کدام ساختمان ها نیاز به درب ضد حریق دارند؟

همه ما وقتی در ساختمانی حضور داریم، انتظار داریم که در صورت وقوع آتش‌سوزی، ایمن باشیم. اما همیشه چنین اتفاقی نمی‌افتد و ممکن است بخشی از ساختمان دچار مشکل شود و آتش‌سوزی به یک فاجعه تبدیل شود. این اتفاق می‌تواند به مرگ یا آسیب‌های جدی منجر شود. به همین دلیل استفاده از مصالح ایمن مانند درب‌های ضد حریق در ساختمان‌های مسکونی و اداری بسیار مهم است.

درب‌های ضد حریق که در طبقات مختلف نصب می‌شوند، می‌توانند از گسترش آتش جلوگیری کنند و آن را به یک اتاق یا بخش خاصی محدود کنند. این کار باعث می‌شود که زمان بیشتری برای رسیدن آتش‌نشان‌ها و همچنین فرار ساکنان فراهم شود.

این درب‌ها بخشی از سیستم حفاظت غیر فعال در برابر حریق یک ساختمان هستند و برای خانه‌ها، اداره‌ها و کارخانه‌ها ضروری‌اند. آن‌ها در هنگام آتش‌سوزی از جان افراد و همچنین از اموال و وسایل موجود در اتاق‌های دیگر محافظت می‌کنند.

هدف از نصب درب های ضد حریق

برای رسیدن به اهداف زیر از درب‌های ضد حریق در ساختمان‌های اداری یا مسکونی استفاده می‌شود:

– جلوگیری از گسترش آتش: این درب‌ها آتش را در همان جایی که شروع شده نگه می‌دارند.
– محافظت از ساکنان و وسایل: درب‌های ضد حریق از افرادی که در بخش‌های دیگر ساختمان هستند و همچنین از وسایل موجود در اتاق‌های دیگر محافظت می‌کنند.
– ایجاد مسیر ایمن برای فرار: این درب‌ها یک راه امن برای خروج افراد در هنگام آتش‌سوزی فراهم می‌کنند.
– مقاومت در برابر آتش:دیوارها، سقف‌ها و ورودی‌ها طوری طراحی شده‌اند که تا مدت مشخصی در برابر آتش مقاومت کنند.

استفاده از درب‌های ضد حریق در روزهای عادی مانند درب‌های معمولی است. اما از آنجا که آتش‌سوزی قابل پیش‌بینی نیست، این درب‌ها در زمان حادثه از جان افراد و ساختمان محافظت می‌کنند. با توجه به افزایش ساخت برج‌های بلند و آپارتمان‌های بزرگ برای سکونت یا کارهای اداری، اهمیت استفاده از درب‌های ضد حریق نسبت به گذشته بیشتر شده است.

تفاوت با درب های معمولی

درب‌های ضد حریق به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند حداقل 90 دقیقه در برابر آتش مقاومت کنند و به ساکنان ساختمان زمان کافی برای فرار بدهند. این درب‌ها از فلز یا مواد مخصوص ساخته می‌شوند و درزگیرهای خاصی دارند که وقتی حرارت می‌بینند، پف می‌کنند و جلوی عبور آتش و دود از لبه‌های درب را می‌گیرند.

در گذشته، درب‌های ضد حریق بیشتر در ساختمان‌های تجاری مانند هتل‌ها و ادارات استفاده می‌شد، اما اکنون سازمان آتش‌نشانی استفاده از آن‌ها را در همه ساختمان‌ها، حتی خانه‌های مسکونی، ضروری کرده است. این درب‌ها معمولاً در داخل ساختمان نصب می‌شوند، اما در شرایط خاص، مثلاً در گذرگاه‌های سرپوشیده، می‌توان آن‌ها را در بیرون ساختمان نیز به کار برد تا جلوی گسترش آتش گرفته شود.

درب‌های معمولی و حتی درب‌های ضد سرقت نمی‌توانند به خوبی جلوی عبور آتش و دود را بگیرند. بسیاری از درب‌های معمولی که از چوب طبیعی ساخته شده‌اند، حتی ممکن است خود باعث افزایش شدت آتش شوند.

آیا سبک ها و مدل های مختلفی برای انتخاب وجود دارد؟

درب‌های ضد حریق انواع مختلفی دارند، از جمله مدل‌های چوبی، فلزی، هایگلاس و شیشه‌دار. این درب‌ها معمولاً به‌صورت یک مجموعه کامل با چارچوب و یراق‌آلات فروخته می‌شوند تا در زمان آتش‌سوزی درب ثابت و محکم بماند.

مدل‌های چوبی و هایگلاس مقاومت کمتری نسبت به درب‌های فلزی دارند؛ به طوری که درب‌های چوبی و هایگلاس حدود 90 دقیقه و درب‌های فلزی تا 240 دقیقه در برابر آتش مقاومت می‌کنند.

برای اینکه درب ضد حریق بتواند از جان و اموال افراد محافظت کند، باید به‌درستی نصب شود. نصب صحیح برای عملکرد درست این درب‌ها در هنگام آتش‌سوزی اهمیت زیادی دارد.

همچنین، تولیدکنندگان موظف هستند ثابت کنند که درب‌هایشان مطابق با ادعای خود عمل می‌کنند. در ایران، این نظارت معمولاً توسط سازمان آتش‌نشانی و شهرسازی انجام می‌شود.

درب ضد حریق چه زمانی به درستی کار می‌کند؟

درب‌های ضد حریق تنها زمانی موثر هستند که در زمان آتش‌سوزی بسته باشند، به همین دلیل باید مطمئن شوید که این درب‌ها مجهز به جک آرام‌بند هستند تا خود به خود بسته شوند.

این درب‌ها دو نقش اصلی در زمان آتش‌سوزی دارند: وقتی بسته‌اند، مانع گسترش آتش می‌شوند و وقتی باز هستند، راهی برای فرار افراد فراهم می‌کنند. یک درب ضد حریق که به‌خوبی طراحی شده باشد، می‌تواند جلوی گسترش آتش و دود را بگیرد و در عین حال اجازه دهد که افراد و وسایل به راحتی از آن عبور کنند.

هدف اصلی درب ضد حریق، فراهم کردن یک راه‌حل اقتصادی و موثر برای حفاظت از جان افراد و کاهش خسارات در هنگام آتش‌سوزی است.

درب های ضد حریق در کجا باید نصب شوند؟

درب‌های ضد حریق باید در مکان‌های خاصی نصب شوند تا از ایمنی بیشتر اطمینان حاصل شود. این مکان‌ها شامل بیمارستان‌ها، مراکز تجاری و تفریحی مثل سینماها، استادیوم‌های ورزشی، ساختمان‌های اداری و مسکونی، و درهای خروج اضطراری هستند. همچنین، در خانه‌های دو طبقه که پارکینگ به داخل خانه راه دارد، یا خانه‌های سه طبقه و بیشتر، درهای خروجی از راه‌پله‌ها باید ضد حریق باشند.

آتش و دود داغ می‌توانند به سرعت از شکاف‌های اطراف درب عبور کنند. به همین دلیل، باید به طور منظم درزگیرهای پف‌شونده و ساختار درب‌های ضد حریق بررسی شوند تا از سلامت و جای‌گیری درست آن‌ها اطمینان حاصل شود.

درب‌های ضد حریق برای جلوگیری از گسترش آتش، دود و گاز مونوکسید کربن طراحی شده‌اند. این درب‌ها علاوه بر اینکه در زمان آتش‌سوزی فرصت بیشتری برای خروج ایمن فراهم می‌کنند، میزان دود وارد شده به فضاهای دیگر را هم محدود می‌کنند.

قانون درب ضد آتش چیست؟

دستگیره و قفل درب ضد حریق باید دارای استانداردهای مخصوص آتش‌سوزی و تاییدیه باشند. فاصله بین درب و چارچوب آن باید بین 3 تا 4 میلی‌متر باشد (و در پایین درب حداکثر 10 میلی‌متر). همچنین این درب‌ها باید به یک جک آرام‌بند مجهز باشند که معمولاً در بالای درب نصب می‌شود.

درب‌های ضد حریق با استانداردهایی مثل FD90S عرضه می‌شوند. این استاندارد به این معنی است که درب می‌تواند تا 90 دقیقه در برابر آتش و دود مقاومت کند. FD به معنای درب آتش‌نشانی است، عدد 90 نشان‌دهنده مدت زمان مقاومت، و حرف S به معنی مقاومت در برابر دود است.

این درب‌ها معمولاً از موادی مانند شیشه، گچ، فولاد، چوب و آلومینیوم ساخته می‌شوند و طوری طراحی شده‌اند که همیشه بسته باشند. همچنین شکاف‌های بین درب و چارچوب باید با درزگیرهای مخصوص که هنگام آتش‌سوزی پف می‌کنند، پر شوند تا از گسترش آتش و دود جلوگیری شود.

مقررات ملی ساختمان ها

مقررات ملّی ساختمان مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که باید در طراحی، ساخت، و بهره‌برداری از ساختمان‌ها رعایت شود. این مقررات شامل دستورالعمل‌هایی برای ایمنی، بهداشت، راحتی، و بهره‌وری مناسب از ساختمان‌ها است. هدف از این مقررات، حفظ امنیت افراد و ساختمان‌ها و همچنین استفاده بهینه از منابع و مصالح است.

در کنار مقررات ملّی ساختمان، دستورالعمل‌ها و استانداردهای دیگری هم توسط سازمان‌های مختلف منتشر می‌شود، اما مقررات ملّی ساختمان با آن‌ها تفاوت دارد؛ زیرا این مقررات الزامی هستند و با توجه به شرایط خاص کشور از جمله نیروی کار، کیفیت مصالح، و شرایط اقلیمی تهیه شده‌اند.

به طور کلی، مقررات ملّی ساختمان حداقل نیازها و استانداردهای لازم را برای ساخت و ساز تعیین می‌کند. این مقررات بر اساس آخرین تکنولوژی‌ها و دانش روز، با در نظر گرفتن شرایط مهندسی کشور، تدوین شده‌اند. وزارت راه و شهرسازی مسئول تدوین این مقررات است و با همکاری متخصصان و اساتید برجسته کشور، قوانین و مقررات را به‌روزرسانی می‌کند.

در مورد درب‌های ضد حریق، این محصولات باید طبق دستورالعمل‌های سازمان آتش‌نشانی ساخته و نصب شوند تا از گسترش آتش و دود جلوگیری کنند.

ضوابط درب ضد حریق

درب‌های ضد حریق برای مقاومت در برابر آتش و دود طراحی شده‌اند و به افراد زمان کافی برای خروج ایمن از ساختمان در صورت آتش‌سوزی می‌دهند. مقررات آتش‌نشانی در شهرهای مختلف کشور متفاوت است. در سال 1400، طبق ضوابط استان تهران، تمام ساختمان‌هایی که مجوز ساخت گرفتند باید درب‌های ضد حریق با حداقل مقاومت 90 دقیقه نصب کنند.

این درب‌ها باید توسط آتش‌نشانی تأیید شده و دارای استاندارد BHRC (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ایران) باشند. پس از بسته شدن، درب باید بتواند از گسترش آتش و دود جلوگیری کند و طبق قوانین ساختمانی، مدت‌زمان مشخصی مقاومت داشته باشد.

ابعاد استاندارد برای درب‌های ضد حریق 110 در 210 سانتی‌متر است، اما شرکت‌هایی مانند آدورا می‌توانند این درب‌ها را با ابعاد مختلف و با تأییدیه آتش‌نشانی تولید کنند. همچنین، تمامی یراق‌آلات این درب‌ها باید مورد تأیید آتش‌نشانی باشند.

این درب‌ها به‌طور عمده برای جلوگیری از گسترش آتش و دود در هنگام حریق استفاده می‌شوند. به‌عنوان مثال، در راه‌پله‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که از طریق درب‌های ضد حریق خودبسته شو، راه پله از آسانسور جدا شود تا افراد بتوانند با امنیت بیشتری از ساختمان خارج شوند. در نهایت، درب‌های ضد حریق به جلوگیری از گسترش آتش به سایر نقاط ساختمان کمک کرده و خروج ایمن افراد را تسهیل می‌کنند.

به طور کلی،درب‌های ضد حریق نقش حیاتی در ایمنی ساختمان‌ها دارند و در هنگام آتش‌سوزی با جلوگیری از گسترش آتش و دود، از جان ساکنان و اموال محافظت می‌کنند. این درب‌ها می‌توانند آتش را به مدت ۹۰ تا ۲۴۰ دقیقه محدود کنند و فرصت بیشتری برای فرار و رسیدن نیروهای امدادی فراهم آورند. تفاوت اصلی درب‌های ضد حریق با درب‌های معمولی، مقاومت بالا در برابر آتش و استفاده از درزگیرهای پف‌شونده برای جلوگیری از عبور دود و آتش است. این درب‌ها در مکان‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها، مراکز اداری، و راه‌پله‌های اضطراری نصب می‌شوند و نصب صحیح آن‌ها برای کارکرد مناسب در زمان حادثه ضروری است. درب‌های ضد حریق مطابق استانداردهای ملی و تأییدیه آتش‌نشانی تولید و نصب می‌شوند تا حفاظت موثر در برابر حریق فراهم شود.