود باید بین ۲۵ تا ۶۰۰ میلی‌متر از سقف نصب شود.
– در سقف‌های شیب‌دار، اولین ردیف دتکتورهای دودی باید حداقل ۶۰۰ میلی‌متر از قله سقف نصب شود.

نحوه ی نصب بیم دتکتور

بیم دتکتور برای سوله‌ها و مکان‌های بزرگ که نصب دتکتور دود در آنها دشوار است، استفاده می‌شود.

در آموزش نصب سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر یا متعارف، ابتدا باید نقشه سیستم را به دقت بررسی کنیم و محل نصب دتکتور را مشخص کنیم. بعد از انتخاب نوع دتکتور، ابتدا پایه آن را نصب کرده و سیم‌کشی لازم را انجام می‌دهیم. سپس دتکتور را روی پایه قرار می‌دهیم. روی پایه دتکتور، پیچ‌هایی برای اتصال تغذیه (ورودی منفی و مثبت)، اتصال به دتکتور بعدی و مقاومت انتهای خط (EOLR) وجود دارد. همچنین ممکن است یک پیچ برای ریموت اندیکاتور نیز در نظر گرفته شده باشد.

نصب تجهیزات هشدار حریق

تجهیزات هشدار حریق برای آگاه‌سازی افراد از خطر آتش‌سوزی طراحی شده‌اند و می‌توانند به صورت صوتی یا تصویری باشند. انواع صوتی شامل زنگ، آژیر و هشدار گفتاری هستند. همچنین از ترکیب آژیر و چراغ فلشر (فلاشر) نیز در سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شود.

محل نصب آژیر اعلام حریق و ضوابط مربوط به آن

برای انتخاب تجهیزات هشداردهنده نوری و صوتی، باید شرایط محیطی مانند آب و هوا را در نظر گرفت. همچنین، باید از نصب تجهیزات هشدار حریق در مکان‌هایی مثل پله‌های فرار و کابین آسانسور خودداری کرد. صدای هشدار باید از سایر صداهای موجود در ساختمان بلندتر و متمایز باشد. در مکان‌هایی که افراد ناشنوا استفاده می‌کنند، استفاده از هشدار نوری به همراه دیگر هشدارها الزامی است.

نصب شستی اعلام حریق

برای سیستم اعلام حریق، حداقل یک شستی دستی الزامی است، به ویژه در کنار آشکارسازهای خودکار یا فلوسویچ‌های مربوط به سیستم‌های آتش‌نشانی (اسپرینکلر).

شستی دستی فقط برای اعلام وقوع آتش‌سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و باید رنگ آن قرمز باشد و با شرایط محیطی سازگار باشد.

شستی‌های دستی باید در فاصله ۱.۵ متری از هر درب خروجی که به پله یا فضای باز منتهی می‌شود، نصب شوند. برای درب‌های خروجی با عرض بیش از ۱۲ متر، در هر سمت درب باید یک شستی نصب شود.

همچنین در محل‌های خاص با خطر آتش‌سوزی بالا مانند موتورخانه‌ها یا تجهیزات صنعتی، نصب شستی دستی ضروری است.

فاصله افقی تا رسیدن به یک شستی دستی نباید بیش از ۴۵ متر باشد، و اگر در مورد نقشه ساختمان شک دارید، این فاصله به ۳۰ متر کاهش می‌یابد.

در مواردی که افراد دارای محدودیت حرکتی در ساختمان هستند یا در ساختمان‌هایی با مواد قابل اشتعال کار می‌شود، این فاصله باید حداکثر ۲۵ متر باشد، و در صورت عدم قطعیت، ۳۰ متر در نظر گرفته می‌شود.

ارتفاع نصب شستی دستی باید بین ۱ تا ۱.۲ متر از سطح زمین باشد.

سیستم اعلام حریق را به طور کامل تست کنید تا مطمئن شوید که همه دستگاه‌ها به درستی کار می‌کنند و با کنترل پنل ارتباط دارند. این تست شامل فعال کردن هر دستگاه و بررسی پاسخ مناسب کنترل پنل است.

همچنین، تمام مستندات مربوط به نصب سیستم اعلام حریق را نگه‌داری کنید. این مستندات شامل مکان‌های دستگاه‌ها، نقشه‌های سیم‌کشی و تنظیمات سیستم است و برای نگهداری، عیب‌یابی و بازرسی‌های آینده بسیار مهم است.

در پایان، به پرسنل مربوطه آموزش دهید که چگونه با کنترل پنل کار کنند و نحوه عملکرد و نگهداری سیستم را به آن‌ها یاد دهید. همچنین، سیستم نصب شده را به مقامات مربوطه اطلاع دهید و هرگونه بازرسی یا گواهی‌نامه لازم را دریافت کنید.