اگزاست فن چیست؟

یکی از روش‌های ساده و کارآمد برای ایجاد تهویه و گردش هوا در فضاهای بسته، استفاده از انواع فن‌ها است. بسته به نوع و ابعاد فضا، انواع مختلفی از فن‌ها طراحی و تولید شده‌اند، اما هدف نهایی همه آن‌ها تهیه هوای تازه در محیط یا گردش هوا در آن است.

اگزاست فن (Exhaust Fan) یک نوع فن است که به گونه‌ای طراحی شده که هوا را از داخل محیط جذب کرده و به خارج از آن منتقل می‌کند. عملکرد این فن‌ها بر خلاف فن‌های دمنده است که هوا را به داخل محیط می‌کشند.

اگزاست فن‌ها در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه شده‌اند. در شکل ساده‌ترین آنها، می‌توان آن را در هواکش آشپزخانه‌های خانگی مشاهده کرد.

نوع صنعتی از اگزاست فن دارای قدرت مکش بالاست که معمولاً ۱۴۰۰ CFM (کیوبیک فوت در دقیقه) است. در این شرایط، از فن‌هایی با توان بالا استفاده می‌شود تا بتوانند هوا را به خوبی از محیط تخلیه کنند.

از زمان‌های قدیم، انسان همواره سعی داشته است شرایط زندگی خود را بهبود بخشد و تهویه محیطی از مهمترین اقداماتی بوده که در این راستا انجام شده است. امروزه، سیستم‌های تهویه و هواکش صنعتی نه تنها در ساختمان‌ها و برج‌ها، بلکه در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، صنایع فولاد، سیمان، کارخانه‌ها و کارگاه‌های بزرگ و کوچک نیز استفاده می‌شوند.

تاریخچه اگزاست فن

تهویه و گردش هوا در محیط زندگی انسان نقش مهمی داشته و از دوران های قدیمی تا به امروز، همواره توجه ویژه‌ای به ایجاد شرایط مناسب و مطبوع برای زندگی بوده است.

بادگیرهای استان یزد، مانند سازه‌های قدیمی و تاریخی دیگر، نمونه‌هایی از سیستم‌های تهویه قدیمی هستند که از ساختارهای مختلفی برای تهویه استفاده می‌کردند تا بتوانند هوا را به منازل و زندگی افراد تامین کنند.

همچنین، اگزاست فن‌ها نه تنها در زندگی روزمره و ساختمان‌ها اهمیت دارند، بلکه در صنایع مختلف نیز نقش بسیار مهمی دارند. این فن‌ها می‌توانند در صنایعی که هوای آلوده مانند نفت، گاز، سیمان و … وجود دارد، به خوبی کارایی نمایند و در پاکسازی و گردش هوا به کار گرفته شوند.

بنابراین، اگزاست فن‌ها را می‌توان در بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌ها مشاهده کرد که برای تهویه و بهبود شرایط هوایی استفاده می‌شوند.

ضرورت استفاده از اگزاست فن

استفاده از اگزاست فن در محیط‌های بسته به دلایل مهمی نیاز دارد و تأثیرات مثبت زیادی بر روی این محیط‌ها دارد. این فن‌ها به طور اصطلاحی طراحی شده‌اند تا هوا را از داخل محیط بسته خارج کنند و این وظیفه را به خوبی انجام دهند.

در محیط‌های صنعتی و فضاهای بسته، اگزاست فن‌ها به همراه فن‌های دمنده استفاده می‌شوند تا هوای محیط را در گردش قرار داده و شرایط هوایی مطلوبی ایجاد کنند.

فن‌های دمنده با وارد کردن هوای تازه به محیط، گردش هوا را تسریع می‌دهند و اگزاست فن‌ها با خارج کردن هوای استاتیک و احتمالاً آلوده از محیط، به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کنند.

این فن‌ها با پروانه‌های زاویه‌دار خود، هوا را مکیده و به سمت خارج از محیط بسته پرتاب می‌کنند. این عمل باعث می‌شود که هوای محیط آلوده و یا بازیافت شده از فرآیندهای صنعتی به خارج منتقل شود و محیط را تازه و مناسب نگه دارد.

به طور خلاصه، استفاده از اگزاست فن‌ها در صنایع و محیط‌های بسته، جهت بهبود کیفیت هوا و ایجاد شرایط هوایی مناسب، بسیار حیاتی است.

نحوه عملکرد انواع اگزاست فن

هدف از طراحی و ساخت اگزاست فن‌ها این است که هوا را از محیط بسته مکش کرده و به خارج ارسال کنند تا جلوی ثابت ماندن هوا و آلودگی در محیط را بگیرند.

این فن‌ها باید با موتورهای قدرتمندی طراحی شوند، به ویژه در محیط‌های صنعتی. قدرت موتورها متفاوت بسته به نوع استفاده در منازل یا صنایع می‌تواند باشد.

در برخی از صنایع که آلودگی محیط بالا است و اجازه پرتاب هوای داخل به بیرون ندارند، سیستم‌های مخصوصی طراحی می‌شود.

در این سیستم‌ها، فیلترهای مناسب در مسیر مکش هوا قرار داده می‌شود. این فیلترها با عبور هوا از آن‌ها، هوای پاکیزه را به داخل محیط باز می‌گردانند.

اگزاست فن‌ها به خصوص در فضاهایی که از مواد شیمیایی استفاده می‌شود، بسیار مفید هستند. همچنین در اتاق‌های تمیز (Clean Room)، این فن‌ها نقش مهمی در تهویه و حفظ کیفیت هوا دارند.

فیلترهای با درجه فیلتراسیون بالا در سیستم‌های اگزاست فن‌ها نصب می‌شوند تا هوا در هر نقطه از محیط به‌طور کامل تصفیه شود و آلودگی ایجاد نشود.

به این ترتیب، اگزاست فن‌ها در فضاهای تمیز، هوای تولید شده توسط هواسازها را مکش کرده و از محیط خارج می‌کنند، که این کار باعث حفظ شرایط بهداشتی و استانداردهای لازم در آن فضا می‌شود.

معرفی انواع اگزاست فن

انواع اگزاست فن‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: اگزاست فن سقفی، اگزاست فن آکسیال و اگزاست فن یوتیلیتی. این فن‌ها بسته به نوع موتورشان می‌توانند سانتریفیوژ یا آکسیال باشند.

عملکرد این فن‌ها هم به دو دسته قابل تقسیم است؛ برخی هوا را از محیط خارج می‌کنند، و برخی دیگر با ایجاد گردش هوا در محیط، پس از تصفیه و تمیزکردن آن، هوا را به محیط اطراف باز می‌گردانند.

کاربردهای اگزاست فن چیست؟

سرویس های بهداشتی

یکی از جاهایی که استفاده از اگزاست فن بسیار مهم به نظر می‌رسد، حمام است. در حمام، به دلیل تجمع بخار آب، ممکن است شرایطی برای رشد قارچ و کپک فراهم شود.

به وسیله اگزاست فن مناسب، می‌توان هوای گرم و مرطوب را از حمام خارج و به بیرون هدایت کرد. این کار می‌تواند باعث حفظ شرایط بهداشتی و پیشگیری از رشد قارچ و کپک در حمام شود.

آشپزخانه ها

از دیگر جایگاه‌هایی که اگزاست فن‌ها به طور رایج استفاده می‌شوند، آشپزخانه است. این فن‌ها می‌توانند به راحتی بوهای غذاهای پخته شده را از داخل ساختمان به بیرون منتقل کرده و باعث نگهداری فضای داخل خانه به حالت پاک و تمیز می‌شوند.

به کارگیری اگزاست فن در فصول گرم

در برخی مکان‌ها، از اگزاست فن‌ها برای کنترل دما در فصول گرم استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها با خارج کردن هوای گرم از داخل ساختمان و ایجاد فشار منفی در محیط، به وجود می‌آورند تا یک گردش هوای مطلوب در داخل فراهم شود.

به طور معمول، اگزاست فن‌ها به عنوان یک تکمیل برای سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شوند.

کارگاه ها

در کارگاه‌ها و گاراژها، انتخاب صحیح اگزاست فن بسیار اهمیت دارد زیرا تهویه مناسب هوا در این محیط‌ها بسیار حیاتی است.

در این مکان‌ها، استفاده از مواد شیمیایی خطرناک رایج است که حضور یک اگزاست فن با موتورهای قدرتمند می‌تواند در بهبود ایمنی محیط بسیار مؤثر باشد.

اگزاست فن‌ها، وقتی که افراد با مواد و محلول‌های شیمیایی کار می‌کنند، به خوبی فعالیت می‌کنند و با خروج بخارات و گازهای ناشی از رنگ و روغن، از تنفس این مواد آلوده توسط کارگران جلوگیری می‌کنند.

در کل، نصب یک اگزاست فن مناسب، می‌تواند در کاهش بخارات مضر و ایجاد یک محیط کاری ایمن و سالم بسیار مؤثر باشد.

استفاده اگزاست فن در کلین روم

اتاق‌های تمیز یا کلین رومها از جمله محیط‌هایی هستند که کنترل دقیق بر گردش هوا بسیار حیاتی است و حضور اگزاست فن در اینجا نقش بسیار مهمی دارد.

هنگامی که یک اتاق تمیز طراحی و ساخته می‌شود، هوایی که توسط هواسازها فراهم می‌شود، از طریق فیلترهایی صاف شده و از سقف یا دیوارهای نزدیک به سقف به داخل محیط وارد می‌شود.

اگزاست فن در اینجا به کار می‌رود تا هوای داخل اتاق را از بین ببرد و خارج کند. در بعضی موارد، هوای خروجی کاملاً به بیرون هدایت می‌شود یا به سوی هواساز بازمی‌گردد.

این اگزاست فن‌ها از موتورهای قدرتمند و با سیستم فیلتراسیون مناسب استفاده می‌کنند.

طراحی دقیق این سیستم و کنترل کامل بر گردش هوا در اتاق تمیز نیازمند محاسبات دقیقی است که توسط مهندسین این حوزه انجام می‌شود.