فهرست محتوا
جت فن نوعی فنهای خاص هستند که برای کنترل آلودگی هوا در مکانهای زیرزمینی مانند تونلها و پارکینگهای طبقاتی استفاده میشوند. این فنها از طریق جریان مستقیم هوا به یک نقطه خروجی مشترک، به تصفیه هوا کمک میکنند. آنها به عنوان فنهای ضربهای هم شناخته میشوند و جریان هوایی را بین هوای آلوده و هوای پاک میرسانند. در اصل، ساختار فیزیکی آنها به گونهای است که در فشارهای بالا، میتوانند هوا را از محیط آلوده به محیط پاک جابجا کنند و برعکس که در این مقاله به بررسی دقیق جت فن و انواع آن پرداخته ایم.
جت فن چیست؟
جت فن ها یا توربوفنها یکی از انواع هواکشهای آکسیال هستند که به دلیل قدرت بالای خود برای تهویه هوا در فضاهای بزرگ بسیار مناسبند. این فنها به طور محوری طراحی شدهاند و قادرند حجم زیادی از هوا را جابهجا کنند. به همین دلیل، از جت فنها در مکانهایی مانند معادن، پارکینگهای عمومی، تونلها، سینماها و دیگر فضاهای بزرگ استفاده میشود.
جت فن ها در حال حاضر جزو پرفروشترین سیستمهای هواکش در شرکت سهند هواساز هستند و توانستهاند رضایت بسیاری از مشتریان را جلب کنند. اگر قصد خرید جت فن دارید، پیشنهاد میکنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با ویژگیهای جت فن و کاربردهای آن آشنا شوید و تصمیم بهتری بگیرید.
برای فضاهای بزرگ، جت فن یا توربوفن یکی از بهترین گزینههاست. این هواکشهای آکسیال به دلیل طراحی خاص پروانهشان، قادر به تأمین هوای مطلوب در فشار و حجم بالا هستند. توربوفنها نسبت به سایر هواکشهای آکسیال قدرت بیشتری دارند و میتوانند حجم زیادی از هوا را تعویض کنند.
جت فن ها میتوانند هم به صورت متصل به کانال و هم به صورت آزاد بدون نیاز به کانال و لولهکشی، عمل کنند. جالب است بدانید که این هواکشها به صورت مکنده (اگزاست فن) و دمنده نیز در بازار موجودند و شما باید بر اساس نیاز خود، نوع مناسب را انتخاب کنید. همچنین، جت فنها برای استفاده در محیطهای انفجاری، محیطهای با حرارت و رطوبت بالا، و مکانهایی با خاصیت خورندگی زیاد نیز مناسب هستند.
سیستمهای جت فن میتوانند به دو روش مختلف برای محدود کردن دما در پارکینگ یا ایجاد مسیر ایمن برای آتشنشانان کمک کنند. این دو روش به طور عمده به عنوان پاکسازی و کنترل دود شناخته میشوند. تفاوت اصلی بین این دو، در طراحی جت فن است. به طور ساده میتوان گفت کنترل دود نیاز به خروجی بیشتر و جت فن های قویتر دارد، بنابراین هزینهای بیشتر دارد.
از آنجا که جت فن فقط در مکانهای خاصی نصب میشوند، حدود ۰.۵٪ از سقف را اشغال میکنند. این باعث میشود که ارتفاع سقف خیلی پایین نشود و مانع تردد خودروها نشود، همچنین فضای کافی برای تاسیسات دیگر در سقف باقی بماند. این امر باعث میشود که در زمان و هزینهها صرفهجویی شود.
جت فن ها یک روش برای کنترل و پاکسازی دود هستند. آنها در مکانهایی مانند پارکینگها و تونلها که به تهویه هوا نیاز دارند، استفاده میشوند. وظیفهی اصلی آنها جا به جایی هوا است.
برای از بین بردن دودی که از تجمع هوای آلوده یا آتش سوزیهای تصادفی بوجود میآید، در مکانهایی مثل پارکینگها و تونلها، احتیاج به نصب اگزاستفن داریم. دلیل استفاده از جتفنها در این مکانها، ساختار پرههای آنهاست.
اجزای جت فن
برای بهترین عملکرد سیستم، هر بخش آن باید به درستی عمل کند، به خصوص در شرایط اضطراری پس به معرفی بخشی از اجزای جت فن می پردازیم:
الکتروموتور
قلب اصلی سیستم جتفن، موتور الکتریکی است که باعث حرکت پرهها و راهاندازی سیستم میشود. کیفیت و عملکرد موتور تعیینکننده کیفیت جت فن است. اگر موتور قوی و مقاوم باشد و توانایی کار در شرایط دما و فشار بالا را داشته باشد، هزینه جتفن نیز بیشتر است. برای حفاظت از موتور در دماهای خاص، از ترمیستورهای PTC استفاده میشود.
بدنه
بسته به نوع استفادهی جت فن، بدنهی آن میتواند انواع مختلفی داشته باشد:
۱. بدنهی گالوانیزه داغ: استفادهی معمولی
۲. بدنهی پیشگالوانیزه: مناسب برای محیطهای کنترل تهویه
۳. بدنهی فولاد ضد زنگ: برای محیطهایی که بازدهی آنها در برابر فلزات خورنده بالاست.
بدنهی جت فن وظیفه دارد که اجزای داخلی سیستم را حفاظت کند و آنها را در یکجا نگه دارد. برخی از جتفنها دارای بدنهای هستند که میتوانند جهت جریان هوای خروجی را در شرایط مختلف اقلیمی تنظیم کنند. این نوع جت فن ها به جت فن موزی یا Banana Fan معروف هستند.
جعبه اتصال
یک جعبه اتصال استاندارد برای نصب سریع و آسان خارج از بدنهی فن استفاده میشود. جنس این جعبه بسته به نوع استفادهی جت فن میتواند از موادی مثل عایق IP65، آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ باشد.
پروانه ی فن
پروانه ی جت فن، بسته به استفادهی مورد نظر، اشکال مختلفی دارد و جریان هوای لازم برای تهویه را فراهم میکند. تیغههای آن معمولاً از آلومینیوم ساخته شده و قابلیت چرخش به دو طرف را دارند.
سایلنسر
این یک وسیله است که استفاده میشود تا صداها در سیستم هوایی جذب شوند. اجزای آن معمولاً شامل یک بدنه از ورق فولادی گالوانیزه و پرهها هستند.
قاب چرخ فن
یک قاب وجود دارد که برای حفاظت از پرههای جت فن استفاده میشود. این قاب فشار لازم را ایجاد میکند تا بتواند مقاومت لازم را برای غلبه بر مقاومت سیستم فراهم کند.
گارد محافظتی
برای حفاظت و ایمنسازی دهانه ورودی از گارد استفاده میشود.
دیفلکتور
یکی دیگر از قطعات جت فن ها، وسیلهای برای کنترل جهت جریان هوا در دهانه خروجی جت فن است.
یکی از مشکلات بزرگی که در پارکینگها و تونلها وجود دارد، این است که هوا در آنها گرفتار میشود. اکثر این فضاها در زیرزمین یا در جاهایی هستند که امکان تهویه طبیعی وجود ندارد، بنابراین برای تهویه باید از وسیلهای استفاده کرد. این وسیله، جت فن است که یک نوع سیستم تهویه مکانیکی است.
نحوه کار جت فن
برای ساخت جت فنها از اصول طراحی هواپیماها استفاده شده است. موتورهایی که در این فنها به کار میروند، معمولاً از نوع آکسیال هستند. این موتورها به طور معمول حجم و فشار زیادی از هوا تولید نمیکنند، اما وقتی در یک استوانه قرار میگیرند، قدرت بسیار زیادی تولید کرده و به یک سیستم تهویه بسیار قوی تبدیل میشوند.
ساختار جت فنها شامل قطعات مختلفی است که به این دستگاه اجازه میدهد تا هوا را در جهات مختلف جابهجا کند و به تهویه کمک کند. عملکرد اصلی این فنها به این صورت است که هوای ورودی به جت فن در جهات مختلف پخش میشود و هوای آلوده به سمت بیرون هدایت میشود. به همین دلیل، برای تهویه محیطهای بسته مانند پارکینگها یا تونلها، استفاده از جت فنها گزینه مناسبی است.
وقتی قصد خرید جت فن دارید، مهم است که به مساحت محیطی که فن قرار است در آن نصب شود توجه کنید. همچنین، دقت به تمامی ورودیها و خروجیهای محیط میتواند به شما در انتخاب فن مناسب کمک کند. هنگام خرید، از فروشنده ضمانتنامههای معتبر دریافت کنید. چون فنها معمولاً به صورت دائمی و مداوم کار میکنند، باید از بهترین مواد و با بالاترین کیفیت ساخته شده باشند.
داشتن گارانتی و ضمانتنامه به شما این امکان را میدهد که در صورت بروز خرابی، به مراکز معتبر مراجعه کنید و مشکل را با کمترین هزینه برطرف کنید. نصب جت فن باید در مکان مناسب انجام شود تا عملکرد بهینهای داشته باشد. نصب فن در مکان نامناسب نه تنها هزینهبر است بلکه میتواند کیفیت کار را پایین بیاورد.
با توجه به این نکات، میتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید و از تهویه مناسب و کارآمد محیط خود بهرهمند شوید.
جت فن چه كاربردي دارد؟
جت فنها ابزارهایی هستند که برای جابجایی حجم زیادی از هوا در زمان کوتاه استفاده میشوند. وقتی نیاز به جابجایی مقدار زیادی از هوای فشرده داریم، جت فنهای آکسیال به خوبی عمل میکنند. این فنها با استفاده از پروانهای که هوا را پرتاب میکند، هوا را به حرکت در میآورند. همچنین، بخشی از هوا به دنبال جریان خروجی از فن کشیده میشود. میزان هوای اضافی که به این طریق جابجا میشود میتواند تا ۶ برابر جریان اصلی در جت فنهای آکسیال و تا ۹ برابر در جت فنهای رادیال باشد.
جت فنها معمولاً برای تهویه طولی استفاده میشوند، یعنی برای انتقال جریان هوا در امتداد یک مسیر طولی. این فنها ابتدا در تونلها به کار گرفته شدند و بعداً برای تهویه پارکینگهای زیرزمینی نیز استفاده شدند. همچنین، جت فنها در معادن زیرزمینی برای هوارسانی و تهویه فضاهای بسته در صنایع مختلف کاربرد دارند.
یکی از کاربردهای دیگر جت فنها در تهویه سریع فضاهایی است که با گازهای قابل انفجار پر شدهاند. این فنها در عملیاتهای امداد و نجات نیز بسیار مهم هستند، زیرا میتوانند دود را به سرعت تخلیه کنند و دید آتشنشانها را افزایش دهند. همچنین، از جت فنهای پر فشار در اطفاء حریق نیز استفاده میشود تا ذرات آب را به دوردست پرتاب کنند و آتش را خاموش کنند.
انواع جت فن
بطور کلی، جت فن ها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: محوری و گریز از مرکز.
تفاوت اصلی بین این دو، نحوهی القای ستون هوایی است که تولید میکنند. جت فنهای محوری یک ستون افقی را القا میکنند، درحالی که جت فنهای گریز از مرکز یک ستون با شیب خاص را تولید میکنند.
جت فنهای محوری برای افزایش تهویه و جلب حرکت هوا در پارکینگهای ماشینی و همچنین بر روی خطوط رانندگی مفیدند. اما جت فنهای گریز از مرکز معمولاً نمای کمتری دارند، بنابراین آنها را میتوان در مناطق با ارتفاع سقف کم مانند تونلهای زیرزمینی و مترو استفاده کرد. پنکههای جت سانتریفیوژ، به ویژه مدل IFFT، برای گاراژهایی با سقف بلند مناسب هستند، زیرا طراحی آنها به این امکان اجازه میدهد که جت فن را در سقف نصب کنید و حرکت هوا را همیشه به سمت زمین هدایت کنید.
با توجه به نوع استفاده و ساختار پره، جت فنها به انواع مختلفی تقسیم میشوند. این انواع شامل موارد زیر هستند:
1. جت فن ساده:
این نوع جت فن، که بیشتر استفاده میشود، شامل قطعات اصلی مانند پروانه و بدنه است. از آن در پارکینگها، تونلها، زیرگذرها و سولهها استفاده میشود.
2. جت فن دو سو یا دو جهته:
این نوع جت فن، با پروانهای خاص میتواند جهت جریان هوا را تغییر دهد و در محیطهایی مانند پارکینگها و تونلها استفاده میشود.
3.جت فن موزی یا قابل تنظیم:
ساختار این نوع جت فن به گونهای است که جهت خروجی جریان هوا را میتوان تنظیم کرد. این نوع جت فن در تونلها با قوسهای خاص برای تهویه طولی استفاده میشود.
4.جت فن سانتریفیوژ یا کتابی:
این جت فنها از نوع گریز از مرکز هستند و در مکانهایی با ارتفاع سقف کم مانند پارکینگها مورد استفاده قرار میگیرند.
5.جت فن چندمرحلهای:
این نوع جت فن تهویه هوای آلوده را در چندین مرحله انجام میدهد و برای محیطهایی مانند معادن استفاده میشود.
6.جت فن کتابی:
این نوع جت فن شکلی شبیه به یک کتاب دارد و با داشتن فن سانتریفیوژ، برای محیطهای با محدودیت ارتفاع مثل گاراژها استفاده میشود.
جت فنها میتوانند گازهای آلاینده را در سطوح پایین غلظت جذب کنند، بدون اینکه نیاز به راه اندازی کل سیستم تهویه پارکینگ باشد. با استفاده از فنهای القایی و طراحی مناسب سیستمهای تهویه، میتوان مصرف برق و صدا را کاهش داد و عمر مفید تجهیزات را افزایش داد. همچنین، با استفاده از تهویه ضربهای، میتوان سیستمهای کنترل دود را به طور کارآمد در هنگام حوادث آتشسوزی استفاده کرد.
مزایا جت فن نسبت به روش دیگر تهویه هوا
جت فن از روشی ساده و کمهزینه برای کنترل دود و پاکسازی هوا استفاده میکنند. آنها میتوانند هوای آلوده را به نقاط دورتر پرتاب کرده و محیطی امن و سالم ایجاد کنند. همچنین، نگهداری جت فن ها نیز هزینه کمتری نسبت به سایر روشهای تهویه هوا دارد.
استفاده از جت فن ها منجر به کاهش هزینهها و صرفهجویی در مصرف مصالح میشود. آنها در ارتفاعات کم نیز فعالیت میکنند و نیازی به افزایش ارتفاع سقف ندارند.
جت فن ها با انواع معماریها سازگاری دارند و نصب آنها کمترین هزینه را دارد. همچنین، آنها قادر به کنترل دود هستند و جلوگیری میکنند از نفوذ دود به سایر طبقات.
استفاده از جت فن ها زیبایی ساختمان را حفظ میکند و مانع از تجمع گردوخاک، غبار و حشرات میشود. همچنین، برای محیطهای با فضای کمتر، جت فنهای صنعتی کوچک وجود دارد.
جت فن ها با داشتن سایلنسرها از تولید صدای زیاد جلوگیری میکنند و در دمای بالا به فعالیت خود ادامه میدهند. همچنین، نصب و راهاندازی آنها سریع و آسان است و با هر نوع معماری سازگار است.
برای انتخاب جت فن مناسب برای تونلها، پارکینگهای سرپوشیده، معادن و سایر مکانهایی که به تهویه هوا نیاز دارند، ابتدا باید محاسبات و شبیهسازیهایی در مورد جریان هوا انجام داد. این مرحله را به طراحی معروف است. باید از اطلاعات اولیه شروع کرده و نیازهای هوایی را مشخص کنیم. سپس باید بررسی کنیم که جت فن مورد نظر توانایی تولید هوای مورد نیاز را دارد یا خیر. برخی از مواردی که باید در نظر گرفته شود عبارتند از: توان موتور، نوع بدنه، ابعاد، میزان صدا، و شرایط محیطی. همچنین، باید محل نصب جت فن و شرایط اقلیمی و محیطی آن منطقه را بررسی کنیم. اگر این شرایط با جت فن همخوانی نداشته باشد، ممکن است جت فن دچار خوردگی شود و عملکرد آن کاهش یابد.
یکی از شبیهسازهایی که برای تخمین اندازه جت فن مناسب برای پارکینگ استفاده میشود، شبیهساز Cf است. در این شبیهساز، به اطلاعاتی مانند ابعاد پارکینگ، ویژگیهای حریق مانند بار اشتعال و نرخ رهاسازی حرارت نیاز است. طراحی این شبیهساز زمانبر است. بعد از آمادهسازی طرح، با انجام آزمایشهای موردنیاز، اطلاعات لازم برای ارائه پیشنهاد جت فن مناسب و کیفیت طراحی به دست میآید.
به طور کلی،عملکرد جت فنها یک روش مدرن و موثر برای تهویه فضاهای بزرگ است که به ویژه در پارکینگها بسیار رایج شده است. در روشهای سنتی تهویه، برای جابهجایی هوا از فنها و سیستمهای کانالکشی استفاده میشود. این روشها معمولاً سرعت فنها را پایین نگه میدارند تا افت فشار کاهش یابد، که باعث میشود کانالها باید بسیار بزرگ و فضای زیادی را اشغال کنند.
اما با استفاده از جت فنها، میتوان این مشکل را حل کرد. جت فنها به دلیل طراحی خاص خود، میتوانند بدون نیاز به کانالکشی گسترده، حجم زیادی از هوا را جابهجا کنند. این فنها در مدلهای مختلفی وجود دارند که تفاوت آنها بر اساس میزان هوادهی، نحوه عملکرد و ابعادشان است. بسته به نیاز و کاربرد خاص، میتوانید مدل مناسب جت فن را انتخاب کنید تا تهویهای مؤثر و بهینه داشته باشید.
بعد از اینکه با جتفن آشنا شدیم و انواع و اجزای آن را بررسی کردیم، باید بگوییم که جتفنها نوعی سیستم تهویه هستند که بدون نیاز به کانال کشی و داکت عمل میکنند. این ویژگی باعث صرفهجویی در هزینه و انرژی میشود، ظاهری تمیزتر به وجود میآورد و نگهداری آن را آسانتر میکند. استفاده از جتفنها باعث صرفهجویی حدودا ۳۳ سانتیمتر در ارتفاع هر طبقه میشود و همچنین به صرفهجویی گسترده در هزینههای ساخت و حفاری کمک میکند.
- اجزای اصلی یک جت فن کدامند و هر کدام چه نقشی در عملکرد کلی سیستم دارند؟
الکترو موتور – بدنه – جعبه اتصال – پروانه ی فن – سایلنسر – قاب چرخ
- تفاوتهای اصلی بین جت فنهای محوری و گریز از مرکز چیست و در چه مکانهایی از هر کدام استفاده میشود؟
تفاوت اصلی بین جتفنهای محوری و گریز از مرکز در نوع جریانی است که تولید میکنند. جتفنهای محوری جریان هوای افقی تولید میکنند، در حالی که جتفنهای گریز از مرکز جریان هوایی با زاویه ایجاد میکنند.
- جت فن ها چگونه باعث صرفه جویی در هزینه ساخت و انرژی می شوند؟
جت فن ها بدون نیاز به کانال کشی و داکت و به جریان انداختن هوای درون محیط باعث صرفه جویی در ساخت و انرژی می شوند