فهرست محتوا
- 1 نکات ایمنی
- 2 شش نکته درباره استفاده صحیح از اجاق گاز
- 3 نکات ایمنی در مورد استفاده از آبگرمکن گازی در ایمنی وسایل گازسوز
- 4 نکات کلیدی و قابل توجه:
- 5 نکات ایمنی در مورد استفاده از بخاری گاز سوز
- 6 نکات ایمنی در مورد استفاده از روشنایی
- 7 نکات ایمنی در مورد استفاده از سیستم حرارت مرکزی
- 8 استفاده از شومینه های گازی طبق نکات ایمنی وسایل گازسوز
- 9 جهت ایمنی بیشتر توجه شما را به نکات ذیل جلب می نماید:
- 10 تغییرات و تعمیرات وسایل گازسوز
- 11 تعمیر سیستم لوله کشی گاز داخل ساختمان با رعایت ایمنی وسایل گازسوز
- 12 ضوابط نصب دودکش و نکات ایمنی
- 13 تعاریف مربوط به ضوابط نصب دودکش
- 14 تنظیم کننده مکش دودکش طبق ضوابط نصب دودکش (Draft regulator)
- 15 دودکش قائم ساختمانی طبق ضوابط نصب دودکش
- 16 پایه دودکش طبق ضوابط نصب دودکش
- 17 اتصال قطعات دودکش
- 18 مشخصات لوله رابط دودکش
- 19 لولۀ رابط باید با بست مهار شود
- 20 جنس لوله رابط طبق ضوابط نصب دودکش
- 21 دودکش وسایل گازسوز ساختمان ها طبق ضوابط نصب دودکش
- 22 ضوابط مربوط به نصب دودکش ها طبق ضوابط نصب دودکش
- 23 تغییر در سیستم لوله کشی گاز داخل ساختمان
- 24 روشهاي جلوگیري از خطرات ناشی از سوختن ناقص وسایل گازسوز و گازگرفتگی
- 25 نمونه عکس دودکش غیر استاندارد کار گذاشته شده در ساختمان نوساز
- 26 نمونه ای از لوله هاي آکاردئونی آلومینیومی استفاده شده به عنوان دودکش
- 27 مسدود شدن دودکش به علت ریخته شدن مصالح به داخل دودکش
- 28 گام دوم
- 29 آزمایش دودکش طبق ضوابط نصب دودکش
نکات ایمنی
گام اول
نکات ایمنی : برای ایمنی وسایل گازسوز مثل اجاق گازهای بزرگ و دیگر وسایل گازی که به صورت ثابت نصب میشوند، باید آنها را با لوله فلزی به سیستم لولهکشی گاز ساختمان وصل کنید.
هنگام روشن کردن اجاق گاز، ابتدا کبریت یا شمعک را روشن کنید و سپس شیر گاز را باز کنید. اگر اجاق گاز شما پیلوت (شمعک) ندارد، همیشه ابتدا کبریت را روشن کنید و بعد شیر گاز را باز کنید.
گام دوم
اگر بعد از باز کردن شیر گاز، شعله اجاق گاز یا وسایل گازسوزی که پیلوت (شمعک) دارند روشن نشد، به این معناست که پیلوت تنظیم نیست یا خاموش شده است.
در این حالت، باید فوراً شیر اصلی گاز را ببندید و از یک فرد متخصص بخواهید مشکل را بررسی و رفع کند. اگر این اتفاق افتاد و شعله خاموش شد، باید سریعاً شیر گاز را ببندید.
بعد از اینکه گازهای پخش شده در فضای آشپزخانه خارج شدند، اجاق گاز را تمیز کنید و سپس دوباره روشن کنید.
گام سوم
همیشه دقت کنید که مشعلهای اجاق گاز و قطعات آن کاملاً تمیز و مرتب باشند تا گاز بتواند به خوبی و با شعله آبی بسوزد.
برای نظافت اجاق گاز، هر هفته یک یا دو بار شیر گاز را ببندید و مشعلها و قطعات آن را خارج کنید. بعد از تمیز کردن و شستن، آنها را کاملاً خشک کنید و دوباره سر جای خود قرار دهید.
شش نکته درباره استفاده صحیح از اجاق گاز
1. اول کبریت را روشن کنید و بعد شیر گاز را باز کنید.
2. اجاق گاز باید همیشه شعله آبی داشته باشد.
3. ظروف سنگین را روی اجاق گاز نکوبید.
4. اجاق گاز و وسایل گازسوز را در معرض باد یا جریان هوا قرار ندهید.
5. نگذارید غذا روی اجاق گاز سر برود.
6. تا حد امکان از اجاق گازهای مجهز به ترموکوپل استفاده کنید.
نکات ایمنی در مورد استفاده از آبگرمکن گازی در ایمنی وسایل گازسوز
یکی از وسایل گازسوز که بعد از لولهکشی گاز در خانهها استفاده میشود، آبگرمکن است. آبگرمکن مانند دیگر وسایل گازسوز به خودی خود خطرناک نیست و برای راحتی و آسایش خانواده استفاده میشود.
اما اگر اصول ایمنی را رعایت نکنید، میتواند خطرناک و فاجعهآفرین باشد.
علاوه بر توصیههای قبلی درباره وسایل گازسوز، توجه کنید که نصب آبگرمکن در حمام یا فضایی که جریان هوای مناسبی ندارد، باعث کمبود اکسیژن و خفگی میشود.
نصب هر نوع وسیله گازسوز در حمام به شدت ممنوع است.
آبگرمکن دیواری حدود دو تا سه برابر آبگرمکن زمینی گاز مصرف میکند و در نتیجه اکسیژن موجود در فضای خانه را سریعتر مصرف میکند.
اگر هوا جریان نداشته باشد، کمبود اکسیژن باعث بدسوزی و تولید گاز سمی CO میشود. بنابراین، همیشه باید برای وسایل گازسوز، بهویژه آبگرمکن دیواری، تهویه مناسب و ورود هوای تازه را در نظر بگیرید.
نکات کلیدی و قابل توجه:
– در ساختمانهای کوچکتر از 50 متر مربع، به دلیل فضای محدود و نبود تهویه مناسب، نصب آبگرمکن دیواری میتواند خطرناک باشد.
– از نصب آبگرمکن دیواری در توالت و حمام خودداری کنید.
– از نصب آبگرمکن دیواری در مغازههایی که کارکنان در آنها شب را میگذرانند، پرهیز کنید.
توجه: آبگرمکن و دیگر وسایل گازسوز را هرگز در حمام یا فضاهای کوچک و بدون تهویه نصب نکنید. هر وسیله گازسوز باید یک شیر قطع و وصل جداگانه داشته باشد.
نکات ایمنی در مورد استفاده از بخاری گاز سوز
اگر بعد از فصل سرما بخاری را جمع میکنید، حتماً انتهای شیر گاز را با یک درپوش مسدود کنید و برای نصب دوباره از افراد متخصص کمک بگیرید.
همیشه بگذارید هوای کافی برای تنفس و سوختن بخاری به اتاق برسد. وجود روزنههای زیر درها برای این منظور مفید است، پس این روزنهها را با پارچه یا پتو نبندید.
از درست سوختن گاز و سلامت بخاری توسط افراد متخصص مطمئن شوید. از سالم بودن دودکش بخاری نیز اطمینان حاصل کنید. از تبدیل بخاری و وسایلی که با سوختهای دیگر کار میکنند به گازسوز خودداری کنید.
هر بخاری یا وسیله گازسوز باید به یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک متصل باشد. پرده، لباس، رختخواب، ظروف پلاستیکی و دیگر اشیاء قابل اشتعال را نزدیک بخاری قرار ندهید، زیرا ممکن است باعث آتشسوزی شوند.
اگر دیدید که بخاری خوب نمیسوزد یا شعله آن آبی نیست، بیتفاوت نباشید. این مشکل ممکن است به دلیل نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد. دقت کنید که بخاری همیشه باید با شعله آبی بسوزد.
نکات ایمنی در مورد استفاده از روشنایی
روشنایی گازی برای مواقعی که برق قطع میشود، در نظر گرفته شده است. این روشنایی موقتی است و فقط تا زمان وصل شدن مجدد برق استفاده میشود.
بنابراین، نصب چراغهای گازی در قسمتهای مختلف خانه به دلیل عدم خروج گازهای حاصل از احتراق، غیرمنطقی و خطرناک است.
در هر آپارتمان، نصب یک چراغ گازی در محل امن منطقی است. نصب شارژر یا چراغهای برقی اضطراری در این مواقع بهتر از استفاده از روشنایی گازی است.
نصب چراغ روشنایی گازی در کنار پرده یا اجسام قابل اشتعال خطرناک است، زیرا ممکن است شعله به آنها سرایت کند. همچنین، نصب چراغ روشنایی مقابل دریچه کولر نیز خطرناک است؛ زیرا با وصل شدن مجدد برق، کولر روشن شده و ممکن است چراغ روشنایی را خاموش کند.
اگر متوجه نشوید، این میتواند باعث نشتی گاز و انفجار شود. استفاده از چراغ روشنایی گازی به تعداد زیاد، مانند لوستر، خطرناک است.
نصب چراغ روشنایی در راهروها و فضاهای باز که در معرض باد هستند، مطابق با ضوابط ایمنی نیست. برای نصب چراغ روشنایی به شیر گاز، به دلیل تاثیر حرارت بر لوله و اتصالات، از لولههای مسی و اتصالات برنجی استفاده کنید. برای نصب چراغ روشنایی از افراد متخصص و معتبر کمک بگیرید.
هر چراغ روشنایی گازی باید یک شیر قطعکننده جداگانه داشته باشد. از اتصال آن به شیرهای اجاق گاز، بخاری یا آبگرمکن خودداری کنید.
نکات ایمنی در مورد استفاده از سیستم حرارت مرکزی
اتاقک موتورخانه باید به گونهای باشد که هوا در آن جریان داشته باشد؛ یعنی هوا از یک دریچه وارد شود و از دریچه یا پنجره دیگری خارج شود.
زیر درب موتورخانه باید حداقل ۵ سانتیمتر با زمین فاصله داشته باشد و در قسمت پایین درب یک دریچه مشبک برای تهویه قرار دهید. بهتر است موتورخانه مجهز به هواکش (فن) باشد.
پنجره موتورخانه را همیشه نیمه باز نگه دارید. مطمئن شوید که منافذ دودکشها کاملاً آببندی شده باشند و گازهای حاصل از احتراق از اطراف دیگ یا بین پرهها پخش نشوند.
هنگام ورود به موتورخانه، درب را باز نگه دارید و چند لحظه صبر کنید تا هوا با فضای بیرون تبادل شود و گازهای سمی احتمالی خارج شوند.
از نصب دودکشهای افقی که بیش از یک متر طول دارند، خودداری کنید و از استفاده زیاد از زانوهای دودکش در موتورخانه پرهیز کنید.
اگر سیستم فعلی شما این مشکلات را دارد، آن را به سرعت اصلاح کنید. اطراف لولههای بالارونده (رایزرها) آب سرد و گرم را با مصالح مناسب کاملاً آببندی کنید تا گاز سمی منوکسیدکربن از اطراف لولهها به واحد مسکونی نفوذ نکند.
استفاده از شومینه های گازی طبق نکات ایمنی وسایل گازسوز
شومینه یک وسیله گرمایشی است که در سالهای اخیر بیشتر به عنوان وسیله تزئینی و دکوری استفاده میشود. به یاد داشته باشید که وسایل گازسوز فقط برای تأمین گرمایش طراحی شدهاند.
استفاده نادرست و غیرایمن از این وسایل میتواند خطرات جدی به همراه داشته باشد.
جهت ایمنی بیشتر توجه شما را به نکات ذیل جلب می نماید:
برای جلوگیری از خطر نشتی گاز، شومینه باید مجهز به ترموکوپل و شیر قطع و وصل جداگانه باشد.
– دودکش آجری شومینه باید طوری ساخته شود که گازهای حاصل از احتراق به راحتی بالا بروند و به سمت دودکش فلزی در بالای آن هدایت شوند.
– اجاق شومینه باید دقیقاً زیر دودکش قرار گیرد تا گازهای حاصل از احتراق به اتاق وارد نشوند.
– برای خروج آسان و ایمن گازهای احتراق، از دودکش با قطر 15 سانتیمتر استفاده کنید.
– نصب شومینه در آپارتمانهای کوچک میتواند خطرناک باشد؛ در این مواقع بهتر است از بخاری گازی استفاده کنید.
– دودکش شومینه باید بدون درز تا بالای بام ادامه داشته باشد و حتماً کلاهک H داشته باشد.
– هرگز شومینه را عمداً زردسوز نکنید، زیرا شعله زرد به معنی تولید گاز سمی منوکسیدکربن است.
تغییرات و تعمیرات وسایل گازسوز
از جابجا کردن وسایل گازسوزی که مستقیماً به لوله ثابت متصل هستند خودداری کنید، زیرا ممکن است محل اتصال آسیب ببیند و گاز نشت کند. اگر واقعاً نیاز به جابجایی وسیله گازسوز دارید، این کار باید با هماهنگی و تأیید مجدد سیستم لولهکشی انجام شود.
تعمیر سیستم لوله کشی گاز داخل ساختمان با رعایت ایمنی وسایل گازسوز
1. هرگونه تعمیر در سیستم لولهکشی گاز ساختمان باید توسط افراد یا شرکتهای مجاز و با رعایت مقررات انجام شود.
2. قبل از هرگونه تعمیر در سیستم لولهکشی، باید گاز موجود در لولهها به فضای باز و مناسب تخلیه شود. تخلیه گاز در محفظه احتراق دیگهای حرارت مرکزی یا وسایل گازسوز مجاز نیست.
3. اگر وسیله گازسوز از سیستم لولهکشی جدا میشود، شیر مربوطه باید با درپوش مناسب مسدود شده و سپس از نظر نشتی آزمایش شود.
4. برای جلوگیری از آسیب به پوشش خارجی لولههای توکار، هرگونه کندهکاری و تعمیرات باید در حداقل زمان ممکن انجام شود.
5. هنگام تعمیرات لولهکشی گاز ساختمان، نباید هیچگونه تنش یا بار اضافی به لوله وارد شود. همچنین، باید انبساط و انقباض طبیعی ساختمان در نظر گرفته شود.
ضوابط نصب دودکش و نکات ایمنی
نصب دودکش و رعایت نکات ایمنی وسایل گازسوز بسیار مهم است، زیرا این وسایل برای روشن شدن و سوختن مناسب به هوا نیاز دارند و دودکش تنها راه ارتباطی آنها با فضای خارج از ساختمان است.
گازگرفتگی یکی از حوادثی است که به دلیل نداشتن دودکش مناسب برای وسایل گازسوز، بهویژه بخاری و آبگرمکن، و نبود تهویه کافی در اتاق رخ میدهد.
سوختن ناقص گاز و تجمع گازهای سمی یا کمبود اکسیژن میتواند باعث مسمومیت افرادی شود که در چنین فضایی تنفس میکنند و در موارد شدید حتی میتواند منجر به مرگ شود.
تعاریف مربوط به ضوابط نصب دودکش
دودکش: مسیر یا لولهای است که گازها و دودهای حاصل از سوختن را به خارج از ساختمان هدایت میکند.
کلاهک: وسیلهای است که بر روی لوله دودکش یا در محل خروج دود از دستگاه گازسوز نصب میشود. این کار به دلایل زیر انجام میشود.
تنظیم کننده مکش دودکش طبق ضوابط نصب دودکش (Draft regulator)
وسیلهای است که داخل لوله دودکش یا کلاهک نصب میشود و با وارد کردن هوا، مکش دودکش را به صورت خودکار تنظیم میکند.
دودکش قائم فلزی: دودکشی است که از قطعات گرد یا چهارگوش ساخته شده از ورقهای فولادی ساخته میشود.
دودکش قائم ساختمانی طبق ضوابط نصب دودکش
این نوع دودکش از مواد نسوختنی مانند سیمان یا آزبست ساخته میشود. قسمت پایین دودکش قائم باید 30 سانتیمتر در داخل اتصال قرار گیرد. همچنین، در انتهای پایین دودکش قائم باید یک دریچه برای بازدید و تمیز کردن آن قرار داده شود.
پایه دودکش طبق ضوابط نصب دودکش
دودکش قائم ساختمانی باید بر روي پایه اي از مصالح نسوز قرار گیرد.
اتصال قطعات دودکش
اتصال لولههای سیمانی و آزبست به صورت نر و ماده است. لولهها به شکلی در داخل شافت ساختمان قرار میگیرند که قسمت مادگی هر لوله در بالا باشد.
محل اتصال لولههای سیمانی را با ملات سیمان میپوشانند. دهانه خروجی دودکش باید یک متر بالاتر از کف پشت بام و 30 سانتیمتر بالاتر از بلندترین قسمت ساختمان قرار گیرد.
مشخصات لوله رابط دودکش
1. همه لولهها باید بهراحتی در دسترس باشند تا در صورت نیاز به تعمیر، مشکلی پیش نیاید.
2. لولهها باید در برابر ضربات فیزیکی محافظت شوند.
3. لولهها باید تا حد ممکن کوتاه و مستقیم باشند و از خمهای تند جلوگیری شود.
4. هیچ مانعی نباید داخل دودکش قرار داده شود.
5. قطر دودکش باید حداقل برابر با قطر دهانه خروجی دستگاه باشد.
لولۀ رابط باید با بست مهار شود
لوله رابط دودکش باید از ورق فولادی ساخته شود و برای اتصال قطعات و تقویت آن از پروفیل فولادی استفاده شود. به طور کلی، اجزایی که ممکن است در دماهای بالا بسوزند یا ذوب شوند، نباید در لوله رابط دودکش استفاده شوند.
جنس لوله رابط طبق ضوابط نصب دودکش
لوله رابط دودکش باید ازورق فولادي ساخته شود. و براي اتصال قطعات و تقویت آن از پروفیل فولادي استفاده گردد.
دودکش وسایل گازسوز ساختمان ها طبق ضوابط نصب دودکش
برای اطمینان از ایمنی ساکنین ساختمانها، دودکش دستگاههای گازسوز باید طبق مقررات قسمت ۱۷ مقررات ملی ساختمان طراحی و نصب شود.
در آپارتمانها به منظور بهرهبرداری بهینه از فضاها، علاوه بر دودکش مستقل برای هر دستگاه گازسوز، میتوان یک دودکش مشترک برای چند دستگاه نیز طراحی و نصب کرد، با رعایت کامل ایمنی.
در این طراحی، نصب دستگاههای گازسوز در فضاهای بسته ساختمانها فقط زمانی مجاز است که فراهم شدن حداقل هوای تازه به راحتی در این فضاها تأمین شود.
گازها و محصولات احتراق دستگاههای گازسوز باید به روش مناسبی تخلیه شوند تا به هوای آزاد منتقل شوند.
ضوابط مربوط به نصب دودکش ها طبق ضوابط نصب دودکش
1. هر دستگاه مانند بخاری یا آبگرمکن باید دارای یک دودکش مناسب و یک لوله رابط جداگانه باشد.
2. انتهای همه دودکشها باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر و حداقل یک متر از دیوارهای کناری فاصله داشته باشد.
3. قسمت عمودی دودکش باید روی پایههای مناسب قرار گیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود. همچنین باید با استفاده از بستهای مناسب به دیوار محکم بچسبد.
4. در صورت لزوم استفاده از دودکش افقی، باید طبق استاندارد عمل شود.
5. عبور دودکش از فضاهای داخلی مانند سقف کاذب حمام مجاز نیست.
6. در مکانهای عمومی، دهانه دودکش بخاریهای دیواری باید حداقل در ارتفاع ۱۲۰ سانتیمتر نصب شود.
7. دودکش مشترک حداکثر برای پنج طبقه مناسب است.
8. در ساختمانهای بیش از پنج طبقه، باید بر اساس جداول مربوطه به مقررات ملی ساختمان، از دو دودکش مشترک استفاده شود.
9. داکت دودکش باید از بالا به هوای آزاد ارتباط داشته باشد.
10. محل اتصال قطعات دودکش باید به طور کامل دودبندی شود.
11. استفاده از قطعات لولههای سیمانی پیشساخته با سر صاف لب به لب ممنوع است، و باید از نوع نر و ماده (فنجانی) استفاده شود.
تغییر در سیستم لوله کشی گاز داخل ساختمان
1. هرگونه تغییر در سیستم لوله کشی گاز ساختمان، باید با تأیید مهندس ناظر و توسط افراد یا شرکتهای مجاز انجام شود.
2. پس از اتمام تغییرات در سیستم لوله کشی گاز ساختمان و قبل از استفاده دوباره، باید شرکت گاز مطلع شود.
3. تمام اجزایی که به تازگی نصب شده یا تعمیر شدهاند، باید قابل مشاهده برای مهندس ناظر باشند و بر اساس ضوابط مشخص شده در این مبحث، باید تحت آزمایش فشار هوا، گاز دیاکسید کربن یا نیتروژن قرار بگیرند.
4. اگر مهندس ناظر تأیید کند که سیستم لوله کشی جدید گاز اجرا شده است، باید گواهینامه مربوط را صادر کند. ارائه یک نسخه از این گواهینامه به شرکت گاز برای وصل مجدد گاز ضروری است.
5. هنگام تخریب ساختمان و جمعآوری سیستم لوله کشی گاز، باید شرکت گاز مطلع شود.
روشهاي جلوگیري از خطرات ناشی از سوختن ناقص وسایل گازسوز و گازگرفتگی
1. اگر دودکش مسدود شود، گازهای مضری مانند گاز کربن منوکسید تولید میشود که میتواند به فضاهای زندگی برگردد و باعث گازگرفتگی و حتی مرگ افراد شود.
2. بهتر است هر چند وقت یکبار، کلاهک دودکش وسایل گازسوز بازرسی شود تا در صورت لغزش یا آسیب، به موقع تعمیر شود.
3. انتهای دودکش وسایل گازسوز باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بلندتر باشد. هر وسیله گازسوز باید دارای دودکش مناسب باشد تا گازهای حاصل از احتراق به فضای آزاد تخلیه شود. رعایت استانداردها در این مورد حوادث را پیشگیری میکند.
4. در هنگام ساخت، خرید و اجاره منزل، دودکش وسایل گازسوز باید به دقت بازرسی شوند. بهتر است از خرید و اجاره خانههایی که دودکش مناسب ندارند، خودداری شود.
توجه:لطفاً توجه داشته باشید که کلاهک به علاوه اینکه جلوگیری میکند از نفوذ باران، برف و اشیاء دیگر به داخل دودکش، همچنین در سوخت منظم وسیلههای گازسوز نقش مهمی دارد.
همچنین از فشردن بیش از حد کلاهک خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تغییر شکل و گرفتگی منافذ خروج گازهای دودکش شود.
نمونه عکس دودکش غیر استاندارد کار گذاشته شده در ساختمان نوساز
1. تمام لولههای دودکش وسایل گازسوز باید به شکل عمودی با کلاهک H مجهز شوند.
2. در هیچ حالتی خروجی دودکش را به صورت افقی، با یا بدون کلاهک، زیر سقف یا بالکن قرار ندهید.
3. دودکش باید در دیوار و خارج آن و همچنین در نقاط اتصال به وسیله گازسوز به طور کامل آب بندی شود، زیرا حتی درز کوچکی میتواند باعث خروج گازهای احتراقی و خطرات جانی شود.
4. بهتر است از نصب زانوی اضافی در مسیر دودکش خودداری کنید، زیرا این کار میتواند کارایی دودکش را کاهش دهد.
5. هرگز دودکش، وسایل گازسوز و هواکش فن را از یک لوله یا کانال مشترک عبور ندهید.
6. برای دودکش داخل و بیرون دیوار از لولههای پلاستیکی یا غیر مقاوم در برابر حرارت استفاده نکنید.
7. دودکش باید از ورقهای ضدزنگ گالوانیزه و نسبتاً ضخیم ساخته شود.
8. بهتر است هر سال کلاهک دودکشها را برای بررسی پوسیدگی و خوردگی، و همچنین مقاومت در برابر شرایط جوی، کنترل کنید، زیرا پوسیدگی ممکن است سوراخی در کلاهک ایجاد کرده و باعث ورود آب باران یا موارد دیگر به داخل مسیر دودکش شود که میتواند باعث اختلالات شود.
9. آبگرمکن و بخاری باید حتماً به دودکش متصل شوند و هیچگاه این وسایل را بدون دودکش مناسب برای استفاده در محیطهای بسته نصب نکنید.
نمونه ای از لوله هاي آکاردئونی آلومینیومی استفاده شده به عنوان دودکش
1. از قرار دادن قطعات لوله دودکش به صورت لب به لب خودداری کنید. حتماً از دودکشهای نوع نر و ماده استفاده کنید که باعث آب بندی در محل اتصال و جلوگیری از خروج گازهای احتراقی میشود.
2. اضافه کردن به طول بخش افقی دودکش برای ساخت اتاقک یا انباری بر روی بام را خودداری کنید. در هنگام ساخت طبقه جدید، دودکشهای قدیمی را به شکل عمودی و استاندارد ادامه دهید. در حین عملیات ساختمانی، دودکش را از ریزش مصالح و نخاله ساختمانی و انسداد داخلی به طور کامل محافظت کنید.
1. هنگام عبور دودکش از داخل دیوار و تقاطع آن، قطر لوله فلزی باید به طور کامل یکسان باشد. کاهش قطر لوله هنگام خروج از ساختمان، مانند دیوار یا سقف، مجاز نیست.
2. از نصب دودکش در حیاط خلوت خودداری کنید. داکت دودکش باید از بالا و پایین به هوای آزاد خروجی داشته باشد و هرگز بالای داکت را مسدود نکنید.
3. دودکشها را به طور منظم بازرسی کنید و از آزاد بودن مسیر آنها اطمینان حاصل کنید.
4. اطراف لولههای دودکش موجود در موتورخانه باید به طور کامل آب بندی شوند تا از نفوذ گاز کربن منوکسید به داخل بنا یا موتورخانه جلوگیری شود.
5. در هنگام هرگونه ساخت و ساز، مراقب باشید که مصالح ساختمانی به داخل دودکشها ریخته نشود و راه ورودی دودکش را مسدود نکنید.
مسدود شدن دودکش به علت ریخته شدن مصالح به داخل دودکش
گام اول
1. هر سال قبل از روشن کردن وسایل گرمایشی، به مسیر دودکشها دقت کنید تا از لانهسازی پرندگان و مسدود شدن آنها جلوگیری کنید.
2. بخش عمودی خروجی دودکش باید حداقل سه برابر بخش افقی آن باشد و ارتفاع حداقل بخش عمودی نباید کمتر از یک متر باشد.
3. از تغییر قطر خروجی دودکش و کوچک کردن آن خودداری کنید.
4. برای جلوگیری از پدیده خطرناک “مکش معکوس” در ساختمانها، باید بر روی قسمت زیرین درب ورودی هر آپارتمان از دریچه تهویه کرکرهای یا آیفونی به طول 50*20 سانتیمتر استفاده شود.
5. زیر دربهای ورودی اتاقهای خواب نیز باید حدود 3 تا 5 سانتیمتر باز باشد.
6. قسمت عمودی دودکش باید بر روی پایههای مناسب قرار گیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود و از کج شدن آن جلوگیری شود.
ضمناً بخش عمودی دودکش که بر روی نماها قرار دارد، باید توسط بستهای مناسب به دیوار محکم چسبانده شود. همچنین باید مراقب باشید که کلاهک دودکش به سمت زمین نگردد.
زیرا در این صورت، دودکش قادر به عملکرد صحیح نخواهد بود و خطر خروج گازهای احتراقی که جان افراد را تهدید میکند، افزایش مییابد.
گام دوم
• عبور دودکش از فضای داخل سقف کاذب، به خصوص در حمام، ممنوع است؛ زیرا این امر میتواند باعث پوسیدگی شود و احتمال نشت گاز منواکسید کربن را افزایش دهد.
• دودکش باید به بست نگهدارنده مجهز شده و به طور محکم در مکان خود نصب شود.
• برای شومینه بهتر است از دودکش با قطر 15 سانتیمتر استفاده کنید تا از پس زدن گازهای احتراق بهترین عملکرد را داشته باشد.
• حتی بهتر است از دودکشهایی که از پنجره به بیرون هدایت میشوند، اجتناب کرد. اگر باید دودکش از پنجره به بیرون هدایت شود، باید به روش صحیح و محکم در محل خروج از پنجره مهار و به کلاهک مجهز شود. همچنین باید حداقل 1 متر ارتفاع از محل خروج داشته باشد.
• اگر هنگام بهرهبرداری و روشن بودن وسیله گازسوز با آزمایش گذاشتن دست بر روی دودکش، متوجه شدید که دودکش سرد است، باید آن را حذف کرده و دودکش دیگری که تا بالای بام ادامه دارد را نصب کنید.
گام سوم
اتصال خروجی دودکش به درز انبساط بین دو ساختمان میتواند باعث نفوذ گاز منواکسید کربن از یک ساختمان به ساختمان دیگر شود.
برای داشتن هوای کافی و جلوگیری از سوختن ناقص در وسایل گازسوز، باید راه ورود هوا به اتاقها توسط روزنههای مناسب زیر دربها و دریچههای کرکرهای فراهم شود.
این مسئله به ویژه در اتاقهای کوچک و فضاهای زیرزمینی بسیار حیاتی است. برای مثال، برای سوزاندن کامل گاز، بخاری باید حدود 15 برابر حجم گاز مصرفی خود را به هوای تازه نیاز دارد.
یک بخاری خانگی معمولی باید حدود 15 متر مکعب در ساعت هوای تازه را دریافت کند تا بتواند گاز طبیعی را به طور مناسب سوزاند. بنابراین، وجود منافذ مناسب برای ورود هوا به اتاقها بسیار اهمیت دارد.
مسدود شدن دودکش لوازم گازسوز حتی به طور جزئی میتواند باعث سوختن ناقص و پس زدن گازهای سمی به فضای اتاق شود. بنابراین، همیشه باید اطمینان حاصل کرد که دودکشها به درستی مشکلات مسدود شدن ندارند.
گام چهارم
• به منظور نصب دودکش وسایل گازسوز، توصیه میشود که از کمترین تعداد زانو استفاده شود.
• در طراحی و ساخت ابنیه نوساز، توصیه میشود که دودکش برای کلیه وسایل گازسوز پیشبینی شود و نقشه مربوطه توسط مهندس ناظر تأیید شود. نصب دودکش بعد از اتمام پروژه بر روی نما در ساختمانهای جدید الاحداث کاملاً بیمورد است.
• مراقب باشید که البسه آویزان شده در تراس شما، دودکش همسایه پایین را مسدود نکند.
• دودکش و اتصالات مربوطه در حیاط خلوت و داکتها باید حتماً دارای بست باشند و تکیهگاه مناسب داشته باشند.
• دودکشهای آجری به دلیل نفوذ گاز از درزها به سایر قسمتها خطرناک هستند.
• قطر دودکش شوفاژ باید براساس ظرفیت مربوطه طراحی شود و حداقل قطر برای کمترین مصرف دستگاههای شوفاژ 20 سانتیمتر پیشنهاد میشود.
• برای کلیه آبگرمکنهای دیواری، دودکش با قطر 15 سانتیمتر به بالا پیشنهاد میشود.
• دریچه دودکش باید بالاتر از وسیله گازسوز قرار گیرد و نصب هرگونه دودکش از ارتفاع دستگاه به سمت ارتفاع پائینتر از وسیله گازسوز به سمت زمین خطرناک است و ممکن است منجر به پسزدن محصولات سمی احتراقی شود.
• برای هر زانو 90 درجه در دودکش، باید به ارتفاع بخش عمودی آن اضافه شود.
دودکشها باید به محل خروجی دستگاه گازسوز متصل شوند و همواره باید با شیب بالارونده به سمت بالا برود. به هیچ عنوان نباید در طول مسیر از وسایلی مانند لوله آکاردیونی یا زانویی به سمت پایین استفاده شود.
استفاده از زانویی 90 درجه هم در صورت لزوم باید به حداقل کاهش یابد.
گام پنجم
• حتی الامکان در آپارتمانهای زیر 50 متر مربع، سیستم گرمایش بوسیله شوفاژ بهتر است انجام شود و از وسایل گرمایشی مانند بخاری یا آبگرمکن دیواری استفاده نشود.
• ساخت حمام در کنار شوفاژ خطرناک و حادثهساز است و بهتر است از این کار خودداری شود.
• نصب دو وسیله گازسوز مانند شومینه و بخاری در آپارتمانهای کوچک و استفاده همزمان از آنها ممکن است آثار جبرانناپذیری را به بار آورد.
• هرگونه نشتی در لولههای آب گرم خطرناک است زیرا میتواند باعث مدام سوختن آبگرمکن گازی شود. این موضوع باعث افزایش مصرف سوخت و اکسیژن و در نهایت خطراتی مانند حریق میشود.
• اگر در منزل دچار سردرد، سرگیجه و تهوع میشوید، علت ممکن است در وسایل گازسوز باشد. عیبیابی و تعمیرات منظم وسایل گازسوز از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا عیوب آنها میتواند باعث احتراق ناکامل و تولید گازهای مضر و خطرناک شود که میتواند به عوارض بعدی منجر شود.
گام ششم
• داکت مسیر دودکشها در آپارتمانها بالای بام و طبقه همکف باید در ابتدا و انتها حتی الامکان باز و به فضای آزاد دسترسی داشته باشد، تا در صورت نشتی، گاز منواکسید کربن به بیرون هدایت شود و به داخل ساختمان نفوذ نکند.
• به دلیل مصرف بالا در پکیجهای منازل، استفاده از دودکشهای با قطر 15 سانتیمتر و بیشتر توصیه میشود.
• استفاده از زانوهای متوالی برای عبور دودکش عمودی از مجاور شناژهای افقی به شکل U میتواند کارایی دودکش را کاهش دهد. قبل از بتونریزی در ساخت منازل، مسیر دودکش را به دقت انتخاب کنید تا اینگونه مشکلات از پیش برطرف شوند.
• پر کردن فواصل و درزهای بین دودکشها با استفاده از گچ و مصالح ساختمانی در دیوارهای ساختمان میتواند منجر به انسداد دودکش شود.
• استفاده از سطل آب و قرار دادن دودکش در آن به عنوان روشی برای تصفیه گازهای سمی به جای نصب دودکش استاندارد، خطر جدی برای مصرفکنندگان گاز طبیعی، حتی در فضاهای کوچک مانند مغازه و فروشگاه، میباشد. این باور غلط تاکنون به حوادث مرگباری منجر شده است.
آزمایش دودکش طبق ضوابط نصب دودکش
برای اطمینان از صحت عملکرد دودکش، میتوانید از سه آزمایش زیر استفاده کنید:
1. آزمایش دست زدن و لمس دودکش:
– این آزمایش سادهترین روش برای بررسی عملکرد دودکش است. با دست زدن و لمس دودکش باید حرارت آن را حس کنید. دودکش باید داغ باشد اگر دستگاه گازسوز کار میکند، زیرا حرارت دودکش نشانه از عبور گازهای سمی حاصل از احتراق دستگاه است. اگر دودکش سرد است، این نشانهای است که گازها به درستی عبور نمیکنند و ممکن است دودکش مسدود یا عدم مکش داشته باشد.
2. آزمایش با شعله کبریت یا شمع:
– در این آزمایش، شمع یا کبریت را به محل دریچه و مبدأ دودکش در محل مصرف قرار دهید. شعله باید به سمت داخل دودکش کشیده شود. این نشان میدهد که دودکش دارای مکش مناسب است و گازهای سمی به درستی به بیرون هدایت میشوند. اگر تغییری در شعله ایجاد نشود یا شعله به سمت دودکش کشیده نمیشود، این نشان دهنده مشکل در مکش دودکش است.
3. کنترل مسیر دودکش:
– هنگام خرید یا اجاره خانه، و قبل از وصل وسایل گازسوز به دودکش، مسیر دودکش را از پشت بام تا محل دریچه و مبدأ دودکش با یک وزنه و طناب محکم کنترل کنید. اطمینان حاصل کنید که دودکش به درستی متصل و مسیر آن بیمانند است. این کار میتواند از باز بودن یا مسدود بودن دودکش جلوگیری کند که میتواند به خطرات جدی منجر شود.
این آزمایشها ساده و موثر هستند تا از عملکرد صحیح دودکش اطمینان حاصل کنید و خطرات ناشی از نقص در دودکش را کاهش دهید.