راهنمای کامل تجهیزات اعلام حریق

تجهیزات اعلام حریق نقش مهمی در خاموش کردن آتش با سرعت دارند. زمانی که این دستگاه‌ها آلارم حریق را فعال می‌کنند، قبل از اینکه آتش گسترش پیدا کند، امکان اطفا آن وجود دارد.

حتی اگر آتش نوعی باشد که به راحتی مهار نشود، سیستم‌های اعلام حریق زمان زیادی صرفه‌جویی می‌کنند تا آتش نشان‌ها به سرعت به محل حادثه برسند.

بنابراین، شرکت تولید کننده تجهیزات آتش‌نشانی به نام آتشران، که جعبه‌های آتش‌نشانی و شیر هیدرانت‌های ایستاده را تولید می‌کند، مسئولیت دارد تا اطلاعات بیشتری در زمینه اطفا حریق منتشر کند.

این اقدامات باعث کاهش حوادث و کاهش خسارت‌های وارده می‌شود، زیرا افراد با استفاده صحیح از تجهیزات آتش‌نشانی آگاه می‌شوند.

انواع سیستم اعلام حریق

1. سیستم‌های اعلام حریق موضعی (خانگی):

این سیستم‌ها برای استفاده در محیط‌های کوچک مثل خانه‌ها طراحی شده‌اند. هدف آنها اعلام حریق به سرعت به ساکنین محیط است تا بتوانند اقدامات لازم برای ایمنی خود را انجام دهند.

2. سیستم‌های کشف و اعلام حریق خودکار متعارف (معمولی):

این سیستم‌ها برای استفاده در مکان‌های بزرگتر مانند ادارات، فروشگاه‌ها و ساختمان‌های تجاری طراحی شده‌اند. آنها به صورت خودکار حریق را تشخیص داده و به صورت سریع اعلام می‌کنند تا اقدامات نجات و اطفای حریق آغاز شود.

3. سیستم‌های کشف و اعلام حریق خودکار با قابلیت آدرس دهی:

این سیستم‌ها همچنین برای استفاده در مکان‌های بزرگ و پیچیده مانند بیمارستان‌ها، هتل‌ها و ساختمان‌های بزرگ صنعتی طراحی شده‌اند.

آنها علاوه بر کشف حریق به صورت خودکار، قابلیت تعیین مکان دقیق حریق را دارند تا نیروهای نجات به سرعت به محل حادثه برسند و برای مدیریت بهتر واکنش‌های لازم اقدام کنند.

سیستم‌های اعلام حریق موضعی (خانگی) معمولاً برای استفاده در خانه‌ها و ساختمان‌های کوچک طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها حساس به دود هستند و یک آژیر کوچک داخل دستگاه کشف حریق دارند.

آنها برق شهری یا با باتری کار می‌کنند. معمولاً برای ساختمان‌های یک طبقه مناسب هستند، اما باید به درستی نصب و سرویس شوند. استفاده از این سیستم در ساختمان‌های دو طبقه و بالاتر توصیه نمی‌شود.

تجهیزات اطفا حریق خانگی نیز برای ساختمان‌های کوچکتر مناسب است. اما همه ساختمان‌های پنج طبقه و بالاتر باید از سیستم اعلام حریق استفاده کنند.

برای نصب سیستم اعلام و اطفا حریق، حتماً از افراد ماهر و تایید شده توسط سازمان آتش‌نشانی استفاده کنید. پس از نصب این سیستم‌ها، باید توسط کارشناس سازمان آتش‌نشانی تأیید شوند.

در بازار، برندهای مختلفی در زمینه تولید سیستم‌های اعلام حریق وجود دارند که باید اطمینان حاصل کنید که این برندها دارای مجوزهای لازم از سازمان آتش‌نشانی هستند.

سیستم های کشف و اعلام حریق خودکار متعارف (معمولی):

این سیستم‌های اعلام حریق از چند بخش اصلی تشکیل شده‌اند که شامل مرکز کنترل، صفحه نمایش، کاشف‌ها، شستی‌ها، و وسایل هشدار دهنده حریق می‌شوند.

مرکز کنترل این سیستم‌ها توسط برق شهر تغذیه می‌شود و همچنین دارای باتری به عنوان نگهداری از برق پشتیبانی می‌کند.

این دستگاه‌ها معمولاً از 1 تا 32 مدار تشکیل شده‌اند. هر مدار شامل دو رشته سیم است که بر روی آنها کاشف‌ها و شستی‌های اعلام حریق نصب می‌شوند. هر مدار یک منطقه را که می‌تواند یک بخش از ساختمان باشد، پوشش می‌دهد.

سیستم های کشف و اعلام حریق خودکار با قابلیت آدرس دهی:

این سیستم‌های کشف و اعلام حریق خودکار با قابلیت آدرس دهی از چند بخش اصلی تشکیل شده‌اند که شامل مرکز کنترل، صفحه نمایش، کاشف‌ها، شستی‌ها، و وسایل هشدار دهنده حریق می‌شوند. مرکز کنترل این سیستم‌ها توسط برق شهر تغذیه می‌شود و همچنین دارای باتری به عنوان نگهداری از برق پشتیبانی می‌کند.

این دستگاه‌ها معمولاً از 1 تا 8 مدار تشکیل شده‌اند. هر مدار شامل دو رشته سیم است که خروجی آن به کاشف‌ها و شستی‌های اعلام حریق متصل می‌شود. سپس سیم‌ها به ورودی مرکز کنترل متصل می‌شوند و یک حلقه (لوپ) را تشکیل می‌دهند.

این سیستم‌های اعلام حریق قادر به تشخیص علائم حریق ارسال شده از کاشف‌ها و شستی‌ها هستند و می‌توانند محل دقیق کاشف یا شستی که علائم حریق را ارسال کرده است را مشخص کنند. این امکان به سیستم‌ها با قابلیت آدرس دهی این امکان را می‌دهد که با دقت بیشتری به علائم کاذب پاسخ دهند و محل دقیق حادثه را نمایش دهند.

سیستم اعلام و اطفا حریق

امروزه با پیشرفت تکنولوژی، سیستم‌های امنیتی و جلوگیری از خطرات نیز بهبود یافته‌اند و در شرکت‌ها، ادارات، خانه‌ها و مکان‌های مختلف استفاده می‌شوند. استفاده از این ابزارها نیازمند دقت و رعایت اصول است تا بتوان به طور مؤثر از آن‌ها استفاده کرد. هدف اصلی سیستم‌های اعلام و اطفا حریق، افزایش امنیت و آرامش مصرف‌کنندگان است.

1. سیستم اعلام حریق خودکار غیر آنالوگ: در این سیستم، تصمیم‌گیری اصلی بر اساس اطلاعاتی است که از کاشف‌های حریق دریافت می‌شود.

2. سیستم اعلام حریق خودکار آنالوگ: در این سیستم، تصمیم‌گیری اصلی توسط مرکز کنترل و تحلیل داده‌های دریافتی از سنسورها انجام می‌شود.

3. سیستم اعلام حریق خودکار آنالوگ پیشرفته: در این نوع سیستم، اطلاعات دریافتی از کاشفهای حریق توسط یک مرکز پردازش مقایسه شده و با اطلاعات ذخیره شده در دستگاه مرکزی مقایسه می‌شود. در صورت تطابق با الگوهای حریق شناسایی شده، اعلام حریق انجام می‌شود.

این سیستم‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، قابلیت تشخیص دقیق‌تر علایم حریق را دارند و به این ترتیب، میزان امنیت و عملکرد سیستم را بهبود می‌بخشند.

سیستم های اعلام حریق چگونه کار می کنند؟

کاشف‌های حریق به طور خاص برای شناسایی دود، حرارت، شعله و یا ترکیبی از این علائم طراحی شده‌اند. انتخاب نوع کاشف حریق به ویژگی‌های محیطی بستگی دارد و نیاز به روش‌های مختلف طراحی دارد.

کاشف‌های حریق در انواع زیر وجود دارند:

1. کاشف‌های حرارتی: این نوع کاشف‌ها بر اساس افزایش دما در محیط، مانند یک آتش‌سوزی، واکنش نشان می‌دهند.

2. کاشف‌های دودی (ذرات): این کاشف‌ها بر اساس شناسایی ذرات دود و گازهای احتراقی که در هوا حضور دارند، واکنش نشان می‌دهند.

3. کاشف‌های شعله‌ای: این نوع کاشف‌ها به دنبال تشخیص نور شعله‌های آتش‌سوزی هستند و در صورت شناسایی شعله، واکنش نشان می‌دهند.

4. کاشف‌های گازیاب: این کاشف‌ها برای شناسایی گازهای خطرناک مانند گازهای قابل اشتعال یا سمی در هوا طراحی شده‌اند.

5. کاشف‌های لیزر: این نوع کاشف‌ها با استفاده از پرتوهای لیزر برای تشخیص و تعقیب دود یا شعله در فضاهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این کاشف‌ها به دلایل مختلفی طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرند تا به سرعت هشدار دهند و از گسترش آتش‌سوزی جلوگیری کنند.

کاشف های حریق از نوع حرارتی

این نوع کاشف‌های آتش به دو صورت اپتیکی یا حرارتی طراحی می‌شوند تا حریق را شناسایی کنند:

1. کاشف حرارتی ثابت: این کاشف‌ها بر اساس افزایش دما در محیط واکنش نشان می‌دهند. هنگامی که دما به یک حد مشخص (مانند دمای آتش‌سوزی) ارتفاع پیدا می‌کند، کاشف حرارتی ثابت هشدار حریق را فعال می‌کند.

این دستگاه‌ها هنگامی کار می‌کنند که دمای مشخصی در محل نصب کاشف حرارتی به وجود بیاید. حداکثر دمایی که این کاشف‌ها برای فعال شدن نیاز دارند معمولاً ۱۳۵ درجه فارنهایت یا حدود ۶۰ درجه سانتیگراد است. حسگر کاشف ممکن است از فیوزهایی استفاده کند که زمانی که دما به حد مورد نظر می‌رسد، ذوب شده و این امکان را فراهم می‌کنند که دستگاه فعال شود.

همچنین، فیوزهایی بر اساس خواص ترموکوپل یا بیمتالیک نیز ممکن است استفاده شود که در هر دو حالت با تحریک حرارت کافی، دستگاه را فعال می‌کنند.

در مقایسه بین این دو نوع، استفاده از بیمتالیک بهتر است زیرا پس از هر بار عملکرد، می‌توان آن را برای دفعات بعدی استفاده کرد.

قسمت متحرک بیمتالیک به شکل دیسک مقعری است که با انبساط سطحی به دلیل افزایش دما ناشی از حریق، جریان برق را در مدار برقرار می‌کند.

2. کاشف حرارتی متغیر: این کاشف‌ها همچنین بر اساس افزایش دما عمل می‌کنند، اما با این تفاوت که قابلیت تنظیم دمایی که برای فعال شدن هشدار لازم است، دارند. به این صورت که می‌توانند به دلخواه تنظیم شوند تا در دماهای مختلفی هشدار حریق را اعلام کنند.

این کاشف‌ها با استفاده از این مکانیسم‌ها و تکنولوژی‌ها طراحی می‌شوند تا به سرعت حریق را تشخیص داده و اقدامات لازم برای اطفای آن را فعال کنند.

در کاشف حرارتی متغیر، وقتی که سرعت افزایش دما در محیط کاشف بیشتر از حدی که دستگاه می‌تواند مدیریت کند باشد، دستگاه به کار می‌افتد.

المان‌های فعال در این کاشف بر اساس تغییرات سریع دما، به اندازه ۱۲ تا ۱۵ درجه کلوین در هر دقیقه عمل می‌کنند.

ساختار این دستگاه شامل یک لوله مسی یا محفظه است که وقتی هوای داخل آن به دلیل گرما انبساط پیدا می‌کند، فشار داخلی افزایش می‌یابد و باعث می‌شود که یک دیافراگم انعطاف‌پذیر تحت فشار، جریان برق را در مدار برقرار کند.

محفظه به طور کامل بسته نیست و یک روزنه کوچک برای دیافراگم در نظر گرفته شده است تا خطاهای ناشی از تغییرات فشار هوای محیط را کاهش دهد و از اعلام کاذب جلوگیری کند.

کاشف‌های حریق از نوع دودی (ذرات) برای تشخیص ذراتی که در اثر آتش‌سوزی ایجاد می‌شوند، به کار می‌روند و به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند:

1. کاشف یونیزه: این نوع کاشف‌ها با استفاده از یون‌ها (ذرات باردار) که در هوا به وجود می‌آیند، ذرات دودی را تشخیص می‌دهند. وقتی که ذرات دودی وارد دستگاه می‌شوند، تاثیر بر یون‌ها ایجاد می‌کنند و این تغییر در وضعیت یون‌ها باعث اعلام حریق می‌شود.

این کاشف حریق طراحی شده است تا بتواند به راحتی حضور ذرات بسیار ریز به اندازه ۰.۱ تا ۱ میکرون را تشخیص دهد. دستگاه دارای یک محفظه نیمه هادی است که به طور مداوم هوای درون آن را یونیزه می‌کند. این یونیزاسیون توسط پرتو آلفا از یک منبع رادیواکتیو ایجاد می‌شود.

هنگامی که یون‌های هوا به ذرات باردار می‌چسبند، آنها سنگین می‌شوند و به زمینه محفظه می‌افتند که باعث کاهش ولتاژ دستگاه می‌شود. تغییرات ولتاژ توسط کاشف به عنوان حریق تشخیص داده می‌شود و باعث فعال شدن جریان در مدار اعلام حریق می‌گردد.

اگر محیط حاوی هوای مرطوب یا ذرات روغنی باشد، عملکرد دستگاه ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد و احتمالاً پالس‌های اشتباهی اعلام کند. مزیت اصلی این کاشف‌ها سرعت بالای آنها در تشخیص حریق است.

با این حال، معایب آنها شامل عدم حساسیت کافی، تأثیر حساسیت به رطوبت، نیاز به تنظیم دوره‌ای، ناتوانی در مکان‌هایی که ذرات منتشر می‌شوند، حساسیت ناکافی در برابر ذرات نسبتاً بزرگ مانند ذرات PVC، و نیاز به تنظیم مجدد پس از هر بار اعلام آتش سوزی است.

2. کاشف فتوالکتریک: این نوع کاشف‌ها بر اساس تغییرات نوری که در نتیجه عبور ذرات دودی از یک منطقه به وجود می‌آید، کار می‌کنند. وقتی که ذرات دودی در هوا حضور داشته باشند، این تغییرات نوری را تشخیص می‌دهند و به عنوان یک نشانه برای وقوع حریق عمل می‌کنند.

این دو نوع کاشف حریق به دلیل توانایی تشخیص دقیق ذرات دودی و ارائه هشدار سریع، در سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند تا به مردم امکان اخذ اقدامات لازم جهت اطفای آتش را فراهم کنند.

کاشف حریق فتوالکتریک دارای یک منبع نور مرئی یا لیزر درون محفظه‌ای است که مستقیماً یا از طریق انعکاس از آینه، نور را به سمت یک سلول فتوالکتریک (سلولی که به نور حساس است) ارسال می‌کند. در صورت حضور ذرات دودی، نور کاهش می‌یابد که این تغییر در جریان نور، سلول فتوالکتریک را تحریک کرده و اعلام حریق را فراهم می‌کند.

مزایا:
– واکنش سریع در برابر ذرات، حتی در تراکم کم.
– واکنش سریع در برابر آتشسوزی‌های بدون شعله.
– عدم تحت تأثیر قرار گرفتن از جریان هوای شدید.
– عدم نیاز به استفاده از منابع رادیواکتیو و جلوگیری از خطرات مرتبط.
– مقاومت در برابر رطوبت و برق‌ستاتیک.
– عدم نیاز به تنظیم مجدد پس از هر بار استفاده.

معایب:
– کاهش حساسیت در مقابل ذراتی با قطر کمتر از طول موج نور مرئی.
– حساسیت بیشتر در برابر ذرات تیره نسبت به ذرات خاکستری.
– خطر سوختن لامپ منبع نور.
– ممکن است سطوح لامپ، آینه و سلول فتوالکتریک کثیف شوند.

این ویژگی‌ها و معایب نشان می‌دهد که کاشف حریق فتوالکتریک در برخی شرایط مناسب است ولی نیاز به مراقبت و نظارت دارد تا به طور بهینه کار کند.